Γαλλία και Ευρώπη: Αχαρτογράφητα νερά – Του Αργύρη Αργυριάδη

Η πρώτη ανάγνωση του αποτελέσματος των εκλογών στη Γαλλία είναι … ανακουφιστική. Μπορεί η Liberation να χαρακτήριζε στο σχετικό πρωτοσέλιδό της ως «εκπληκτικό» ή/και «τρελό» το αποτέλεσμα που έβρισκε την Αριστερά να κόβει πρώτη το νήμα, αλλά για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, η ετυμηγορία του Γαλλικού λαού οδηγούσε σε εύλογη ανάσαση. Ο κίνδυνος να επικρατήσει η ακροδεξιά (και ο απόλυτος ευρωσκεπτικισμός) στο βασικότερο πυλώνα του ευρωπαϊκού πολιτικού οικοδομήματος – προσώρας – αποφεύχθηκε.

Σηματοδοτεί στροφή προς τα αριστερά το συγκεκριμένο αποτέλεσμα; Μπορεί να συνδυαστεί με το αντίστοιχο της Μεγάλης Βρετανίας όπου πριν από μερικές εβδομάδες την ηγεσία ανέλαβαν οι Εργατικοί; Στη θεωρία ναι. Στην πράξη όχι. Πρώτα πρώτα, γιατί οι σημερινοί Εργατικοί δεν έχουν καμία σχέση με την «Ανυπότακτη Γαλλία» του Μελανσόν. Δεύτερον, γιατί ο Γαλλικός αριστερός συνασπισμός (ήτοι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP)) που έκοψε πρώτος το νήμα – σε επίπεδο κοινοβουλευτικών εδρών και όχι ποσοστών – διακρίνεται για τις ενδογενείς αντιθέσεις του. Πρόκειται για ένα ετερόκλητο, βραχύβιο πολιτικό αμάλγαμα που προσέθεσε 40 επιπλέον έδρες, τις οποίες, όμως, μοιράστηκαν οι Σοσιαλιστές και οι Πράσινοι και όχι η Ανυπότακτη Γαλλία. Οι δύο πρώτοι είναι πιθανότερο να συμμετάσχουν σε ένα μετριοπαθέστερο πολιτικό σχήμα παρά να υιοθετήσουν την ακραία ατζέντα του Μελανσόν. Άλλωστε, οι πάντες πιστεύουν ότι ο τελευταίος ξεδιπλώνει μια πολιτική ατζέντα με στόχο το 2027.  Επιθυμεί την πόλωση του δημόσιου διαλόγου για να αναγορευτεί σε αποκλειστικό αντίπαλο δέος της Μαρίν Λεπέν στις προεδρικές εκλογές του 2027. Τούτο δε συνάδει με συνεπή και συγκροτημένη αντιπρόταση διακυβέρνησης. Τρίτον, να μη λησμονούμε ότι σε απόλυτο αριθμό ψήφων η Ακροδεξιά κινήθηκε σε υψηλότατα επίπεδα, σε συνθήκες υψηλής συμμετοχής του εκλογικού σώματος. Εκφράζει, σήμερα, περισσότερους από το 1/3 των Γάλλων ψηφοφόρων, έχει διεισδύσει στις ευάλωτες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, ενώ τείνει να γίνει αποδεκτή και από τη γαλλική οικονομική ελίτ.

Ο κίνδυνος περαιτέρω ενίσχυσης και κυριαρχίας της ακροδεξιάς και του ευρωσκεπτικισμού παραμένει. Ίσως είναι και πιο ισχυρός. Στην ουσία πλέουμε σε αχαρτογράφητα ύδατα. Εάν η Γαλλία και η Ευρώπη δεν αντιληφθούν ότι η υστέρηση στην υιοθέτηση πολιτικών κοινωνικής συνοχής υπονομεύει όχι μόνον τον κοινωνικό ιστό, αλλά και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι θέμα χρόνου η ακροδεξιά να κυριαρχήσει. Τα ανωτέρω ουσιωδώς δυσχεραίνονται από την υποχρέωση της επόμενης Γαλλικής κυβέρνησης  – ανεξάρτητα από τον πολιτικό προσανατολισμό της – να λογοδοτήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πρόσφατα ξεκίνησε τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος κατά της Γαλλίας.

Εάν Γαλλία και Ευρώπη δεν αλλάξουν ρότα, η ιστορία της ακροδεξιάς θα έχει σοβαρές ομοιότητες με τον ψεύτη βοσκό στους μύθους του Αισώπου. Ως γνωστόν ο ψεύτης βοσκός δύο φορές ξεγέλασε τους συντοπίτες του χωρικούς ότι ένας λύκος επιτίθεται στο κοπάδι του χωριού τους. Όταν, όμως, πράγματι εμφανίστηκε ένας λύκος και ο βοσκός ξανακάλεσε σε βοήθεια, οι χωρικοί πίστεψαν ότι είναι άλλος ένας ψευδής συναγερμός με αποτέλεσμα ο λύκος να κατασπαράξει τα πρόβατα. Οι προοδευτικοί και μετριοπαθείς πολίτες δύο φορές συνασπίστηκαν στη Γαλλία για να αντιμετωπίσουν τον ακροδεξιό κίνδυνο. Δύσκολα θα υπάρξει και τρίτη όταν βλέπουν τις ευρωπαϊκές πολιτικές να επιβεβαιώνουν την παροιμία «θρέψε λύκο το χειμώνα για να σε φάει το καλοκαίρι»…