Χρηστικό και γοητευτικό το χρήμα, ιδίως ο χρυσός στον οποίο ποτέ δεν αντιστέκονται οι υλιστές πασών των εδεσμάτων και σχεδόν καθόλου οι ιδεολόγοι πάντων των αποχρώσεων. Μυθικές διαστάσεις απέκτησαν οι βρετανικές λίρες, που έπεφταν από τον ουρανό επί Κατοχής, αλλά και οι αντίστοιχες των ανταρτών, οι οποίες συλλέγονταν επαναστατική βία από αστούς, αγρότες και ποιμένες. Το κείμενο αναφέρεται στις περιπέτειες κερμάτων και τραπεζογραμματίων τη δεκαετία του 1940 στην περιοχή Κοζάνης.
Στρατιώτες από την κατεύθυνση της Λευκοπηγής
που γύριζαν από διανυκτέρευσηκι επιβάτες των λεωφορείων από Βόιο και Γρεβενά χάζεψαν, αρπάζοντας τα ουράνιαδώρα. Το νέο μεταδόθηκε γοργά και φαντάροι πήδηξαν τα σύρματα τουστρατοπέδου σμίγοντας με πολίτες που μαύριζαν σκυμμένοι τα χιονοσκεπήχωράφια. Σήμανε συναγερμός, το μέρος αποκλείστηκε αλλά αρκετοί πρόλαβαν ναμπουν στην πόλη για να αγοράσουν χρυσαφικά, σταυρούς και ρολόγια από τουςχρυσοπώλες, αδειάζοντας τις προθήκες στη στιγμή.
Γρήγορα οι γέφυρες Γρεβενών και Νεαπόλεως μπλοκαρίστηκαν και κατασχέθηκαντα χρηματικά δέματα των επιβατών. Φέιγ βολάν κυκλοφόρησαν αμέσως με τουςαριθμούς των τραπεζογραμματίων που δεν ίσχυαν.
Όταν η χρηματοστιβάδαηρέμησε, μετρήθηκαν τα απωλεσθέντα χαρτονομίσματα σε 986.200.000 δραχμές,εποχή που μ΄ ένα εικοσάρικο έτρωγε κανείς 10 πιάτα φασόλια σούπα.
Γιατί όχι;
Έγιναν ανακρίσεις. Οι αεροπόροι παρακολουθήθηκαν στενά αλλά χρήματα δενβρέθηκαν. Λίγους μήνες αργότερα ένας φόνος Κοζανίτη λοχία από συναδέλφους του,που περιπολούσαν έξω από το στρατόπεδο,προκάλεσε υπόνοιες ότι είχε σχέση μετον ουράνιο παρά και πολίτες που μεγάλωσαν τις επιχειρήσεις τους θεωρήθηκανκερδισμένοι από τη χριστουγεννιάτικη χρηματόπτωση. Βέβαια, μέσω ποιανήςαιτιολόγησης θα μπορούσε να θεωρηθεί ένοχος όποιος συνέλεξε μάνα εξ ουρανού; Επίσης, μέσω τίνος κανόνος συνελήφθη πριν από λίγα χρόνια στη θέση Αϊ ΝικόλαςΧρωμίου κομπανία Αιανιωτών κι άλλων θησαυροθήρων, οι οποίοι διάνοιγαν επίχρόνια σπήλαιο όπου πίστευαν ότι βρισκόταν θαμμένος όλος ο χρυσός τουΔημοκρατικού Στρατού, μισθώνοντας ακόμα κι αλλόφωνους για σκάψιμο;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΡΧΕΙΑ
Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (ΙΑΜ) ΓΔΔΜ, Φ.1
-9-13-18 Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης (ΚΔΒΚ),
Λυτά Έγγραφα Φ.70-72-85-102-129-138-154-155
Το Φως (21.12.46)
Καλλιανιώτης,ό.π. Το Φως(21.12.46)ΙΑΜ,ΓΔΔΜ, Φ13/ΓΔΔΜ προς ΓΔΒΕ, 22.11.46 ΙΑΜ,ΓΔΔΜ, Φ13/9, ΓΔΔΜ προς ΓΔΒΕ, 21.11.46 Καλλιανιώτης,
ό.π.10 Ληξιαρχείο Δήμου ΦλώριναςΛΠΘ 1948
ΒΙΒΛΙΑ
Κρητίδης Παύλος,
Ο πολυπρόσφυγας
, Αθήνα
1985
Μπουσχότεν Βαν Ρίκη, Περάσαμε πολλές μπόρες κορίτσι μου, Πλέθρον, Αθήνα 1998
Παπακωνσταντίνου Μιχάλης,
Το χρονικό της μεγάλης νύχτας
, Εστία, Αθήνα 1999
Πιπιλιάγκας Χρυσόστομος,
Η Ελλάς κατά την από του 1942
-1967
περίοδον: Εχθρική Κατοχή – Εαμοκρατία –Δεκεμβριανόν Κίνημα –συμμοριτοπόλεμος –Εθνική Επανάστασις
, Αθήναι 1970
Πρωτοπαπάς Σαράντης (Κικίτσας),
Χη μεραρχία του ΕΛΑΣ, Εθνική Αντίσταση στη Μακεδονία 1941–
194
4, επιμ. Ν. Μάργαρη, Αθήνα 1978
Ρόσιος Αλέξης (Υψηλάντης),
Στα φτερά του οράματος, Εθνική Αντίσταση, διωγμοί μετά τη Βάρκιζα,Εμφύλιος 1946 –1949, πολιτική προσφυγιά
, Κώδικας, Θεσσαλονίκη 1997
Σαββιλωτίδης Κοσμάς,
Τα φαράγγια των Σερβίων,
«Τα Κάστρα», Σέρβια 1998
Σιαμπανόπουλος Κωνσταντίνος,
Χρήστος Μανώλης,
ο ευεργέτης της Αιανής
Τσιούμης Γ. Κωνσταντίνος
, Ιστορία της Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία
, [1955] (δακτυλογραφημένοκείμενο)
Χάμμοντ Νίκολας,
Με τους αντάρτες
, 1943
–44, Ελληνική Ευρωεκδοτική, Αθήνα 1982
Hammond N.,
Δυτική Μακεδονία. Αντίσταση και συμμαχική στρατιωτική αποστολή 1943
-1944, σχόλια: Παρμενίων Παπαθανασίου, Παπαζήσης, Αθήνα 1992
ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
Ακρίται του Βορρά
1947
Βόρειος Ελλάς
1936
Ελληνική Μακεδονία
1950
Εστία
1944
Νέα Ευρώπη
1941-42
Το Φως
(21.12.46
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Αραιοβηματάς Νικόλαος, ταμίας 53ου συντάγματος ΕΛΑΣ, συνέντευξης τη Λάρισα το 1995 Βόμβας Κωνσταντής, αγρότης, συνέντευξη στη Λευκοπηγή το 1993 Γάτας Αστέριος, αγρότης, συνέντευξη στην Κ. Κώμη το 1996 Γιώτα Μαρία, ιστορικός, συνέντευξη στην Κοζάνη το 1998 Γκαλγκουράνας Χαρίσης, αγρότης, συνέντευξη στην Αιανή το 1992 Γυλτίδης Δημήτρης, αντάρτης ΕΛΑΣ και ΔΣΕ, συνέντευξη στη Θεσσαλονίκη το 1998 Ζυγούρας Μήτσος, διοικητής μεραρχίας ΔΣΕ, συνέντευξη στην Αθήνα το 1994 Καλλιανιώτης Γρηγόρης, λογιστής, συνέντευξη στην Αιανή το1999 Καπαγιαννίδου Βάσω, αντάρτισσα ΔΣΕ, συνέντευξη στο Βατερό το 1998 Κυριακίδης Κωνσταντίνος, ελασίτης, συνέντευξη στη Βέροια το 1995 Μανόπουλος Παρασκευάς, κοινοτικός γραμματέας, συνέντευξη στο Χρώμιο το 1998 Νομικός Χρήστος, διοικητής διλοχίας ΔΣΕ, συνέντευξη στην Αθήνα το 1993 Παπακάλας Χαρίσης, αγρότης, συνέντευξη στον Κρόκο το 1997
ΙΝΤΕΡΝΕΤΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
τι νομισμα ειναι αυτο? 2.9.2010, http://steki-syllekton.gr/index.php?topic=490.0
Ο Γρηγόρης Καλλιανιώτης από την Αιανή, γραφέαςστρατολογίας Κοζάνης στον Εμφύλιο Πόλεμο. Είχε τηνατυχία να βρίσκεται στο γραφείο, εκείνη τηνΠαρασκευή του Δεκεμβρίου 1946 που αεροπλάνοέριχνε δεσμίδες χρημάτων στην πόλη. Οδεύοντας γιαπρωινό φαγητό στους στρατώνες, τους σταμάτησανκαι τους γύρισαν πίσω. Για να μην λάβουν μέρος στηνχρηματοσυλλογή
Να μην απομακρυνθούν από Θεσσαλονίκη όσοι επέβαιναν του αεροπλάνου, πουέριξε τη χρηματαποστολή στα χωράφια της Κοζάνης.
