Ο Ιπποκράτης αποτελεί μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες της ιστορίας της Ιατρικής. Ο Έλληνας ιατρός, που γεννήθηκε το 460 π.Χ., στην Κω, θεωρείται ως ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής, στο όνομα του οποίου ορκίζονται όλοι οι σημερινοί ιατροί, κατά τη διάρκεια απονομής των πτυχίων τους.
Για την εφαρμογή της Ιατρικής χρησιμοποιούσε φυτά και βότανα, γιατί πίστευε βαθιά στη δύναμη της φύσης.
Από τα 256, περίπου, φυτά που χρησιμοποιούσε, αρκετά αποτελούν τη βάση ακόμα και σύγχρονων φαρμάκων.
Έχει γραφεί, ότι ο Ιπποκράτης είχε δημιουργήσει έναν πολύ μεγάλο κήπο, όπου μέσα είχε φυτεύσει τα περισσότερα από αυτά, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα, για την παραγωγή φαρμάκων.
Βέβαια, πέρα από τον Ιπποκράτη και άλλοι γιατροί, αλλά και βοτανολόγοι επισήμαναν τη σημαντική δράση των φυτών αυτών, για τη διατήρηση της καλής υγείας, αλλά και για την ιαματική τους δράση, όπως ήταν ο Θεόφραστος, ο Διοκουρίδης, ο Γαληνός, αλλά κ.α.
Αναζητήσαμε τα φυτά προκείμενου να δώσουμε με λίγα λόγια μερικές από τις ιδιότητες τους .
Από σήμερα και σε τακτά διάστημα θα σας παρουσιάζουμε ορισμένα, που έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Η σημερινή δημοσίευση αφορά τη Λυγαριά, που την εποχή την Ιπποκράτη λεγόταν Αγνός και ήταν σύμβολο αγνότητας, αλλά και συμβολικό φυτό των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαίας Ελλάδας.
Η Λυγαριά ή Αγνός η κοινή ή Vitex agnus-castus ανήκει στην οικογένεια Verbenaceae (Βερβενίδες) και είναι θάμνος πολύ διαδεδομένος στην ελληνική ύπαιθρο.
Η ονομασία agnus – castus προέρχεται από την ελληνική λέξη ἁγνός («αγνός») και την λατινική castus (επίσης «αγνός»).
*Ιστορία
Η λυγαριά είναι γνωστή από την αρχαιότητα έχει αναφερθεί από τον Ιπποκράτη (460 μ.Χ.), τον Διοσκουρίδη (40 μ.Χ.) και τον Θεόφραστο (372 μ.Χ.).
Στην Ιλιάδα του Ομήρου εθεωρείτο ως σύμβολο αγνότητας, ικανό να απομακρύνει τα κακά.
Η θεά Ήρα, προστάτιδα του γάμου, αντίκρισε για πρώτη φορά τον ήλιο κάτω από μια λυγαριά στις όχθες του Ίμβρασου ποταμού, που βρισκόταν στην Σάμο και εκεί βρέθηκε και η «άξοος σανίς», το ιερό ξόανό της γεννήθηκε κάτω από μια λυγαριά.
Στις γιορτές των Θεσμοφορίων, οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν τα κλαδιά της για υπόστρωμα κρεβατιού, για να διατηρήσουν την αγνότητά τους.
Ο Προμηθέας, όταν ελευθερώθηκε από την τιμωρία του Δία, φόρεσε στεφάνι λυγαριάς για να του θυμίζει τα δεσμά του.
Στα δάση της Ίδης, ο Αχιλλέας έδεσε με κλαδιά λυγαριάς τους γιούς του Πριάμου και ο Οδυσσέας χρησιμοποίησε βέργες λυγαριάς, για να δέσει κάτω από τα πρόβατα του Πολυφήμου τους συντρόφους του, προκειμένου να τους ελευθερώσει από τον Κύκλωπα.
* Ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες που χρησιμοποιούνται στην λαϊκή ιατρική.
Το Vitex agnus-castus είναι γνωστό στη λαϊκή ιατρική σε διάφορες χώρες. Όλα τα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται σε ιατρικές συνταγές: φρούτα, κλαδιά, φύλλα, ακόμη και φλοιός.
Η πιο δημοφιλής χρήση της λυγαριάς είναι στη γυναικολογία.
*Ως φυτικό φάρμακο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, για παθήσεις του μαστικού αδένα (μαστοδυνία, ινοκυστική μαστοπάθεια), για διαταραχές της έμμηνου ρύσεως, αλλά και για τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης.
Επίσης, βοηθά σε τυχόν προβλήματα υπογονιμότητας και άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, ρυθμίζοντας την ωορρηξία, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες σύλληψης σε γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο.
Ακόμα, μπορεί να συμβάλλει στην εξισορρόπηση των επιπέδων ορμονών και στην προώθηση της τακτικής ωορρηξίας σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Οι παραδοσιακοί θεραπευτές συνιστούν αυτό το βότανο για τα ινομυώματα, καθώς και για την ενδομητρίωση, για τη μείωση των οιστρογόνων, τα οποία διεγείρουν το σχηματισμό ενδομητριακού ιστού.
Θεωρείται ακόμη ότι η λυγαριά μπορεί να βοηθήσει σε δυσκολίες με το θηλασμό, στη θεραπεία της ακμής και των τσιμπημάτων εντόμων. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία ορισμένων τύπων καρκίνου και για άλλους σκοπούς υγείας. Βέβαια, όλα οφέλη του φυτού δεν είναι ακόμη επιστημονικά αποδεδειγμένα.
Ο Ιπποκράτης χορηγούσε το φυτό και ως ανθελμινθικό.
* Προσοχή
Το άρθρο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα.
Οποιαδήποτε χρήση των βοτάνων πρέπει να γίνεται με τη συμβουλή των επαγγελματιών υγείας.
