Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το σμέουρο (ή νιάουρο), γνωστό και ως φραμπουάζ (γαλλ. framboise, αγγλ. red raspberry), με επιστημονική ονομασία Rubus ideaus (βάτος η ιδιαία), είναι πολυετές άγριο φυτό που παράγει μικρού μεγέθους κόκκινους καρπούς.
Κατηγοριοποιούνται βάση του χρώματος τους στα μαύρα, μοβ ,κίτρινα και κόκκινα σμέουρα που είναι και τα πιο γνωστά.
Τα σμέουρα έχουν ιδιαίτερη γεύση αφήνοντας μια γλυκόξινη αίσθηση μετά την κατανάλωση τους και μπορούν να προστεθούν στην καθημερινότητα γιατί ταιριάζουν στα περισσότερα γλυκά, φαγητά ακόμη και κοκτέιλ
Το όνομα του είδους idaeus (Ιδιαίος – Ζεύς) αναφέρεται στην εμφάνισή του, στο όρος Ίδη κοντά στην Τροία στη βορειοδυτική Τουρκία, όπου οι Αχαιοί το πρώτο αντίκρισαν κατά τον Τρωικό πόλεμο .
ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Υφομοταξία: Ροδίδες (Rosidae)
Τάξη: Ροδώδη (Rosales)
Οικογένεια: Ροδοειδή (Rosaceae)
Γένος: βάτος (Rubus)
Είδος: R. ideaus (Ideausbatus)
Διώνυμο
Βάτος η ιδιαία (Rubus ideaus)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Σύμφωνα με στοιχεία που μας παρέχει το USDA, το σμέουρο είναι πλούσιο σε κάλιο (151 mg), ασβέστιο (25 mg), μαγνήσιο (22 mg), βιταμίνη C (26,2 mg), βιταμίνη Α (33 I.U.) και έχει θεωρητική ενεργειακή απόδοση 52 kcal (μέσες τιμές ανά 100γρ. ωμού φρούτου)[3].
Τα σμέουρα εκτός από την πλούσια διατροφική αξία και την αντιοξειδωτική τους δράση παλαιότερα είχαν χρησιμοποιηθεί και ως φάρμακο.
. Όταν ο οργανισμός εκτίθεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ακτινοβολία, ο καπνός των τσιγάρων και το άγχος, παρατηρείται υπερπαραγωγή ελευθέρων ριζών..
Τα αντιοξειδωτικά ουσιαστικά, αλληλεπιδρούν με τις ελεύθερες ρίζες και να τερματίζουν την αλυσίδα των αντιδράσεων πριν ακόμα καταστραφούν τα ζωτικής σημασίας συστατικά του κυττάρου. Αν και το ανθρώπινο σώμα διαθέτει διάφορα ενζυμικά συστήματα εξισορρόπησης των ελευθέρων ριζών, η βιταμίνη E, η βιταμίνη C, το β-καροτένειο και το λυκοπένιο είναι εκείνα που βοηθούν στην αντιμετώπιση των ελεύθερων ριζών.
Τα σμέουρα αποτελούν εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών καθώς με 1 φλιτζάνι παρέχει στον οργανισμό την απαραίτητη ποσότητα σε αντιοξειδωτικά αντιμετωπίζοντας τις ελεύθερες ρίζες με αυτόν τον τρόπο
Συγκεκριμένα, στα σμέουρα έχουν παρατηρηθεί οι ανθοκυανίνες οι οποίες είναι πολυφαινόλικές ενώσεις και είναι σημαντικές για την υγεία του ανθρώπου.
Επιπλέον, τα σμέουρα είναι πλούσια σε ελλαγικό οξύ το οποίο έχει αντιοξειδωτική δράση και αναστέλλει τη δράση ενζύμων που προάγουν τις φλεγμονές,
ΙΑΤΡΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Τα σμέουρα έχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση .
Επίσης φαρμακευτικές ιδιότητες υπάρχουν και στα φύλλα που και αυτά έχουν δράση σε μια μεγάλη σειρά προβλημάτων υγιεινός που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι
–Εξανθήματα
Τα φύλλα από τα σμέουρα χρησιμοποιούνταν απευθείας στο δέρμα για εξανθήματα
– Γαστρεντερικές διαταραχές
Τα φύλλα επίσης αντιμετωπίζουν γαστρεντερικές διαταραχές συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας,
– Καρδιά
Η υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλη στα σμέουρα μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης μέσω αντιφλεγμονωδών μηχανισμών.
Εκτός από την αντιφλεγμονώδη δράση όπως αναφέρθηκε τα σμέουρα είναι πλούσια σε κάλιο, το οποίο βοηθάει στην καλύτερη υγεία της καρδιάς.
Την καρδιά βοηθούν και τα φλαβονοειδή που περιέχουν τα σμέουρα ,η πρόσληψη τροφών πλούσια σε φλαβονοειδή συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις.
Οι ανθοκυανίνες, συγκεκριμένα έχει αποδειχτεί ότι καταστέλλουν την φλεγμονή που είναι πιθανό να οδηγήσει σε καρδιαγγειακές παθήσεις.
–Διαβήτης
Τα σμέουρα έχουν θετική επίδραση στην αντιμετώπιση του διαβήτη γιατί βοηθάει στη βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες.
–Δυσκοιλιότητα – Ρύθμιση χοληστερίνης
Τα σμέουρα περιέχουν αυξημένη ποσότητα φυτικών ινών, προσδίδοντας οφέλη στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, στη ρύθμιση της χοληστερίνης.
– Αναπνευστικά προβλήματα -έλλειψη βιταμινών
Τα φύλλα μπορούν ακόμη να αντιμετωπίσουν διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, για την γρίπη, και για την αντιμετώπιση ανεπάρκειας βιταμινών
– Πεπτικό σύστημα
Βοηθούν στη μείωση του πεπτικού έλκους και άλλων φλεγμονών του πεπτικού.
– Πρόληψη καρκίνου
Οι ανθοκυανίνες, συγκεκριμένα έχει αποδειχτεί ότι καταστέλλουν την φλεγμονή. Ωστόσο, η αντιοξειδωτική δράση τους, καθιστά σημαντική την κυτταρική αναπαραγωγή, βοηθώντας στην πρόληψη του καρκίνου.
– Γήρας – εκφυλιστικές νόσοι
Τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν τα σμέουρα ,παίζουν σημαντικό ρόλο καθώς, συνδέονται άμεσα με την πρόληψη της κυτταρικής καταστροφής του οργανισμού, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα προώθησης του γήρατος και πολλών εκφυλιστικών νόσων
– Αποσπασματική τριχόπτωση (γυροειδής αλωπεκία).
Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν τα σμέουρα να αυξήσουν την ανάπτυξη των μαλλιών σε άτομα με αποσπασματική τριχόπτωση (γυροειδής αλωπεκία). άλλα και την ανδρική φαλάκρα (ανδρογόνος αλωπεκία).
– Ευσαρκία.
Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι σμέουρα μαζί με βιταμίνη C μπορεί να μειώσουν το βάρος και το σωματικό λίπος σε υγιείς ανθρώπους.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
– Όταν λαμβάνεται από το στόμα:
Υπάρχουν κάποιες ανησυχίες για την ασφάλειά του, επειδή σχετίζεται χημικά με ένα διεγερτικό που ονομάζεται συνεφρίνη.
Ως εκ τούτου, είναι πιθανό να προκαλέσει αισθήματα νευρικότητας και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Υπήρχαν περιπτώσεις που κάποιοι που πήραν σμέουρα για τέτοια χρήση περιέγραψαν ενοχλήσεις και την καρδιά τους να χτυπάει δυνατά (αίσθημα παλμών )
– Εάν υπάρχει ευαισθησία στις ορμόνες αποφυγή.
Καταστάσεις ευαίσθητες στις ορμόνες όπως ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος της μήτρας, ο καρκίνος των ωοθηκών, η ενδομητρίωση ή τα ινομυώματα της μήτρας: Τα φύλλα του σμέουρου μπορεί να λειτουργούν σαν οιστρογόνα. Εάν έχετε κάποια πάθηση που μπορεί να είναι ευαίσθητη στα οιστρογόνα, μην χρησιμοποιείτε φύλλα κόκκινου βατόμουρου.
– Εγκυμοσύνη και θηλασμός:
Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για να γνωρίζουμε εάν το σμέουρο είναι ασφαλές για χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού. Καλόν είναι η αυθαίρετη χρησιμοποίηση για βότανο ν τίθεται σε γνώση ιατρού.
– Αλληλεπίδραση με σύγχρονη λήψη φαρμάκων
* Η ινσουλίνη αλληλεπιδρά με το σμέουρο
Η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα στο σώμα. Τα φύλλα του σμέουρου
μπορούν επίσης να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα στο σώμα. Η λήψη φύλλων σμέουρου μαζί με ινσουλίνη μπορεί να προκαλέσει πολύ χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα στο σώμα. (υπογλυκαιμία )
* Αντιπηκτικά φάρμακα + σμέουρα
. Φάρμακα που επιβραδύνουν την πήξη του αίματος όπως αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα αλληλεπιδρούν με σμέουρα. Τα φύλλα μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος ,αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο για μώλωπες και αιμορραγίες.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Η παρούσα δημοσίευση έχει ενημερωτικό χαρακτήρα
Η λήψη όλων βοτάνων για ιατρικούς σκοπούς απαιτεί την γνώμη των επιστημόνων της υγείας
