Το σωστό στήσιμο του τραπεζιού σε ένα γεύμα σπίτι μας, δεν είναι δεδομένο στη χώρα μας, όπου η αστική παράδοση δεν είναι τόσο βαθιά όσο στις υπόλοιπες χώρες της δυτικής Ευρώπης. Έτσι, δεν είναι σπάνιο να βρει κανείς μικρά άκομψα λάθη, όπως έχω διαπιστώσει σε σπίτια που έτυχε να με καλέσουν. Γιατί μπορεί να έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον εντυπωσιασμό μέσω art-de-la-table, με ντεκόρ γεμάτο φαντασία, αλλά να έχουν μπει τα μαχαιροπίρουνα ή τα ποτήρια σε εντελώς λάθος θέσεις.
Εδώ δεν μιλάμε για το πως θα κάνετε το τραπέζι σας όμορφο, αλλά πως θα το στήσετε σωστά, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες.
Βέβαια η αλήθεια είναι ότι με τις έγνοιες που κουβαλάμε στο μυαλό μας ο καθένας, εύκολο είναι να μπλέξεις που πάνε τα ποτήρια και τα υπόλοιπα. Ή να μην γνωρίζει σωστά τους κανόνες αυτός που θα στήσει το τραπέζι που ενδέχεται να είναι βοηθητικό προσωπικό. Γι’ αυτό όμως υπάρχουμε εμείς, να δώσουμε τις σωστές συμβουλές και να σώσουμε την παρτίδα υπέρ της διεθνούς αστικής παράδοσης.
συχνά να λέγεται στην Ελλάδα ότι στην τελική δεν έγινε και τίποτε και ότι αν είμαστε μεταξύ μας, σημασία έχει η καλή διάθεση και το καλό φαγητό και όλα τα άλλα είναι τυπικούρες. Παρόλο ότι είμαι άνθρωπος που με ενδιαφέρει σχεδόν αποκλειστικά η ουσία των πραγμάτων και όχι το φαίνεσθαι, έχω καταλήξει ότι το να τηρούνται κάποιοι βασικοί κανόνες που καθιερώθηκαν διεθνώς σε κάθε τραπέζι, απ’ το πρόχειρο καθημερινό μέχρι το επίσημο ή γιορτινό, είναι αναπόσπαστο μέρος της ουσίας.
Αφενός η τελετουργία των πραγμάτων δίνει μεγαλύτερη απόλαυση στο αποτέλεσμα και αφετέρου μας εντάσσει στο υψηλότερο επίπεδο πολιτισμού. Σ’ αυτό όπου συνδέονται και επικοινωνούν όλες οι προηγμένες κουλτούρες στον κόσμο μέσω κοινών τρόπων, παραδοχών και κωδίκων ευγενείας που διασφαλίζουν κατ’ αρχάς την ψυχική και δευτερευόντως την γαστρονομική απόλαυση όλων σε ένα τραπέζι. Σχεδόν πάντα δε, πίσω τους υποκρύπτεται κάποια πρακτική λειτουργικότητα. Δεν είναι καθόλου τυχαίοι λοιπόν οι κανόνες που θεσπίστηκαν και λειτουργούν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο απ’ την Ισλανδία μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, γεγονός που θα φανεί και απ’ τον τρόπο που τους επεξηγώ.
Γι’ αυτό, με την βοήθεια της αγαπημένης χορηγού μας ΙΩΝΙΑ, είπαμε σ’ αυτό το άρθρο να καταγράψουμε τις σωστές θέσεις στο στήσιμο ενός τραπεζιού, είτε έχει ως πρώτο σούπα, είτε ένα κανονικό πιάτο, είτε υπάρχει ψάρι. Τα σωστά στησίματα τα βλέπετε και σχηματικά, αλλά και φωτογραφικά, χρησιμοποιώντας δύο υπέροχα σερβίτσια της ΙΩΝΙΑ, το ένα κλασικό Χριστουγεννιάτικο, ιδανικό για τις γιορτές και το άλλο, το OREILE απ’ τα πολύ φίνα καλά σερβίτσια, που διάλεξα για το σπίτι μου. Τα μαχαιροπίρουνα που επιλέξαμε είναι τα DUO, ενώ τα ποτήρια που συνοδεύουν το Χριστουγεννιάτικο σετ είναι η σειρά SABINA και αυτά που συνοδεύουν το OREILE είναι τα ιδιαίτερα κομψά FISOLE.
Οι βασικές αρχές στο στήσιμο ενός τραπεζιού είναι :
1. Τα μαχαιροπίρουνα στοιχίζονται σε μια ευθεία περίπου 3 εκ. απ’ την άκρη του τραπεζιού, χοντρικά στη περασιά της καμπυλότητας του μεγαλύτερου πιάτου.
2. Τα μαχαιροπίρουνα μπαίνουν με την σειρά που θα χρησιμοποιηθούν στο δείπνο, από έξω προς τα μέσα. Μαχαίρια και κουτάλι δεξιά και πιρούνια αριστερά, εκτός της περίπτωσης που κάποιο ορεκτικό πιάτο, συνήθως θαλασσινό, τρώγεται με μικρό πιρούνι που δεν χρειάζεται συνοδεία από μαχαίρι. Τότε αυτό το πιρουνάκι πάει δεξιά, μια και το δεξί χέρι θα το χρησιμοποιήσει, στην ίδια λογική με το κουτάλι της σούπας. Τα μαχαιροπίρουνα του γλυκού μπαίνουν στην κορυφή του πιάτου στη διάταξη με την οποία τα χέρια θα τα πιάσουν (Δηλαδή, η βάση του πιρουνιού αριστερά και η βάση του κουταλιού δεξιά, ώστε να τα πιάσει το αντίστοιχο χέρι)
3. Για το ψάρι ιδανικά πρέπει να μπουν ειδικά μαχαιροπίρουνα, όπως αυτά που βλέπετε στη φωτογραφία. Εδώ βλέπετε ένα στήσιμο που αντιστοιχεί σε ένα μενού που ξεκινά με σούπα, προχωρά σε ψάρι και τελειώνει με κρέας.
4. Το βοηθητικό πιάτο για το ψωμί ή το μπολ της σαλάτας μπαίνει αριστερά, μαζί με το μαχαίρι του βουτύρου. Αν η σαλάτα είναι πρώτο πιάτο τότε απλά μπαίνει πάνω-πάνω στη στοίβαξη των πιάτων.
5. Τα πιάτα στοιβάζονται με μέγιστο τα τρία με το πιάτο του κυρίως γεύματος κάτω και από πάνω του πρώτου και της σούπας. Αν το δείπνο έχει περισσότερα πιάτα, τότε θα γίνουν αλλαγές απ’ το προσωπικό ή τους οικοδεσπότες στη πορεία ή θα έρθουν τα πιάτα έτοιμα με το φαγητό μέσα.
6. Τα ποτήρια πάνε δεξιά και περιφερειακά προς το πιάτο. Πιο κοντά μπαίνει του λευκού κρασιού, μετά του κόκκινου και προς το κέντρο, του νερού.
7. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που θα χρειαστείτε να έχετε στήσει και ποτήρια για απεριτίφ/σέρι, λικέρ και αφρώδη οίνο, δείτε το διάγραμμα, αλλά η βασική αρχή είναι: ό,τι συνοδεύει την αρχή του δείπνου πάει κοντά στην άκρη του τραπεζιού και ό,τι καταναλώνεται προς το τέλος, πάει προς το κέντρο σε περιφερειακή διάταξη, με τελευταίο το ποτήρι νερού.
8. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που θα χρειαστείτε να έχετε στήσει και ποτήρια για απεριτίφ/σέρι, λικέρ και αφρώδη οίνο, δείτε το διάγραμμα, αλλά η βασική αρχή είναι: ό,τι συνοδεύει την αρχή του δείπνου πάει κοντά στην άκρη του τραπεζιού και ό,τι καταναλώνεται προς το τέλος, πάει προς το κέντρο σε περιφερειακή διάταξη, με τελευταίο το ποτήρι νερού.
Τυπικά, καλό είναι να ξέρουμε ότι το σερβίρισμα με έτοιμα γεμάτα πιάτα γίνεται από αριστερά του καθημένου και το πιάτο αποσύρεται όταν τελειώσει, πάλι από αριστερά. Παλιά ο κανόνας ήταν η απόσυρση να γίνεται από δεξιά αλλά επειδή λειτουργικά αυτό δεν είναι ιδανικό, δεδομένου ότι εκ’ δεξιών είναι τα ποτήρια, ο παλιός κανόνας έχει ατονίσει και η σύγχρονη “ετικέτα” είναι να κρατάμε το εξ’ αριστερών και στο φέρε και στο πάρε.
Το αντίστροφο συμβαίνει με τα κρασιά & ποτά, που λόγω θέσης των ποτηριών σε σχέση με το πιάτο, έχει νόημα να σερβίρονται απ’ τα δεξιά.
Όμως, στο λεγόμενο silver service, όπου το φαγητό επιδεικνύεται σε πιατέλα στον καλεσμένο και αυτός παίρνει όσο θέλει στο πιάτο του, η παρουσίαση γίνεται απ’ τα δεξιά του. Λογικό, γιατί οι περισσότεροι είναι δεξιόχειρες και έτσι βολεύει λειτουργικά την κίνηση τους, καθώς γυρίζουν πλάγια τον κορμό τους.
Τέλος, να θυμίσω ένα καθαρά λειτουργικό θέμα που έχει σχέση με τη γαστρονομική απόλαυση. Το ιδανικό σε πολλά φαγητά είναι να σερβίρονται σε ζεστά πιάτα. Ειδικά τα ζυμαρικά, τα ριζότι και πολλά ψητά κρεατικά. Σε αυτή την περίπτωση και εφόσον μπορούμε να το οργανώσουμε στη κουζίνα μας, δεν στρώνουμε τα αντίστοιχα πιάτα στο τραπέζι από πριν, αλλά τα φέρνουμε ζεστά ένα λεπτό πριν την ώρα του σερβιρίσματος ή κατ’ ευθείαν με το φαγητό μέσα. Τα πιάτα τα ζεσταίνουμε στον φούρνο στοιβάζοντας τα σε περίπου 50º-60ºC για 10 λεπτά τουλάχιστον. Δεν συνιστώ πιο δυνατά, γιατί όλο και κάποιος θα καεί κατά λάθος (συνήθως εγώ είμαι αυτός). Τα φέρνουμε λοιπόν στο τραπέζι κρατώντας τα με πετσέτες κουζίνας και τα τοποθετούμε στη θέση τους λέγοντας ότι είναι ζεστά.από μια λειτουργική λογική που απ’ τη στιγμή που καθιερώθηκε διεθνώς κάνει τα πράγματα απλά, αποφεύγοντας ατυχήματα στο τραπέζι. Όπως ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας. στο δρόμο!
Για να καπνίσουμε στο τραπέζι σε σπίτι και με συντροφιά που δεν μας είναι οικεία, δεν ρωτάμε πλέον. Είναι άκομψο, για να μην πω βαρύτερη λέξη, το να φέρνεις τον οικοδεσπότη στη δύσκολη θέση να σου επιβάλει το προφανές. Απλά λοιπόν ζητάμε να βγούμε έξω μετά το πέρας του δείπνου.
caruso.gr
