Η λεύκη ή λεύκα ή αιγείρα (γένος Populus) είναι φυλλοβόλο δένδρο, που αναπτύσσει μεγάλο ύψος, μέχρι 50 μέτρα. Ανήκει στην οικογένεια των Ιτεοειδών ή Σαλικιδών (Salicaceae)
Η αρχαία ελληνική ονομασία του δέντρου ήταν ἀχερωΐς ή αίγειρος.
Την αναφέρουν ο Όμηρος και ο Ησίοδος, καθώς και ο Θεόφραστος, στο έργο του “Περί φυτών”.
Οι λεύκες αναπτύσσονται σε εδάφη με μεγάλη υγρασία, όπως για παράδειγμα, οι όχθες των ποταμών. Χρησιμοποιούνται, ευρέως, ως καλλωπιστικό δέντρο, για την κόμη τους, αλλά και γιατί έχουν το πλεονέκτημα να αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και να αποκτούν μεγάλο μέγεθος.
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
— Η Λεύκα του Δία, στην Κρήτη
Στην Λεύκα του Δία αναφέρονται ο Πλίνιος και ο Κλήμης Αλεξανδρεύς.
Σύμφωνα με τα γραφόμενα τους :
Η Λεύκα του Δία ήταν μυθικό ιερό δέντρο στην Κρήτη, κάτω από το οποίο σύμφωνα με τον μύθο γεννήθηκε ο Δίας.
Σύμφωνα με τον μύθο, η Λεύκα του Δία φύτρωνε στην Κρήτη έξω από το Ιδαίο άντρο (αρχ. Ἰδαῖον Ἄντρον) ή Αρσένιο που είναι σπήλαιο σε οροπέδιο,στο όρος Ίδη (Ψηλορείτης) της Κρήτης, στο οποίο, κατά την ελληνική μυθολογία ανατράφηκε ο Δίας, εξ ου λεγόμενος και «Κρηταγενής», από τη βρεφική του ηλικία.
Το δέντρο αυτό ήταν το μοναδικό του είδους του, που έφερε καρπούς, αφού όλα τα άλλα έχαναν τους καρπούς τους, πριν ωριμάσουν.
στη σπηλιά αυτή και κάτω από την σκιά της Λεύκας μεγάλωσε ο Δίας. Στο ίδιο σημείο, παρέλαβε ο Μίνωας τους νόμους από τον Ολύμπιο θεό, για να τους παραδώσει στους κατοίκους της Κρήτης.
Σύμφωνα με τον Θεόφραστο, στο σημείο αυτό γινόταν θυσία.
Στους νόμους του Πλάτωνα, μνημονεύεται ένα φαρδύ μονοπάτι με δέντρα γύρω γύρω που οδηγούσε από την Κνωσσό, μέχρι στο σημείο που φύτρωνε η Λεύκα.
Κοντά στο δέντρο αυτό φύτρωνε δάσος από γηραιότατα κυπαρίσσια, το οποίο έκρυβε τα θεμέλια πανάρχαιου ναού της Ρέας.
–Ο Γιος του Ήλιου & οι αδερφές του
Σύμφωνα με ένα μύθο ο γιος του Ήλιου, ο Φαέθων, οδηγώντας το άρμα του πατέρα του πλησίασε τόσο πολύ τη γη, που άρχισε να καίγεται και τα ποτάμια άρχισαν να ξεραίνονται από την εκπεμπόμενη θερμότητα.
Ο Δίας για να μην γίνει μεγαλύτερη καταστροφή τον κατακεραύνωσε και αυτός έπεσε νεκρός στον Ηριδανό ποταμό.
Εκεί στις όχθες του ποταμού τον βρήκαν οι αδελφές του οι Ηλιάδες και από τη λύπη τους μεταμορφώθηκαν σε αίγειρες (λεύκες) και τα δάκρυά τους έγιναν κεχριμπάρι
– Λεύκη, η κόρη του Ωκεανού
Άλλος μύθος αναφέρει ότι η Λεύκη ήταν κόρη του Ωκεανού.
Ο Άδης την άρπαξε στο βασίλειό του και όταν πέθανε την μεταμόρφωσε σε δέντρο, την αργυρόφυλλη λεύκα
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Η Μαύρη λεύκα ως βότανο εμφανίζει, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές, εφιδρωτικές, αποχρεμπτικές και επουλωτικές ιδιότητες.
Δρα ως , αντισηπτικό, αναλγητικό και χολαγωγό, αντιφλεγμονώδες,αντιοξειδωτικό. Είναι πολύ αποτελεσματικό βότανο για ανορεξία, αρθρίτιδα, χιονίστρες.
Η χρήση της είναι παρόμοια με αυτή της Μαύρης Ιτιάς.
Όλες οι ποικιλίες έχουν, περίπου, τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες, διαφέρουν, μόνο, στην αποτελεσματικότητα π.χ. η Λεύκη η μέλαινα έχει εντονότερη δράση από την Λεύκη την τρέμουσα
. — Αρθρίτιδα – Ρευματισμοί-
Είναι εξαιρετικό ίαμα για την θεραπεία της αρθρίτιδας και των ρευματισμών, όταν υπάρχει έντονος πόνος και οίδημα.
Το αφέψημα του φυτού χρησιμοποιείται ως διουρητικό, κατά της ουρικής αρθρίτιδας, της κυστίτιδας και των ρευματισμών.
Για την ρευματοειδή αρθρίτιδα συνδυάζεται καλά με Τσιμιτσιφούγκα (Κορίανδρος ο βοτρυοειδής)*, Μηνύανθος ** ή τριφύλλι του νερού*** και σπόρους Σέλινου.
*Η Τσιμιτσιφούγκα (Cimicifuga Racemosa – black cohosh) ή βοτρυοειδής κορίανδρος είναι πολύ γνωστό βότανο στην αντιμετώπιση νευρικών, μυϊκών πόνων και αρθρίτιδας.
**Μηνύανθος η χένα, ιστορικά γνωστή ως κύπρινον είναι μια βαφή που παρασκευάζεται από το φυτό Lawsonia inermis. είναι ένα πολύ χρήσιμο βότανο για την θεραπεία των ρευματισμών, της αρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Έχει διεγερτική επίδραση στα τοιχώματα του παχέως εντέρου, με αποτέλεσμα να ενεργεί σαν υπακτικό.
*** Το υδροχαρές τριφύλλι (Marsilea quadrifolia), είναι μία πολυετής, ποώδης, υδρόβια φτέρη που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 20 εκατοστά σε ύψος. Σχηματίζει ρίζωμα που έρπει και συμβάλλει στην εξάπλωσή του, αλλά και λειτουργεί ως άγκυρα όταν αναπτύσσεται μέσα στο νερό.
— Αναλγητικό
Συνιστάται ως αναλγητικό, στην αντιμετώπιση για πόνους των μυών και πόνους, κατά την εμμηνορρυσία.
— Διεγείρει την πέψη.
Ως χολαγωγό διεγείρει την πέψη και ιδιαίτερα την λειτουργία του στομάχου και του ήπατος, όταν υπάρχει ανορεξία. Ως διεγερτικό πέψης συνδυάζεται με Χελώνη και Υδραστίδα.
— Διάρροια
Ως στυπτικό βοηθά στη θεραπεία της διάρροιας.
Οι επί μέρους χρήσεις του δένδρου
Ειδικότερα από τα μέρη του δένδρου χρησιμοποιούνται:
— Τα μπουμπούκια
Τα μπουμπούκια της λεύκας χρησιμοποιούνται για τις αιμορροΐδες, ως επουλωτικά, διουρητικά και αποχρεμπτικά, καθώς και ως εφιδρωτικά, σε περιπτώσεις ρευματισμών και φλεγμονών ουροδόχου κύστης. Χρησιμοποιούνται ακόμη για να αυξήσουν την αμυντική ικανότητα του οργανισμού έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας.
— Οι οφθαλμοί
Οι οφθαλμοί (μάτια) του δένδρου έχουν χρησιμοποιηθεί, κατά της πολυαρθρίτιδας, ενώ στη φαρμακοποιία ήταν ενδεδειγμένα για τις παθήσεις των αγωγών του ουροποιητικού συστήματος, για τη βρογχίτιδα και τους ρευματισμούς.
— Τα άνθη
Τα άνθη παρασκευάζονται ως έγχυμα (15 γραμμάρια ανθέων σε 500 ml βραστού νερού για 30 λεπτά).
Το ίδιο έγχυμα μπορεί να γίνει με κρασί και ζάχαρη, σε δόση τριών ποτηριών του κρασιού την ημέρα.
Με τα άνθη, επίσης, γίνεται μια γνωστή πομάδα ή αλοιφή για εξωτερική χρήση, σε αιμορροΐδες, πόνους πληγών, ενώ στην αισθητική χρησιμοποιείται για την περιποίηση των μαλλιών.
— Τα φύλλα και το φρέσκο ξύλο
Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιούν βάμμα από τα φύλλα και το φρέσκο ξύλο της Λεύκης της τρέμουσας, εναντίον των φλεγμονών της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης, για τις εγκύους.
— Τα φύλλα και οι βλαστοί
Τα φύλλα και οι βλαστοί σε αφέψημα βοηθούν εξωτερικά ως επουλωτικό και καταπραϋντικό.
— Ο φλοιός
Ο φλοιός παρασκευάζεται ως αφέψημα. Ρίχνουμε 1-2 κουταλιές του τσαγιού ξηρό φλοιό σε ένα φλιτζάνι νερό και το σιγοβράζουμε για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα.
Για περιπτώσεις ανορεξίας το πίνουμε 30 λεπτά πριν το γεύμα.Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 2-4 ml τρεις φορές την ημέρα
— ΠΡΟΣΟΧΗ –
Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων δεν συνιστάται χωρίς τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού σας.
Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε την εκπομπή αρχείου του γεωπόνοι Σταύρου Π. Καπλήνογλου όπως έχει προβληθεί στην εκπομπή Αειφορία στο τηλεοπτικό κανάλι flash tv. σε δυο μέρη προ δεκαετίας..
1. Μέρος τίτλος << ΛΕΥΚΑ Α ‘ >> έχει διάρκεια 18,18 λεπτά .
2. Μέρος τίτλος << ΛΕΥΚΑ Β ‘ >> έχει διάρκεια 21,45 λεπτά .
