Γράφει η Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Γεωπόνος:
–Εισαγωγή
Το μανταρίνι είναι ο καρπός της μανταρινιάς (επιστημονικά: Citrus reticulata,Κιτρέα η δικτυωτή), ενός μικρού εσπεριδοειδούς δένδρου.
Μοιάζει πολύ με το πορτοκάλι.
Το σχήμα του δεν είναι σφαιρικό,αλλά ελλειψοειδές.
Τα μανταρίνια τρώγονται ,συνήθως, ωμά ή σε φρουτοσαλάτες.
Το δέντρο είναι πιο ανθεκτικό στην ξηρασία, από ότι ο καρπός.
Το δέντρο είναι αειθαλές, ευαίσθητο και εύκολα καταστρέφεται από το κρύο. Φύεται σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα .
Η γενέτειρα των μανταρινιών είναι η Ινδοκίνα.
Από την Κίνα και την Ινδία, τα γλυκά αρωματικά εσπεριδοειδή μετακόμισαν στην Ιαπωνία. Μετά κατέκτησαν τη Μεσόγειο.
Άρχισαν να καλλιεργούνται στην Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία, το Μαρόκο.
Η Κίνα παράγει περισσότερα από τα μισά μανταρίνια στον κόσμο.
Δύο ποικιλίες κινέζικων μανταρινιών κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά. Χαρακτηριστικό και των δύο ποικιλιών είναι η τραχιά σάρκα και το χαοτικό μέγεθος των φετών.
Τα φρούτα έχουν ξινή γεύση, ενώ πρακτικά δεν έχουν σπόρους.
-Ιστορία
Η ιστορία του φρούτου ανάγεται, πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια, στην Κίνα. Λέγεται ότι τα γευστικά φρούτα πήραν το όνομά τους από τους Μανδαρίνους, τους ανώτερους κρατικούς λειτουργούς της κινεζικής αυτοκρατορίας, εξαιτίας του χρώματος, που είχαν οι στολές τους, αλλά και γιατί αντάλλασσαν τα φρούτα αυτά ως δώρα.
Είναι συνήθως άσπορα, μικρού σχετικά μεγέθους.
Είναι διαθέσιμα από τον Νοέμβριο έως τα τέλη Φεβρουαρίου, με τις μεγαλύτερες ποσότητες τον Ιανουάριο.
Είναι εσπεριδοειδή, πολύ αγαπητά στα παιδιά.
Ο Ολλανδός ναύαρχος Του Ρωσικού Στόλου ,Λογγίνος Χέιδεν φέρεται να έφερε πρώτος το μανταρίνι στη χώρα μας, ως δώρο προς τον Ναύαρχο Τομπάζη, μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνο.
Οι τρεις πρώτες μανταρινιές, που εισήχθησαν στην Ελλάδα φυτεύτηκαν στο κτήμα Τομπάζη στον Γαλατά Τροιζηνίας.
Στα αγγλικά, το μανταρίνι αναφέρεται πότε ως mandarin και πότε ως tangerine. Η λέξη αυτή αρχικά, χρησιμοποιούνταν για μια μικρή ποικιλία πορτοκαλιού που έφερναν από την Ταγγέρη, στο Μαρόκο.
– Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Ρουτίδες (Rutaceae)
Γένος: Κίτρος (Citrus)
Είδος: C. reticulata
Διώνυμο Κιτρέα η δικτυωτή (Citrus reticulata)
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΩΝ
– Μανταρίνι Σατσούμα (satsuma):
Τα πιο πρώιμα μανταρίνια. Έτοιμα για συγκομιδή στα τέλη του Σεπτέμβρη. Ανθεκτική ποικιλία στο ψύχος. Ο καρπός έχει μικρό έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα ημισφαιρικό, πλακέ και μερικές φορές μικρό λαιμό. Κατά την ωρίμανση, έχει χρώμα πορτοκαλί, αλλά συνήθως είναι ώριμη, προτού αναπτυχθεί ο χρωματισμός αυτός. Είναι άσπερμα μανταρίνια.
– Μανταρινια τύπου Σατσουμα
* Yatsushiro
Ο καρπός του έχει μικρότερο μέγεθος από το Σατσούμα, είναι λιγόσπερμος, καλοχρωματισμένος, χυμώδης και ευχάριστος σε γεύση.
*King (King of Siam)
Ο καρπός της έχει μεγάλο μέγεθος (συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων μανταρινιών), και σχήμα σφαιρικό, πλακέ. Ο φλοιός είναι παχύς (πολύ παχύς για μανταρίνι) και η επιφάνειά του τελείως λεία έως τραχεία. Έχει χρώμα κιτρινοπορτοκαλί έως πορτοκαλί κατά την ωρίμανση.
–Μανταρίνι Κοινό μεσογειακό
Πρόκειται για το κοινό μανταρίνι των Μεσογειακών χωρών ,που φέρει διάφορες τοπικές ονομασίες .
Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος και σχήμα μετρίως πλακέ.
Ο φλοιός είναι λεπτός, λείος και αποσπάται εύκολα. Το χρώμα του, κατά την ωρίμανση, είναι κιτρινοπορτοκαλί.
Έχει 10 έως 12 καρπόφυλλα, που διαχωρίζονται εύκολα. Η σάρκα είναι ελαφρώς πορτοκαλί, τρυφερή, χυμώδης, αρωματική και γευστική (γλυκιά).
Είναι ποικιλία πολύσπερμη (σπόροι μικροί, στρόγγυλοι, πολυεμβρυονικοί, με ελαφρώς πράσινες κοτυληδόνες) και μεσοπρώϊμη. Όσο προχωρεί η ωρίμαση των καρπών, ο φλοιός αποχωρίζεται ευκολότερα και η οξύτητα μειώνεται.
–Μανταρίνι Χιώτικο Κοινό μανταρίνι (Citrus Reticulata) ή Χιώτικο μανταρίνι: Πρώιμη ποικιλία. Οι καρποί είναι στρογγυλοί, μεγάλοι, αρωματικοί και εύγευστοι, με πολλά κουκούτσια. Μανταρίνι ένκορ: Από τις πιο δημοφιλείς ποικιλίες. Είναι πολύ όψιμη, με μεσαίου μεγέθους καρπούς. Τα μανταρίνια έχουν αρκετό χυμό και ωραία γεύση. Έχουν αρκετά κουκούτσια.
– Μανταρίνι Καλύμνου
Άλλη παραδοσιακή ποικιλία μανταρινιού είναι το μανταρίνι Καλύμνου: Καλλιεργείται σε μικρή έκταση στην Κάλυμνο και σε άλλα νησιά των Δωδεκανήσων.
– Μανταρίνι Beauty
Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα πλακέ και κοντό λαιμό. Ο φλοιός είναι λεπτός, λείος, αποσπάται εύκολα από τη σάρκα και έχει χρώμα κατά την ωρίμαση κοκκινοπορτοκαλί. Έχει 9 ως 13 καρπόφυλλα, που διαχωρίζονται εύκολα. Η σάρκα έχει χρώμα πορτοκαλί, είναι τρυφερή, χυμώδης και γευστική. Είναι ποικιλία με μέτριο αριθμό σπόρων (κοτυληδόνες ελαφρώς πράσινες) και μεσοπρώϊμη.
– Μανταρίνι Campeona
Ο καρπός της έχει μεγάλο μέγεθος (πολύ μεγάλο για μανταρίνι), σχήμα πλακέ και κοντό λαιμό. Συνήθως φέρει μικρό ομφαλό.
Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος, είναι μετρίως μαλακός και αποσπάται εύκολα από τη σάρκα. Έχει χρώμα πορτοκαλί κατά την ωρίμανση . Η σάρκα είναι πορτοκαλί, χυμώδης και λίγο υπόξινη. Είναι ποικιλία λιγόσπερμη ή πολύσπερμη και μεσοπρώϊμη
– Μανταρίνι Αείγλυκο Ρόδου
Ο καρπός έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό (πεπλατυσμένο στους πόλους) και χρώμα πορτοκαλοκόκκινο. Ο φλοιός είναι λείος, λεπτός και αποκολλάται από τη σάρκα εύκολα. Η σάρκα είναι εύχυμη και αρωματική, είναι κλώνος πρώιμος και λιγόσπερμος. Θεωρείται κλώνος παραγωγικός.
ΚΛΗΜΕΝΤΙΝΕΣ
Τα μανταρίνια Κλημεντίνες πήραν το όνομα τους από τον μοναχό Clement Rodier (1829 – 1904) που εντόπισε τη συγκεκριμένη ποικιλία στην Αλγερία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι κλημεντίνης.
Είναι η ποικιλία που οι καρποί δεν έχουν κανένα κουκούτσι.
Καρπός εύγευστος. Υπάρχουν τύποι κλημεντίνης που είναι αρκετά πρώιμοι και οι καρποί είναι έτοιμοι για μάζεμα από τα τέλη του Σεπτεμβρίου. έως και τον Φεβρουάριο
* Κλημεντίνη(Αλγερίου)
Το μέγεθος του καρπού της ποικίλλει, από μικρό έως μέτριο και το σχήμα από σφαιρικό (ελαφρώς πλακέ) έως επίμηκες, που μερικές φορές γίνεται αχλαδόμορφο από την ανάπτυξη του λαιμού. Συνήθως φέρει μικρό ομφαλό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος, είναι μετρίως συνεκτικός, λείος και αποσπάται εύκολα. Δε χαρακτηρίζεται από το λεγόμενο φούσκωμα των καρπών (φυσιολογική χαλάρωση φλοιού), που συνήθως παρατηρείται μετά την ωρίμασή του. Το χρώμα,του είναι βαθύ πορτοκαλί έως κοκκινοπορτοκαλί.
*Κλημεντίνη SPA-63
Ο καρπός έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό (πεπλατυσμένο στους πόλους) και χρώμα βαθύ πορτοκαλοκόκκινο. Ο φλοιός είναι λείος, λεπτός και αποκολλάται από τη σάρκα εύκολα. Η σάρκα είναι τρυφερή, χυμώδης και γευστική. Είναι κλώνος πρώιμος και λιγόσπερμος.
*Κλημεντίνη Πόρου
Πρώιμη ποικιλία με περίοδο συγκομιδής τις αρχές του Νοέμβρη.Πολύ καλή ποιότητα καρπών,χωρίς κουκούτσια και εξαιρετική γεύση. Ο καρπός έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό (ελαφρά πεπλατυσμένο στους πόλους) και χρώμα πορτοκαλοκόκκινο. Ο φλοιός είναι λείος, λεπτός και αποκολλάται από τη σάρκα εύκολα.
– Μανταρίνι Νόβα:
Είναι σχετικά ανθεκτική ποικιλία στον παγετό. Μανταρίνι εύγευστο με αρκετό χυμό. Μεσαίου μεγέθους με λίγα κουκούτσια. Η συλλογή του καρπού ξεκινάει από τέλος Νοεμβρίου.
– Μανταρίνια ράνγκπουρ (rangpur)
Τα μανταρίνια ράνγκπουρ (rangpur) έχουν προέλθει από διασταύρωση λεμονιάς και μανταρινιάς. Το μέγεθος του καρπού είναι μικρό προς μεσαίο. Χρησιμοποιείται ως υποκείμενο, καθώς οι καρποί του είναι ξινοί. – Μανταρίνια tangor Τα μανταρίνια tangor έχουν προέλθει από διασταύρωση πορτοκαλιάς και μανταρινιάς, ξεφλουδίζονται εύκολα, είναι αρκετά αρωματικά αλλά έχουν πιο πικρή γεύση.
– Μανταρίνι King tangor (CRC 303)
Προέλευση Το King είναι ένα φυσικό τάνγκορ ασιατικής προέλευσης που έφτασε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες στο Riverside της Καλιφόρνια το 1880 από το Νότιο Βιετνάμ. Υποδοχές προσχώρησης: Carrizo citrange, C-35 citrange Εποχή ωρίμανσης στο Riverside: Φεβρουάριος έως Απρίλιος Σημειώσεις και παρατηρήσεις: Το μεσαίου μεγέθους δέντρο αναπτύσσεται καλά και έχει ανοιχτή, όρθια μορφή. Οι καρποί είναι αρκετά μεγάλοι με παχύ φλοιό που ποικίλλει από λεία έως πολύ τραχιά, ανάλογα με το υποκείμενο και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο King απαιτεί πολύ ζεστές κλιματικές συνθήκες για να ωριμάσει καρπός αποδεκτής ποιότητας. Το σχήμα του καρπού είναι πεπλατυσμένο και η φλούδα είναι κίτρινο-πορτοκαλί έως πορτοκαλί στην ωριμότητα. Η σάρκα έχει βαθύ πορτοκαλί χρώμα και τρυφερή σάρκα, με μέτριο αριθμό σπόρων. Η περίοδος ωριμότητας του King είναι αργά έως πολύ αργά και τα φρούτα αποθηκεύονται καλά στο δέντρο.
–Μανταρίνι Encore Πόρου
Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος και σχήμα πολύ πλακέ. Ο φλοιός είναι λεπτός και λείος, πορτοκαλοκίτρινος και αποσπάται εύκολα από τη σάρκα. . Η σάρκα έχει βαθύ πορτοκαλί χρώμα, είναι συνεκτική, αλλά τρυφερή, πλούσια σε χυμό και γευστική. Είναι ποικιλία πολύσπερμη, μονοεμβρυονική (λευκές συνήθως κοτυληδόνες) και πολύ όψιμη. Διατηρείται πολύ καλά πάνω στο δένδρο χωρίς να χάσει σε ποιότητα. Σαν δένδρο είναι μέτριας ζωηρότητας, ορθόκλαδο, χωρίς αγκάθια και με πολύ λεπτά κλαδιά
–Μανταρίνι Fairchild
Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος και σχήμα μετρίως πλακέ. Ο φλοιός είναι μετρίως λεπτός, λείος και αποσπάται εύκολα από τη σάρκα. Έχει χρώμα βαθύ πορτοκαλί. Η σάρκα είναι συνεκτική, αλλά τρυφερή, πλούσια σε χυμό και γευστική (γλυκιά). Είναι ποικιλία πολύσμερμη (σπόροι μικροί, πολυεμβρυονικοί) και πρώιμη. Σαν δένδρο είναι ζωηρό, πλαγιόκλαδο με πυκνό φύλλωμα, σχεδόν χωρίς αγκάθια και παραγωγικό. Η νέα αυτή ποικιλία, που είναι πολύ πρώιμη και υψηλής ποιότητας
-Μανταρίνι Fortune
Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο κάπως μέγεθος και σχήμα μετρίως πλακέ. Ο φλοιός είναι μετρίως λεπτός και αποσπάται εύκολα από τη σάρκα. Έχει χρώμα κόκκινο πορτοκαλί. Η σάρκα είναι πορτοκαλί, συνεκτική, αλλά τρυφερή και χυμώδης, γευστική και υπόξινη. Θεωρείται ποικιλία παραγωγική. -Μανταρίνι Kara Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα ελαφρώς πλακέ και κοντό λαιμό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος, είναι ελαφρά τραχύς και αποσπάται εύκολα από τη σάρκα. Έχει χρώμα πορτοκαλί κατά την ωρίμαση και 10 έως 12 καρπόφυλλα, που διαχωρίζονται εύκολα. Η σάρκα έχει χρώμα βαθύ πόρτοκαλί, είναι τρυφερή, χυμώδης, γευστική, δροσιστική και ξινή, μέχρι να ωριμάσει καλά. Είναι ποικιλία πολύσπερμη,
–Μανταρίνι Μαρισόλ
Πρώιμη ποικιλία με περίοδο ωρίμανσης τα τέλη Σεπτεμβρίου ,με αρχές του Οκτωβρίου. Δέντρο εύρωστο με καλή ανάπτυξη και ευμεγέθεις καρπούς.
–Μανταρίνι Πέιτζ
Μεσοόψιμη ποικιλία με μεσαίο μέγεθος καρπών και με ευκολία ξεφλουδίσματος. Γλυκό στη γεύση και πλούσιο σε χυμό.
Για περισσότερες πληροφορίες για τις ποικιλίες των μανταρινιών δείτε ένα παλιότερο (2018 ) βιντεο δημιούργημα μας διάρκειας 6,36 λεπτών ,
Τίτλος του <<ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ MANTAΡΙΝΙΩΝ ΜΑΡΘΑ ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ >>
