«Θέλω να γυρίσω στο σπίτι» – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου:

Το 1988 η πτυχιακή εργασία της γυναίκας μου ήταν σχετικά με την εργαζόμενη γυναίκα και ανάμεσα στα βιβλία που αγοράσαμε για να βρει υλικό ήταν και το βιβλίο της Κριστιάν Κολλάνζ «θέλω να γυρίσω στο σπίτι». Τελικά πήρε άλλο θέμα επειδή έφυγε από το ΤΕΙ ο Καθηγητής της και το βιβλίο αυτό δεν το διάβασε ούτε αυτή ούτε κι εγώ.

Πριν μέρες μου γύρισε κάτι στο μυαλό το έψαξα το βιβλίο και το διάβασα. Δεν φανταζόμουν τι θησαυρό είχα αφήσει ανεκμετάλλευτο τόσα χρόνια. Δεν το περίμενα ότι αυτή η Γαλλίδα δημοσιογράφος, η Κριστιάν Κολλάνζ, θα είχε γράψει ένα τόσο όμορφο βιβλίο. Την έψαξα στο διαδίκτυο και δεν βρήκα να έχει γράψει κι άλλο βιβλίο. Το βιβλίο το έγραψε το 1979.

Η Κριστιάν Κολλάνζ που ήταν μητέρα 4 παιδιών, διαπραγματεύεται το δράμα της εργαζόμενης νέας γυναίκας που πρέπει να αναθρέψει τα παιδιά της. Από την αρχή του βιβλίου ξεκαθαρίζει την θέση της.

«Θέλω να γυρίσω στο σπίτι, όχι αναγκαστικά και για πάντα. Θέλω να γυρίσω στο σπίτι, πιο συχνά, πιο πολύ, πιο ελεύθερα. Θέλω να γυρίσω στο σπίτι, εκεί είναι το σημείο αναφοράς μου, το κέντρο βαρύτητάς μου. Η τρυφερότητα που μ’ αυτήν φορτίζω τις μπαταρίες της ενέργειάς μου. Θέλω να γυρίσω στο σπίτι, δε θέλω να περάσω τη ζωή μου ψάχνοντας εδώ κι εκεί για να δω που βρίσκομαι.

Αρνιέμαι να διαλέξω ανάμεσα στην μοίρα μου σαν εργαζόμενη γυναίκα και στη ζωή μου σαν μητέρα. Δε δέχομαι να πεθαίνω καθημερινά ούτε από πλήξη στο σπίτι ούτε από κούραση στη δουλειά. Δε θέλω να βλέπω τα παιδιά μου ούτε δυο ώρες τη μέρα τρέχοντας, ούτε δώδεκα ώρες τη μέρα γκρινιάζοντας.

Δεν πιστεύω ούτε στην ελευθερώτρια δουλειά ούτε στην ατέρμονη γυναικεία θυσία. Δε θεωρώ τον εαυτό μου ούτε εργαλείο ούτε οικιακή συσκευή. Θέλω να ζήσω. Τα θέλω όλα μαζί. Βαρέθηκα να είμαι μια γυναίκα κομμένη στα δύο !».

Η Κριστιάν Κολλάνζ εργαζόταν ως δημοσιογράφος σε μεγάλο γυναικείο περιοδικό της Γαλλίας και για πολλά χρόνια μέσα από το γυναικείο κίνημα αγωνιζόταν για τα εντελώς αντίθετα. Όταν απέκτησε παιδιά κατάλαβε ότι είχε λάθος και έκανε στροφή 180ο στις απόψεις της. Στην συνέχεια θα καταθέσω κάποια που μου έκαναν εντύπωση σ’ αυτή την γυναίκα :

Μου έκανε εντύπωση η σύνεσή της. Γράφει : «Μια γυναίκα που σήκωσε οριστικά ψηλά τα χέρια, γυρίζοντας στο σπίτι της, και που δε βλέπει το μέλλον της παρά μόνο μέσα σε κατσαρόλες και σκούπες διατρέχει έναν τεράστιο κίνδυνο. Αν κάποτε η μόνη πηγή εισοδημάτων της εξαντληθεί τι θα κάνει για να επιζήσει ;». Στην συνέχεια εξηγεί ότι στην Γαλλία μια στις πέντε νεαρές μητέρες χωρίζουν (το γράφει το 1979 αλλά σήμερα σίγουρα έχει πάει όπως και στην Ελλάδα, μια στις δυο). Και άρα τι θα κάνει η νεαρή μητέρα χωρίς εργασία; Σκέφτηκε ακόμα και τα Δικαστήρια, τις διατροφές, σκέφτηκε τα πάντα.

Μου έκανε εντύπωση το θάρρος της. Αρνήθηκε προαγωγές στην εργασία της σε θέσεις περισσότερο καλοπληρωμένες επειδή θα την ανάγκαζαν να μένει ακόμα λιγότερο με τα παιδιά της. «Δεν πήρα τις παράλογες αποφάσεις ούτε για το καλό των παιδιών μου ούτε για να σώσω τον γάμο μου, αλλά για ΜΕΝΑ. Μια νέα απελευθέρωση σε σχέση με την κλασική εικόνα της γυναικείας υπόθεσης : να μπορείς να επιθυμείς το σπίτι σου όχι για να ευχαριστήσεις ή να εξυπηρετήσεις την οικογένεια πούχει τη γυναίκα για κέντρο, αλλά για σένα την ίδια».

Μου έκανε εντύπωση η ευαισθησία της. Δεν ήθελε να μην την βρίσκουν ποτέ τα παιδιά της στο σπίτι όταν σχολούσαν από το σχολείο. Ποιος διαφωνεί ότι σήμερα για πολλά προβλήματα που έχουν τα παιδιά φταίει ο λίγος χρόνος που περνούν με τις μητέρες τους ; «Να γιατί είχα συχνά, όπως τόσες εργαζόμενες γυναίκες, πρόβλημα με το σπίτι μου. Υπάρχουν ακόμα εκεί άνθρωποι που μεγάλωσαν και τους αγαπώ. Αισθάνομαι υπεύθυνη γι αυτούς και λυπάμαι όταν δεν τους βλέπω παρά μόνο τυχαία. Θάθελα να μπορούσα να έχω καιρό να τους ακούσω, να τους μιλήσω. Θάθελα να κλαίω μαζί τους, να γελάω, να συζητάω και να κάνω σχέδια».

Μου έκανε εντύπωση η ευστροφία της. Περιγράφει ένα σωρό τρόπους που θα μπορούσε να αναπληρωθεί κάπως η απουσία της μητέρας. Να μένουν κοντά οι γιαγιάδες, γυναίκες που δεν εργάζονται, φίλες της οικογένειας, άτεκνες γυναίκες, συνεργασία μεταξύ των εργαζόμενων μητέρων, διευκολύνσεις στην εργασία για όσες έχουν μικρά παιδιά (πιθανόν το 1979 να μην ήταν τόσο διαδεδομένοι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί).

Κάμνει μια πρόταση πολύ ριζοσπαστική. Να σταματάνε οι γυναίκες από την εργασία τους μέχρι να μεγαλώσουν λίγο τα παιδιά τους, δηλαδή περίπου από τα 25 μέχρι τα 35, και να επιστρέφουν μετά. Ξέρω, θα πείτε αν εφαρμοστεί αυτό στην Ελλάδα θα καταστραφεί η Οικονομία της. Γιατί τώρα που δεν εφαρμόζεται η Οικονομία μας ανθίζει. «Ναι, η επαγγελματική ζωή των γυναικών μπορεί να είναι ασυνεχής. Όχι από λάθος τους, αλλά από την αποστολή τους. Γιατί όμως πρέπει με κάθε τρόπο να εξαναγκαστούν να χαλκεύσουν τη ζωή τους πάνω σ’ αυτή των αντρών ; Να τη βάλουν σε πλαίσια δημιουργημένα και σχεδιασμένα από αυτούς και γι αυτούς ;».

Μου έκανε εντύπωση η τόλμη της να αντιπαρατεθεί στο φεμινιστικό κίνημα, μόλις κατάλαβε τα λάθη του, αν και πριν ήταν από τις πρώτες αγωνίστριες. «Κατηγορώ τις φεμινίστριες πως προτυποποίησαν τη γυναίκα : λεπτή, δραστήρια και δυναμική, σε αντίθεση με τη χοντρή καλοκάγαθη νοικοκυρά. Πως έπεισαν τις γυναίκες ότι πολίτες πρώτης κατηγορίας μπορούν να θεωρηθούν μόνο αν έχουν μαζί με το εκλογικό τους βιβλιάριο κι ένα βιβλιάριο καταθέσεων. Δεν ήταν αυτό μείωση της αξίας μιας ανθρώπινης αποστολής, από τις σπουδαιότερες, που ήταν κιόλας αποκλειστικό προνόμιο των γυναικών : να δίνουν τη ζωή και να την ομορφαίνουν ;».

Νομίζω ότι αν είχα διαβάσει το βιβλίο της Κριστιάν Κολλάνζ το 1988 με την ανωριμότητα που είχα δεν θα με είχε συγκινήσει καθόλου. Τώρα όμως μετά από 36 χρόνια γάμου και το μεγάλωμα 4 παιδιών είδα μέσα στη ζωή αυτά που γράφει η Γαλλίδα δημοσιογράφος και την ευχαριστώ γι αυτή την προσφορά της.

«Πιστεύω πως τα παιδιά μου ήταν το καλύτερο πράγμα στη ζωή μου. Ακόμα και σήμερα νιώθω περισσότερο μητέρα παρά εργαζόμενη γυναίκα. Κι όχι σε σχέση με το χρόνο που αφιερώνω σ’ αυτές τις δυο δραστηριότητες, αλλά με τη σημασία που έχει η κάθε μια τους για την προσωπική μου ισορροπία».