Με το άρθρο 28 του ν. 3937/2011 καθορίστηκε ρητά και ξεκάθαρα πως «1. Οι οικισμοί Ακρινής του Νομού Κοζάνης και Αναργύρων του Νομού Φλώρινας, που γειτνιάζουν με ορυχεία και με εδάφη που διαθέτουν λιγνιτοφόρα κοιτάσματα, καθώς και με χώρους εκτεταμένων αποθέσεων, λόγω της δραστηριότητας της ΔΕΗ Α.Ε., μετεγκαθίστανται για λόγους δημόσιας ωφέλειας που συνίσταται στην παραγωγή του δημόσιου αγαθού της ηλεκτρικής ενεργείας και προς προστασία της ποιότητας ζωής, κατ` εφαρμογή των κειμένων διατάξεων περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, μεταλλείων και Μεταλλευτικού Κώδικα και συναφών διαδικασιών περί μεταφοράς οικισμών, οι οποίες, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο που δεν θα υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, εκδιδομένων των, σε κάθε στάδιο, προβλεπόμενων για την πλήρωση των ανωτέρω σκοπών κανονιστικών πράξεων.
2. Για τον σκοπό αυτό η ΔΕΗ Α.Ε., κατ’ ανάλογη εφαρμογή των προβλεπομένων επί μεταφοράς οικισμών εγκατεστημένων πάνω σε εδάφη με λιγνιτοφόρα κοιτάσματα, αναλαμβάνει την υποχρέωση να υποβάλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέχρι την 30ή Απριλίου 2018 από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, σχέδιο για την απαλλοτρίωση του οικισμού της Ακρινής και μετεγκατάστασης των δυο οικισμών, το οποίο εγκρίνεται με προεδρικό διάταγμα με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών και στο οποίο διαλαμβάνονται, τα σχετικά μέτρα και όλες οι αναγκαίες διαδικασίες και τεχνικές λύσεις για την αγορά, ανταλλαγή ή και αναγκαστική απαλλοτρίωση των αναγκαίων γηπέδων, η αποκατάσταση των εκτάσεων που θα απελευθερωθούν με τη μεταφορά των υφιστάμενων οικισμών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, θα συνοδεύεται δε από τα αναγκαία τοπογραφικά διαγράμματα.»
Επιπλέον, ορίζεται πως «Η δαπάνη μεταφοράς και μετεγκατάστασης των οικισμών Ακρινής και Αναργύρων, καθώς και της αποκατάστασης και απελευθέρωσης των εκτάσεων των υφιστάμενων οικισμών, θα βαρύνει κατά το ήμισυ τη ΔΕΗ Α.Ε. και κατά το υπόλοιπο ήμισυ τον Κρατικό Προϋπολογισμό, οι δε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις θα κηρυχθούν υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο και θα τις επισπεύδει.»
Αυτά λέει ο νόμος του 2011 κι ανεξάρτητα του αν συμφωνούσε κανείς ή όχι τότε με τις ενέργειες των πολιτικών, που οδήγησαν στην πιο πάνω πρόβλεψη του νόμου, πλέον η μετεγκατάσταση ήταν νόμος και δουλειά των πολιτικών είναι να φροντίζουν για την τήρηση των νόμων.
Ωστόσο με κατάπληξη είδαμε πέρυσι την κυβέρνηση να λέει πως «δεν τρέχει τίποτα που πέρασε η δεκαετία και δεν τηρήθηκε ο νόμος, θα δώσουμε στην Ακρινή φωτοβολταϊκά (τα επονομαζόμενα και «καθρεφτάκια») κι όλα εντάξει!» Έταξαν μόνο καθρεφτάκια, χωρίς τις χάντρες, που έδιναν οι κονκισταδόρες στους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής. Ήδη πρόσφατα κατατέθηκε και «βελτιωμένη» πρόταση, που δήθεν «αυξάνει» τη δαπάνη, που δήθεν θα διατεθεί για την Ακρινή. Στην πραγματικότητα απλά εμπλουτίζει τα καθρεφτάκια με λίγες χάντρες.
Μέσα σε 9 μόλις μήνες, απ’ τον Οκτώβριο 2021 και μετά, η κυβέρνηση «βρήκε» πάνω από πέντε δις ευρώ, για την ανακούφιση των «αναξιοπαθούντων» παρόχων ηλεκτρισμού. Αποδεικνύοντας πως όταν υπάρχει πολιτική βούληση για εξυπηρέτηση «ημετέρων» τα λεφτά βρίσκονται κι ο λογαριασμός φορτώνεται στο δημόσιο χρέος. Γιατί λοιπόν είναι τόσο δύσκολο να τηρηθεί σήμερα ο νόμος του 2011;
Τα πράγματα με την Ακρινή, αλλά και τους εντελώς ξεχασμένους Ανάργυρους, είναι πολύ απλά: το μόνο ερώτημα που τίθεται εν προκειμένω είναι να μας πουν οι πολιτικοί, όλων των κομμάτων που κυβέρνησαν απ’ το 2011, για ποιο λόγο δεν τηρήθηκε η πρόβλεψη του νόμου 3937/2011 για ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών εντός δεκαετίας, ποιοι ευθύνονται γι’ αυτό και ποιες διαδικασίες θα εφαρμοστούν ώστε οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης. Σε όποια θέση κι αν βρίσκονται.
Περιμένουμε βεβαίως και απ’ το τοπικό πολιτικό και αυτοδιοικητικό σύστημα να φροντίσει για την τήρηση του νόμου. Το να μπαίνει και μόνο σε συζητήσεις για τις κυβερνητικές προτάσεις είναι υποτίμηση της νοημοσύνης μας, καθώς στην πράξη αποδέχεται πως οι νόμοι είναι για να παραβιάζονται, αν έτσι βολεύει κάποιους στην Αθήνα! Και γίνεται απολύτως συνένοχο στη μεθόδευση για παραβίαση του νόμου.
Αυτό που διακυβεύεται στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι οι μερικές δεκάδες εκατομμύρια, που θα κοστίσει η μετεγκατάσταση της Ακρινής, ή όχι. Πρόκειται για σταγόνα στο ωκεανό των πάνω από 11 δισεκατομμυρίων ευρώ, που πιθανά θα έχει διαθέσει απ’ τον Οκτώβριο 2021 μέχρι τέλος του 2022 η κυβέρνηση, για ενίσχυση των παρόχων ηλεκτρισμού, χωρίς μάλιστα ν’ αντιμετωπίζει στο παραμικρό τις αιτίες που οδήγησαν σε πανάκριβο ηλεκτρισμό. Αυτό που διακυβεύεται στην προκειμένη περίπτωση είναι το αν οι νόμοι ψηφίζονται για να εφαρμόζονται ή όχι κι αν το πολιτικό σύστημα έχει στοιχειώδη αξιοπιστία ή όχι.
Χρήστος Ι. Κολοβός
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ.
τ. Διευθυντής Κλάδου Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας.
