Γράφει η Μάρθα Στ. Καπλάνογλου, Γεωπόνος:
Το πορτοκάλι είναι καρπός διαφόρων ειδών εσπεριδοειδών της οικογένειας Rutaceae . Αναφέρεται,κυρίως, στο Citrus × sinensis , που ονομάζεται ,επίσης, γλυκό πορτοκάλι , για να το διακρίνει από το σχετικό Citrus × aurantium , που αναφέρεται ως πικρό πορτοκάλι . Τα πορτοκάλια είναι πλούσια σε βιταμίνη C και παρέχουν, επίσης, κάποια βιταμίνη Α .Από τα σημαντικότερα εσπεριδοειδή, έχει καταγωγή από την Ινδία και την Κίνα.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα φρούτα που έκανε δώρο η Γη στον Δία και την Ήρα για το γάμο τους, τα μήλα που πήγε να κλέψει ο Ηρακλής , τα «χρυσά μήλα των Εσπερίδων» πολύ πιθανόν να ήταν τα πορτοκάλια και τα άλλα φρούτα της ιδίας οικογενείας , αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία και από αυτό το γεγονός προέρχεται πιθανότατα και ο γενικός χαρακτηρισμός της κατηγορίας φρούτων, που ονομάζονται εσπεριδοειδή.
Τα πορτοκάλια πιστεύεται ότι είναι αυτοφυή φυτά στις τροπικές περιοχές της Ασίας, ειδικά στο Αρχιπέλαγος της Μαλαισίας, μαζί με άλλα είδη εσπεριδοειδών, Η καλλιέργεια του πορτοκαλιού εξαπλώθηκε, πιθανότατα, από εκεί στην Ινδία και την ανατολική Αφρική και από εκεί στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Η πορτοκαλιά ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια, όμως η εντατική της καλλιέργεια άρχισε από το 10 μ.Χ. αιώνα στη βόρεια Αφρική. Γύρω στο 1490 έφτασε στις μεσογειακές περιοχές από τους Πορτογάλους θαλασσοπόρους και πιθανολογείται ότι σε αυτούς οφείλει το όνομά της.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Ρουτίδες (Rutaceae)
Γένος: Κίτρος (Citrus)
Είδος: Citrus × sinensis
Διώνυμο Κιτρέα η σινική (Citrus × sinensis) (L.) Osbeck
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Υπάρχουν 160 περίπου ποικιλίες πορτοκαλιάς. Οι πιο σημαντικές που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι:
– Άρτας :
ι καρποί αυτής της ποικιλίας είναι σφαιρικοί, έχουν λεπτό περικάρπιο, υπόξινη γεύση και είναι εξαιρετικά αρωματικοί. Ωριμάζουν τον Ιανουάριο.
– Βαλένθια
Καρπός με υψηλή περιεκτικότητα σε χυμό, με γεύση κάπως ξινή και δεν έχει σχεδόν κουκούτσια.
Είναι παραγωγική ποικιλία με ελαφρά τάση να καρποφορεί χρονιά παρά χρονιά. Ξένη ποικιλία που ωριμάζει από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο και έτσι επιτρέπει στους παραγωγούς να εφοδιάζουν την αγορά με πορτοκάλια και τους καλοκαιρινούς μήνες. Αυτή η ποικιλία είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και προσαρμόζεται εύκολα σε πολλά είδη εδάφους, και δίνει νόστιμα πορτοκάλια πολύ καλής ποιότητας.
– Μέρλιν
Γνωστή ποικιλία με πολύ νόστιμα και ζουμερά φρούτα, που καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Αναγνωρίζονται εύκολα ,γιατί στο αντίθετο άκρο του μίσχου έχουν μια εσοχή που μοιάζει με αφαλό.
– Σαγκουίνι
Η κόκκινη σάρκα των καρπών της είναι αυτή, που δίνει την ονομασία σε αυτήν την ποικιλία( sanguis σημαίνει αίμα,στα λατινικά -sanguinis είναι η γενική πτώση της λέξης). Είναι ξένης προέλευσης. Τα πολύ νόστιμα και ζουμερά φρούτα δίνουν χυμούς πλούσιους σε βιταμίνες.
– – Σουλτάνι Φόδελε :Δ
ίνει μεγάλους ωοειδείς καρπούς με εύκολα αφαιρούμενο δέρμα, πολύ νόστιμη σάρκα με πλούσιο χυμό.
– Χίος
Δίνει μικρούς καρπούς και ωριμάζει από τα μέσα Νοεμβρίου. Ο καρπός του έχει πολλά σπόρια, δίνει λίγο χυμό και είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη μεταφορά.
– Navelina
Πρώιμη ποικιλία, με αρχή συγκομιδής στα τέλη του Οκτώβρη.
Καρπός μεγάλος εξαιρετικής ποιότητας, χωρίς κουκούτσια.
–Νιουχόλ
Δεν διαφέρει πολύ από την Ναβαλίνα με τον δείκτη ωριμότητας να παρουσιάζει μικρή πρόοδο. Έχει πολύ καλή παραμονή στο δέντρο.Η ανερχόμενη δύναμη στα εσπεριδοειδή.
– Σαλουστιάνα
,Salustiana (Salus) Καρπός μεσαίου προς μεγάλου μεγέθους με αυξημένη περιεκτικότητα σε χυμό. Η συγκομιδή μπορεί να ξεκινήσει στις αρχές του Δεκέμβρη και κρατάει μέχρι αρχές Μάρτη -Ουάσιγκτον Ποικιλία που δίνει ποιοτικούς καρπούς και είναι πολύ παραγωγικό σαν δέντρο. Αρχή συγκομιδής τον Νοέμβρη και με μεγάλη αντοχή πάνω στα δέντρα.
* Γλυκόχυμες ποικιλίες *
– Lima
Είναι ποικιλία λιγόσπερμη και πολύ πρώιμη. Ο καρπός της έχει μικρό μέγεθος και σχήμα μάλλον σφαιρικό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και είναι ελαφρώς τραχύς. Η σάρκα είναι ελαφρώς κίτρινη, τρυφερή, χυμώδης, με άνοστη γεύση, λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας του σε οξύτητα.
–Succari (Sukkari)
Είναι ποικιλία πολύσπερμη και πολύ πρώιμη.Ο καρπός της έχει μικρό έως μέσο μέγεθος και σχήμα ωοειδές έως σφαιρικό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και λεία επιφάνεια. Η σάρκα έχει ανοιχτό κίτρινο χρώμα, είναι πλούσια σε χυμό και πολύ χαμηλής οξύτητας.
– Sucrena
Η πρωιμότερη απ’ όλα τα πορτοκάλια). Ο καρπός της έχει μάλλον μικρό μέγεθος και σχήμα μάλλον σφαιρικό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι, καλοχρωματισμένη, κατά την πλήρη ωρίμανση, πλούσια σε χυμό, κατά το στάδιο αυτό της ωριμάνσεως και άνοστη, λόγω χαμηλής οξύτητας.
– Vainiglia
Είναι ποικιλία πολύσπερμη και πολύ πρώϊμη. Ο καρπός της έχει μικρό έως μέσο μέγεθος και σχήμα μάλλον σφαιρικό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και είναι καλοχρωματισμένος, κατά την ωρίμανση. Η σάρκα είναι πλούσια σε χυμό,
γλυκιά, χαμηλής οξύτητας (λίγο πικρή). Εκτός από τις παραπάνω ποικιλίες υπάρχουν και οι \
* Κοινές ποικιλίες ***
Belladonna ,Berna,Cadenera,Calabrese (Ovale),Clanor,Hamlin,Jaffa (Florida Jaffa),Khettmali (Khatmali, Hitmali),Macetera,Mosambi (Mosambique),Parson (Parson Brown),Pineapple ,Shamouti,Shamouti Marsy,Valencia
– Πορτοκαλιά-ομφαλοφόρες ποικιλίες
,Frost Washington ,Baianinha Piracicaba ,Australian,Atwood , Navelate ,Thomson ,Leng ,Oberholzer ,Newhall ,Suzuki,Tange ,Skaggs Bonanza
– Πορτοκαλιά-αιματόχρωμες ποικιλίες
Moro ,Tarocco,Tarocco Liscio,Sanguinello Comune ,Sanguinello Moscato,Doblefina Doublefine Amelioree ,Entrefina ,Spanish Sanguinelli ,Maltaise Sanguine Ruby ,Tomango και Αιματόχρωμη ποικιλία Γουρίτσης (Τριχωνίδας) Και άλλες πολλές.
Για Περισσότερες πληροφορίες δείτε ένα παλιότερο βιντεο που δημιουργήσαμε με τις ποικιλίες των πορτοκαλιών
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΡΘΑ ΣΤ. ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΣ:
