«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Μέρος 7ο) – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος.

Όταν λέει «νεφρούς» στους ψαλμούς εννοεί τα απόρρητα της διανοίας, τα πιο κρυφά, τα πιο βαθιά, όπως είναι και οι νεφροί στο σώμα … Επειδή κι εγώ (λέει ο Δαβίδ) δεν ξεκίνησα την αδικία, ούτε επιθυμώ να συγκρουστώ, γι αυτό δικαιούμαι την βοήθεια του Θεού.

Αν σκεφθείς ότι κάθε μέρα αμαρτάνουμε, τότε θα συνειδητοποιήσεις την απερίγραπτη φιλανθρωπία του Θεού. Υπάρχει έστω και μια μέρα που δεν προσευχηθήκαμε με τεμπελιά, και με βαριεστιμάρα ;

Ποιος από εμάς δεν πρόσβαλλε τον συνάνθρωπό του χωρίς λόγο ; Ποιος δεν κατηγόρησε, ποιος δεν είπε ψέματα, ποιος δεν είδε πονηρά γυναίκα, ποιος δεν φθόνησε, ποιος δεν περηφανεύτηκε, ποιος δεν μίλησε άσκοπα ; Αυτά όλα όμως μας στέλνουν στην κόλαση.

Μεγάλο καλό αγαπητοί είναι η ανάγνωση των θείων Γραφών. Αυτό γεμίζει με σοφία την ψυχή, αυτό στέλνει το νου μας στον ουρανό, αυτό κάμνει τον άνθρωπο ευχάριστο, αυτό πετυχαίνει να μη δειλιάζουμε από τίποτα από τα παρόντα, αυτό κάμνει ο νους μας συνεχώς να είναι στον Θεό, και προσδοκώντας την αμοιβή του Δεσπότη Χριστού να κανονίζουμε όλη την ζωή μας και να τρέχουμε με πολλή προθυμία στους κόπους της αρετής (βλέπετε πόσα χάνουμε που είμαστε συνεχώς μπροστά σε κάποια οθόνη).

Βλέπε πως η μεγάλη περιουσία έγινε αμέσως αιτία χωρισμού (αναφέρεται στον Αβραάμ και τον ανεψιό του Λώτ), και προκάλεσε διαίρεση και διχόνοια, και έσπασε τον δεσμό της συγγένειας (πόσα αδέλφια ούτε μιλιούνται ούτε έχουν σχέσεις εξ αιτίας των κληρονομικών !).

Από εδώ πάντα πηγάζουν τα κακά, από την μοχθηρία των φιλικών προσώπων (εγώ από τους ξένους ήξερα να φυλάγομαι, από τους οικείους δεν ήξερα).

Επειδή αγαπούσε την ησυχία και την αμεριμνησία (ο Αβραάμ), προτιμούσε να ζει στην έρημο παρά στις πόλεις ( έλεγε ο άγιος Παΐσιος : χίλια χρόνια να σε αφήσει ο Θεός να ζεις στην Αθήνα, δεν χρειάζεσαι κι άλλη κόλαση).

Ποτέ να μην μαλώνεις μ’ αυτούς που είναι διαφορετικοί από εσένα.

Αυτός που μπορεί να εμποδίσει αυτόν που αδικεί και δεν το κάνει, δεν έχει μικρότερη ευθύνη απ’ αυτόν που αδικεί (μήπως αυτό πιάνει και εμάς τους εκπαιδευτικούς όταν επιτρέπουμε σε μερικούς κακομαθημένους μαθητές να μην αφήνουν να ωφεληθούν από το μάθημα οι συμμαθητές τους ;).

Όταν κάποιοι για ν’ αρέσουν σ’ εμάς προδίδουν την προκοπή της ψυχής τους και κάμνουν αδικίες για χάρη μας, τότε μαζί μ’ αυτούς παρασύρουν κι εμάς στην απώλεια.

Αλλά κι αν δεν υπάρχει άνθρωπος να μας διδάξει, ο ίδιος ο Χριστός διδάσκει τις καρδιές μας, φωτίζει τον νου μας, ξεκαθαρίζει τις σκέψεις μας, μας φανερώνει αυτά που μας διαφεύγουν, γίνεται δάσκαλος γι αυτά που αγνοούμε. Αρκεί μόνο εμείς να κάμνουμε ότι περνάει από το χέρι μας (πόσοι άνθρωποι αυτά τα αγνοούν!).

Όταν παίρνουμε στο χέρι μας ένα βιβλίο πνευματικό να διαβάσουμε, να εντείνουμε την προσοχή μας, να συμμαζεύουμε το μυαλό μας και να διώχνουμε κάθε σκέψη για τα βιοτικά, και έτσι να κάμνουμε την ανάγνωση με πολλή ευλάβεια, με πολλή προσοχή, για να μπορέσουμε να οδηγηθούμε από το Άγιο Πνεύμα στην κατανόηση των γραμμένων και να κερδίσουμε πολλή ωφέλεια … αλλ’ όμως επειδή έκανε ότι περνούσε από το χέρι του (νομίζω ο Δαβίδ), σπουδή, προθυμία, προσοχή, πέτυχε να τον καθοδηγήσει ο Θεός.

Γι αυτό ο φιλάνθρωπος Δεσπότης, βλέποντας τον πόθο του, δεν τον περιφρόνησε, ούτε αδιαφόρησε, αλλά αμέσως του έστειλε τον κατάλληλο δάσκαλο (δηλαδή με απλά λόγια, το πρόβλημα με εμάς στη σχέση μας με τον Θεό, είναι ότι δεν κάμνουμε ότι μπορούμε, απλά παίζουμε).

Πολλοί από τους ανόητους αν και είναι εντελώς άσχετοι στα πνευματικά ντρέπονται να ομολογήσουν την άγνοιά τους ώστε να μάθουν απ’ αυτούς που μπορούν να τους διδάξουν (δυστυχώς αυτό το παθαίνουν αρκετοί μαθητές, δειλιάζουν να παραδεχτούν πόσο άσχετοι είναι σε κάποια μαθήματα, ώστε να κάνουν αρχή να μαθαίνουν από τους δασκάλους τους).

Βλέπετε πόσο καλό είναι να διαβάζουμε τις θείες Γραφές με προσοχή και επιμέλεια ; … για να μάθουν όλοι, ότι κανείς καιρός δεν είναι εμπόδιο για την ανάγνωση των θείων λόγων (νομίζω αναφέρεται στον Αιθίοπα αξιωματούχο που διάβαζε τον προφήτη Ησαΐα μέσα στο άρμα του) … όταν κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας, αξιωνόμαστε γρήγορα του κατάλληλου οδηγού (όπως στον Αιθίοπα στάλθηκε ο Φίλιππος).

Η συνεχής μελέτη τα εντυπώνει ανεξάλειπτα στην μνήμη μας. Και πολλές φορές αυτό που δεν μπορούμε να το καταλάβουμε σήμερα, μελετώντας το πάλι αύριο γρήγορα θα το καταλάβουμε επειδή ο φιλάνθρωπος Θεός αόρατα φωτίζει την διάνοια μας (αυτό δεν το έχουμε δει όλοι στην ζωή μας

Να ο Λωτ χωρίστηκε από τον πατριάρχη (Αβραάμ) και νόμισε ότι πλέον είναι σε άνεση, αφού διάλεξε και τα καλύτερα μέρη, και ενώ ζούσε μέσα στην καλοπέραση γρήγορα βρέθηκε αιχμάλωτος, άστεγος, για να μάθεις πόσο κακό είναι η διαίρεση, και πόσο καλό είναι η ομόνοια, και ότι πρέπει να μην ορμάμε να πάρουμε τα περισσότερα, αλλά να προτιμάμε τα λιγότερα (σίγουρα είστε τρελοί θα πουν οι εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας).

Να μην επιζητούμε τα πρωτεία με κάθε τρόπο, ούτε να προτιμάμε κάτι άλλο από την συναναστροφή των δικαίων. Να θεωρούμε ότι περισσότερο μας συμφέρει (στην ψυχή μας) να είμαστε δούλοι σε ενάρετους ανθρώπους παρά να είμαστε ελεύθεροι (αυτά είναι αδιανόητα σ’ αυτούς που πιστεύουν ότι η ζωή τελειώνει στον τάφο).