Παιδαγωγικά λάθη σε εκκλησιαστική κατασκήνωση Μητρόπολης – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

 

Πριν λίγες μέρες ήμουν μπροστά σε μια συζήτηση φοιτητών οι οποίοι διετέλεσαν ομαδάρχες σε μια εκκλησιαστική κατασκήνωση αυτό το καλοκαίρι. Με στεναχώρησαν αυτά που άκουσα επειδή ήταν σοβαροί οι φοιτητές που τα έλεγαν και κατάλαβα ότι δυστυχώς ήταν αληθινά τα λόγια τους.

Επρόκειτο για ένα μαθητή της Γ΄ Γυμνασίου ο οποίος προέρχεται από θρησκευόμενη οικογένεια αλλά έχει υπερβολικά ακραία συμπεριφορά.  Δημιουργούσε τόσο μεγάλα προβλήματα στο Γυμνάσιο ώστε οι συνάδελφοι του Σχολείου σκεφτόντουσαν ακόμα και αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Από μικρό αυτό το παιδί το άφηναν οι γονείς του, εννοείται της Εκκλησίας άνθρωποι, να κάμνει στην κυριολεξία ότι θέλει.  Έλεγε ένας φοιτητής, επειδή είχαν κάποια συγγένεια και ερχόντουσαν στο σπίτι τους επισκέψεις, εξαφάνιζαν οτιδήποτε θα μπορούσε να πέσει στα χέρια του μικρού κακομαθημένου, όταν επρόκειτο να τους επισκεφθούν. Οπότε και τα μικρότερα αδέρφια του κανακάρη είχαν καλό δάσκαλο.

Υπήρχε λόγος να δεχθούν αυτόν τον μαθητή στην εκκλησιαστική κατασκήνωση;  Όχι βέβαια. Και όμως τον δέχτηκαν και μάλιστα με όλη την παρέα του η οποία φυσικά τον είχε για ήρωα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά τους έβαλαν και στην ίδια ομάδα. Το σκεπτικό του υπεύθυνου ιερέα ήταν μήπως ωφεληθούν από την κατασκήνωση. Νομίζω ότι ο πραγματικός λόγος ήταν για να μη χαλάσουν το χατίρι των γονιών τους, οι οποίοι βοηθούσαν στην Εκκλησία.

Μπορείτε να φανταστείτε τι έγινε. Απειθαρχία σε όλα, καμία συμμόρφωση στους κανόνες της κατασκήνωσης, φτύσιμο ομαδαρχών και άλλων κατασκηνωτών, βρισιές κάθε είδους, γράψιμο με μαρκαδόρους στις καινούργιες τουαλέτες … Οποιαδήποτε παράβαση τους πέρασε από το μυαλό την έκαναν ! Ακόμα και ο τρόπος που βάδιζαν ήταν ψεύτικος, θύμιζε αμερικανούς καουμπόηδες που έχουν τα χέρια τους πάνω στα πιστόλια. Εννοείται ότι οι άλλοι μαθητές δεν ωφελούνται σε τίποτα όταν βλέπουν συμμαθητές τους να μην σέβονται ούτε ιερά ούτε όσια. Άρα ήταν παιδαγωγικό λάθος του υπεύθυνου ιερέα της κατασκήνωσης επειδή τους δέχθηκε και επίσης στην συνέχεια αφού είδε ότι δεν συμμορφώνονταν, λάθος που δεν τους έδιωξε.

Νομίζω οι εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις δεν είναι όπως τις ιδιωτικές κατασκηνώσεις οι οποίες έχουν σκοπό μόνο να περάσουν τα παιδιά όμορφα, αλλά πρέπει να συνδυάζουν και την ταυτόχρονη ωφέλεια της ψυχής. Αλλιώς θα έστελναν οι γονείς τα παιδιά τους σε άλλες κατασκηνώσεις που σήμερα υπάρχουν πλήθος. Ναι, η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένα νοσοκομείο και δέχεται όλους τους ασθενείς για να τους θεραπεύσει. Στα νοσοκομείο όμως αυτούς που έχουν μολυσματικές ασθένειες τους απομονώνουν για να μην κολλήσουν και οι υγιείς.

Λέω καμιά φορά στους μαθητές στο Λύκειο αν όταν κάθονται βάζουν τα πόδια τους πάνω στα θρανία «Στο Σχολείο καθόμαστε όπως καθόμαστε στην καφετέρια. Γιατί, στην καφετέρια σας επιτρέπουν να βάζετε τα πόδια σας πάνω στα τραπέζια ;». Έτσι νομίζω ότι και στις εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις τα όρια ανοχής της παραβατικότητας πρέπει να είναι τα ίδια με των ιδιωτικών κατασκηνώσεων. Αυτό το παιδί και την παρέα του ούτε μια μέρα δεν θα τους είχαν ανεχθεί σε ιδιωτική κατασκήνωση.

Το ίδιο παιδαγωγικό λάθος το έκαμνα κι εγώ κάποτε ως ομαδάρχης σε εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις. Να με το καλό, με υπομονή, μήπως μέσα στην Εκκλησία ωφεληθούν. Κι ανέχθηκα συμπεριφορές που ήταν λάθος παιδαγωγικά να ανεχθώ. Και σιγά μην έμειναν τα παιδιά αυτά μέσα στην Εκκλησία. Όταν λέει ο λόγος του Θεού «παίδευε το παιδί σου και θα σε αγαπήσει » κάτι ξέρει. Παίδευε λέει, δεν λέει χάιδευε.

Όλοι οι ψυχολόγοι συνιστούν να μπαίνουν όρια στα παιδιά. Γιατί στην εποχή μας φροντίζαμε να βρισκόμαστε όλοι οι μαθητές στην πρωινή συγκέντρωση του σχολείου ; Επειδή ξέραμε ότι δεν μας έπαιρνε να απουσιάζουμε. Γιατί σήμερα οι μαθητές κάθονται και πίνουν ήσυχοι τον καφέ τους στα μπουγατσάδικα έξω από το Λύκειο την ώρα της πρωινής συγκέντρωσης ; Επειδή ξέρουν ότι δεν τρέχει τίποτα.

Να θυμίσω από την Παλαιά Διαθήκη την απαράδεκτη ανοχή του Αρχιερέα Ηλί στις ιεροσυλίες που έκαμναν τα παιδιά του μέσα στον Ναό του Θεού. «Μη παιδιά μου τα κάμνετε αυτά, δεν είναι σωστό». Ξέρετε πως το σχολιάζει ο Μέγας Παιδαγωγός Χρυσόστομος ; «Τον Θεό εξυβρίζουν με τέτοιο τρόπο και τα αποκαλείς παιδιά σου ;». Δυστυχώς σήμερα η «παιδαγωγική» που εφαρμόζουμε οι περισσότεροι γονείς στην Ελλάδα είναι πολύ μακριά από την Παιδαγωγική του Χρυσοστόμου.