Το τραγούδι αυτό αρχικά το κατέγραψε ο Σίμων Καράς τη δεκαετία του 1940 και το συμπεριέλαβε στον δίσκο του με τίτλο «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ (ΠΡΟΠΟΝΤΙΔΟΣ, ΑΙΟΛΙΔΟΣ, ΙΩΝΙΑΣ) ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΛΟΙ 1, με αριθμό αναγνώρισης δισκογραφικής παραγωγής SDNM 127. Σημειώνει στο σχετικό βιβλιάριο του εν λόγω δίσκου ο Σίμων Καράς (μεταξύ των άλλων) :«… Παρακολουθήσας και συμμετασχών εις τας εν τω Σταδίω λαϊκάς μουσικοχορευτικάς εκδηλώσεις ομίλων εκ διαφόρων επαρχιών του Κράτους –με τας κατά τόπους εθνικάς των ενδυμασίας, τους χορευτάς, τους τραγουδιστάς και οργανοπαίκτας των κατά τα έτη 1937 -1940 – συνάμα με την ίδρυσιν του Ραδιοφωνικού Σταθμού τας αρχάς του 1937, όπου διάφοροι μουσικοί επαρχιακοί όμιλοι τραγουδιστών και οργανοπαικτών ελάμβανον μέρος εις τα προγράμματά του, με τοπικά τραγούδια και σκοπούς, ηλεγμένα όσον αφορά εις την γνησιότητα και την ποιότητα του προσφερομένου υλικού, δι’ όλων αυτών, ήλθον εις προκαταρκτικήν γνωριμίαν προς την κατά τόπους γλωσσικήν, μουσικήν και ορχηστικήν παράδοσιν του λαού μας, ώστε ν’ αποφασίσωμε, εν τοις μετέπειτα, μετά της συζύγου μου Αγγελικής ν’ αναλάβωμε το έργον της καταγραφής των εθνικών μας τραγουδιών και οργανικών σκοπών, εις τας διαφόρους περιοχάς της πατρίδος μας…».
Το συγκεκριμένο τραγούδι το χαρακτηρίζει ο Σίμων Καράς ως «Άγιε μου Παντελέημονα, του γάμου», αφού πράγματι η πρώτη στροφή του προέρχεται από παραδοσιακό τραγούδι γάμου του Τσεσμέ και ευρύτερα της Ερυθραίας Μικράς Ασίας. Οι επόμενοι όμως νοσταλγικοί στίχοι του προέκυψαν από τους επιβιώσαντες μάρτυρες πρόσφυγες της περιοχής, οι οποίοι κατέφυγαν κατά το πλείστον στην γειτονική Χίο, όπου αντίκριζαν τα απέναντι πάτρια παράλια και μελοποίησαν έτσι τον καημό τους. Κάτι δηλαδή αντίστοιχο και με το τραγούδι «Πέργαμος», όπου οι Μύσιοι πρόσφυγες πρόσθεσαν τον πόνο της ψυχής τους στο παραδοσιακό αυτό τραγούδι της Περγάμου.
ΑΓΙΕ ΜΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ (στίχοι):
Άγιε μου Παντελέημονα που ‘σαι στον Κορακάρη, σου πρέπει το καμπαναριό γιατ’ είσαι παλληκάρι.
Άγιε μου Παντελέημονα που ‘σαι στον Κορακάρη, βλέπε τη νύφη, το γαμπρό, βλέπε και τσοι κουμπάροι.
Αλατσατιανέ μου αέρα, τρα λα λα λα λα, που φυσάς νύχτα και μέρα τρα λα λα λα λα!
Καρσί μου είναι η θάλασσα, καρσί μου είν’ η άμμο, Καρσί μου είναι κι ο Τσεσμές, μα τι μπορώ να κάνω.
Πότες θα κάνουμε πανιά, να κάτσω στο τιμόνι, να βλέπω το Ρεϊζντερέ, να μου διαβούν οι πόνοι.
Αλατσατιανή μου γλάστρα, τρα λα λα λα λα, με τα λούλουδά σου τ’ άσπρα, τρα λα λα λα λα!
Αλατσατιανέ μου αέρα, τρα λα λα λα λα, που φυσάς νύχτα και μέρα τρα λα λα λα λα!
‘Aλλοι στίχοι του τραγουδιού αυτού: Κλάψε καημένη Ανατολή, που σου ‘φυγαν τ’ αηδόνια, κι ήρταν και κελαηδήσανε σε ξένα περιβόλια.
Αλατσατιανή μου γλάστρα, τρα λα λα λα λα, με τα πούλουδά σου τ’ άσπρα, τρα λα λα λα λα!
Της Ερυθραίας το νερό όποιος το πιει παγώνει, κι όποιος περάσει από ‘δω αγάπη θεμελιώνει!
Αλατσατιανή μου γλάστρα, τρα λα λα λα λα, με τα πούλουδά σου τ’ άσπρα, τρα λα λα λα λα!
Ούλα του κόσμου τα νερά μια βρύση να γενούνε, τον πόνο που ‘χω στην καρδιά, να σβήσουν δεν μπορούνε!
Αλατσατιανέ μου αέρα, τρα λα λα λα λα, που φυσάς νύχτα και μέρα, τρα λα λα λα λα!
Αλατσατιανή μου γλάστρα, τρα λα λα λα λα, με τα πούλουδά σου τ’ άσπρα, τρα λα λα λα λα!
Διευκρινήσεις: καρσί = αντίκρυ, απέναντι, πούλουδα = έτσι αποκαλούσαν τ’ άνθη των λουλουδιών στην Ερυθραία Μικρασίας.
Το τραγούδι αυτό επιλέχθηκε, ερμηνεύτηκε και συμπεριελήφθη στο διπλό cd του Ομίλου Ερευνών Πηλίου, με τίτλο «Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ». Το συγκεκριμένο τραγούδι απέδωσε η Γυναικεία Χορωδία Παραδοσιακού Τραγουδιού του Ομίλου Ερευνών Πηλίου, υπό τη διεύθυνση του δασκάλου της χορωδίας Γιάννη Μπακαλέξη. Επιλογή τραγουδιών -καλλιτεχνική επιμέλεια -επιμέλεια παραγωγής: Γιάννης Μπακαλέξης.
Επιμέλεια -συλλογή φωτογραφικού υλικού της όλης έκδοσης: Όμιλος Ερευνών Πηλίου. Ενορχήστρωση -διεύθυνση ορχήστρας: Νίκος Μούτσελος. Κείμενα -επιμέλεια έντυπης έκδοσης: Κώστας Λιάπης, λαογράφος, ιστορικός ερευνητής. Παραγωγή: Όμιλος Ερευνών Πηλίου –Αγριά Βόλου. Έπαιξαν στο εν λόγω τραγούδι οι μουσικοί: Κιτσόπουλος Χρήστος, καβάλι, Μούτσελος Νίκος, τουμπερλέκι, Στέφανος Γεωργίου, βιολί, Καραδέμετρος Κώστας, λαούτο και Γεωργαλιός Ζήσης, κανονάκι. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ: Στην πόλη του Τσεσμέ -Κρήνη λειτουργούσαν πέντε εκκλησίες. Ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους (ο οποίος κτίστηκε το έτος 1832), ο Ευαγγελισμός ή Ευαγγελίστρια (κτίστηκε το έτος 1835, με το περίφημο τέμπλο του Γιαννούλη Χαλεπά και το υψηλότερο κωδωνοστάσιο ορθόδοξης εκκλησίας στον κόσμο τότες, 41 μέτρα), ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ (του παρόντος πανέμορφου τραγουδιού, ο οποίος κτίσθηκε το 1840), η Παναγία Ψαριανή (1873) και η Αγία Φωτεινή (1881). Για την εκκλησία αυτή του Αγίου Παντελεήμονα έλεγαν τους στίχους: «Άγιε μου Παντελέημονα που ‘σαι στον Κορακάρη, σου πρέπει το καμπαναριό γιατί ‘σαι παλληκάρι»!
Πηγή: Α.Δ. Τροβάς «Εκεί που δεν Χτυπάνε πια οι Καμπάνες –Τσεσμές (Κρήνη)» Αθήνα 1976.
