Το Buga Maden ή Bulgar Maden για κάποιους είναι κωμόπολη στο νότιο τμήμα του νομού Νίγδης, την ίδια εποχή ήταν η έδρα της ομώνυμης επαρχίας Buga Maden. Παλαιότερα ανήκε στο νομό Ικονίου.
Τον 19ο αιώνα είχε 32 τουρκικά χωριά και 3 αμιγώς Eλληνικά χωριά.
Η επαρχία ονομαζόταν Hamidie Kazasi, μετά Setatin και τέλος Bulgar Kazasi.
ΘΕΣΗ
Βρισκόταν στο νοτιότερο μέρος της Νίγδης
Ολόκληρη η περιοχή είχε περίπου 5.000 κατοίκους, 3.200 στο Μπουγά Μαντέν και από 30 έως 200 σπίτια στις αποικίες. (από 180 έως 1200 κατοίκους)
Ο Bouga Maden ίδρυσε μαζί της τις τέσσερις αποικίες του: Kavuklou, Uifajik, Eminik και Karajaviran.
Και οι τέσσερις, πολιτικά και θρησκευτικά, ανήκαν στον Μπουγά Μαντέν, που μέχρι το 1918 ήταν ταυτόχρονα δήμος και πρωτεύουσα της επαρχίας.
Οι κάτοικοι της περιοχής Μπουγά Μαντέν δεν ήταν Καππαδόκες, ήταν Πόντιοι, από την περιοχή της Αργυρούπολης. Αυτό συνέβη γιατί τα μέχρι τότε γνωστά μεταλλεύματα της Αργυρούπολης είχαν εξαντληθεί και οι κάτοικοί της αναζητούσαν δουλειά.
που τους έδινε προνόμια στο οθωμανικό κράτος, πήγαν να δουλέψουν στα διάσπαρτα ορυχεία του, ίδρυσαν χωριά, όμως δεν έκαναν μόνο στην Καππαδοκία, αλλά σε όλη τη Μ. Μικρά Ασία και στην Αρμενία, ακόμα πιο βαθιά στην Ασία.
**********************
1. ΜΠΟΥΓΑ ΜΑΝΤΕΝ
ΘΕΣΗ
Το Bouga Maden χτίστηκε στους πρόποδες των βουνών του Ταύρου
Ήταν το νοτιότερο χωριό της Νίγδης, το Μπουγά Μαντέν, και συνδέεται με την πόλη Νίγδη. Απείχε 4 ώρες από την Ολουκίσλα που δεν κατοικούνταν από Έλληνες.
Κοντά στο Bouga Maden υπήρχαν δύο σιδηροδρομικοί σταθμοί, ο Ulukisla και ο Eregli, στη γραμμή Κωνσταντινούπολης-Βαγδάτης, τους οποίους χρησιμοποιούσαν οι Καππαδόκες όλων των περιοχών.
— Madenköy Ulukışla Niğde
ΟΝΟΜΑ
— Buga Maten
Πήρε το όνομά του από την οροσειρά του Ταύρου.
— Madenköy (village [köy])
Ulukışla (Former Çiftehan subdistrict), Niğde η πλήρης σημερινή ονομασία .
Σε Τουρκικές πηγές γράφουν οτι << ,,,η δεύτερη ονομασία Bulgar Maten δεν ισχύει, Ορισμένες πηγές το αναφέρουν ως «Βουλγαρικό Ορυχείο».αυτό είναι λάθος Για να το ξεχωρίσετε από το “Μεταλλείο” που βρίσκεται στο κέντρο του Niğde, το όνομα Bolkar πρέπει να έχει δοθεί στο όρος Bolkar που βρίσκεται στα νότια. Είχε πληθυσμό Ελλήνων ανθρακωρύχων από το Gümüşhane. Μεταξύ των Ελλήνων ήταν γνωστό ως Buğa Maden, αναφερόμενο στο βουνό του Ταύρου. >>
Για το 1919 Αναφερουν την ονομασία Maten και για το 1927 Madenköy
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Στις αρχές του 20ου αιώνα, μερικός Ελληνορθόδοξος οικισμός.
Η πόλη είχε 550 οικογένειες Ελλήνων μεταλλωρύχων Ποντιακής καταγωγής και μόνο 4 οικογένειες Τούρκων.
ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ
Είχε 5 γειτονιές, οι δύο μεγαλύτερες ήταν ο Άνω και ο Κάτω Μαχαλάς
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1828, που αναγκάζει σημαντικό μέρος του ελληνικού πληθυσμού του Πόντου να ακολουθήσει τον υποχωρούντα ρωσικό στρατό επειδή είχε εκδηλώσει τα αντιτουρκικά του αισθήματα,
Λίγο αργότερα, λόγω της πτώσης της αξίας των μετάλλων, για διάφορους λόγους, τα ορυχεία της Αργυρούπολης περιορίζουν τη δραστηριότητά τους και μεγάλο μέρος των Ελλήνων που εργάζονται σε αυτά μένουν άνεργοι, αυτό συνεχίστηκε όλο τον 19ο αιώνα και στην πολυσύχναστη έργο του δυτικού Πόντου καθώς και των Μεταλλευτικών περιοχών της Μικράς Ασίας.
. Μια άλλη ομάδα μεταναστών μετακινήθηκε νοτιοδυτικά και εγκαταστάθηκε στην περιοχη Ακ Νταγ Μαντέν, του νομού Άγκυρας, μεταξύ Άγκυρας και Σεβαστείας, όπου ίδρυσαν 30 ελληνικά χωριά.
Άλλες εγκαταστάσεις ήταν το Kiumous Maden στον δυτικό Πόντο, το Denek Maden κοντά στο Ικόνιο, το Bereketli Maden και το Bouga Maden (Bull Mint).
Από το χωριό Κορώνιξα Αργυρούπολης, στις αρχές του 19ου αιώνα, μετακινήθηκαν στην οροσειρά του Ταύρου στα όρια Καππαδοκίας, Ικονίου και Κιλικίας και άνοιξαν το ορυχείο Ταύρου (Buga ή Bulgar Maten), που πήρε το όνομά του από το βουνό του. σειρά.
Το ορυχείο του Ταύρου ανήκε στα μουτασεφιρλίκια της Νίγδης και στο Βιλαέτι του Ικονίου. Γύρω από αυτό το ορυχείο οι Έλληνες έχτισαν 4 χωριά.
Οι πρώτοι 4.500 κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν στη νέα τους μακρινή πατρίδα διένυσαν μια απόσταση περίπου 750 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά, φτάνοντας νότια της Νίγδης στην Καππαδοκία, λίγα χιλιόμετρα πριν από τις Κιλικιακές Πύλες.
Αργότερα στην περιοχή αυτή θα έρθουν και άλλοι Πόντιοι μεταλλωρύχοι
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Από εκκλησιαστικής άποψης οι Πόντιοι κάτοικοι ανήκαν στη Μητρόπολη Χαλδαίας του Πόντου
— Εκκλησίες
Στον Κάτω Μαχαλά υπήρχε ο Άγιος Γεώργιος και το Παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα όπου βρισκόταν και το κοινοτικό κοιμητήριο.
Στον Άνω Μαχαλά υπήρχε εκκλησία αφιερωμένη σε αυτόν
Ο Άγιος Γεώργιος και το εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Για τη μόρφωση των Ελλήνων έφτιαξαν 2 δημοτικά σχολεία, πλήρες σχολείο και λύκειο. Στα σχολεία αυτά φοιτούσαν τα παιδιά λίγων μουσουλμάνων που ζούσαν στην πόλη και εργάζονταν στις διοικητικές υπηρεσίες του κράτους, επειδή δεν υπήρχαν Τούρκοι.
Το κτήριο ενός σχολείου ήταν διώροφο και στο ισόγειο λειτούργησε ταπητουργείο μέχρι το 1914 και παρήγαγαν καλλιτεχνικά χαλιά τα οποία εξάγονταν.
Όλοι μιλούσαν Ποντιακά, καθώς τα έθιμά τους ήταν και Ποντιακά
ΕΡΓΑΣΙΑ
Όλοι οι άντρες δούλευαν στα ορυχεία, υπήρχαν καταστήματα και 10 από αυτά ανήκαν σε Αρμένιους, αλλά η πλειοψηφία των κατοίκων έκαναν τα ψώνια τους στον Πόρο και τη Νίγδη.
************************************************** ***
ΟΙ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΟΥ BUGA MADEN
1. Οβατσίκ ,Ovacik ή Ufacik
Εκεί ζούσαν μόνο Έλληνες, στο παρελθόν υπήρχαν 200 οικογένειες, αλλά στην έμειναν 75 οικογένειες.
Η εκκλησία τους ήταν η Ζωοδόχου πηγή κατασκευασμένη από πέτρες φαιού χρώματος , οι κίονες και οι καμάρες ήταν από την ίδια πέτρα, την οποία έφεραν από την αρχαία Τύανα, που απείχε 4 ώρες με τα πόδια.
Είχε πλήρες Ελληνικό δημοτικό σχολείο με 2 δασκάλους
Εκτος από την απασχόληση στα ορυχεία οι κάτοικοι ασχολιόταν με τη γεωργία και την αμπελουργία
******************************
-2. Καβούκλη
Βρισκόταν 1 ώρα βορειοανατολικά του Oβατσίκ , οι περισσότεροι από τους οποίους κατάγονταν από την Κορωνάξα της Χαλδίας Ο Ναός ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Χαράλαμπο Είχε νεόδμητο δημοτικό σχολείο με 2 δασκάλους.
**************************************
3 Εμινλίκ
Είχε 12 οικογένειες Ποντίων και 200Τουρκικές.
Η εκκλησία ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο.
Σχολείο δεν υπήρχε αλλά τα παιδιά πήγαιναν στα σχολεία του Οβατσίκ και του Καβουκλή
Στο χωριό αυτό, 106 Έλληνες Πόντιοι κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που ήρθαν από άλλα χωριά της περιοχής, όταν κλήθηκαν να αλλάξουν πίστη και να γίνουν Μουσουλμάνοι, αρνήθηκαν με αποτέλεσμα να καούν ζωντανοί.
Κάτοικοι αυτού του χωριού εγκαταστάθηκαν στη Δράμα και στη Νεάπολη Βοΐου
=====================================
ΣΗΜΕΡΑ
Σήμερα το Μπούγα Μαντέν είναι ένα ασήμαντο μικρό χωριό αποτελούμενο από 40 περίπου οικογένειες ανταλλάξιμων Τούρκων.
