Μικρός λόγος αγάπης για τον εν Κυρίω κοιμηθέντα επίτροπο, ψάλτη και ποιητή Γιάννη Παπαγόρα από το Βελβεντό

Σε κάθε Θεία Λειτουργία, πριν ακόμα καλά-καλά χαράξει ήταν εδώ, στο Ναό. Άνοιγε αθόρυβα σχεδόν τη βόρεια πόρτα του Ιερού και στεκόταν διακριτικά πίσω μου. Περίμενε να κάνω ένα διάλλειμα από την ανάγνωση ‘’υπέρ υγείας και σωτηρίας’’ των ονομάτων, για να μου πει, ψιθυριστά πάντα: ‘’Μακάριος ανήρ, ο φοβούμενος τον Κύριον’’ και ταυτόχρονα έδειχνε με το χέρι του την εικόνα του Αγίου Διονυσίου στο τέμπλο, όπου στο Ειλητάριο είναι γραμμένη αυτή η φράση.

Ναι. Είναι αυτός. Που κείτεται τώρα εδώ μπροστά μας. Και που μας συνάζει όλους γύρω από το λείψανό του ήρεμος, γαλήνιος και με τη βεβαιότητα – ‘’προς την άληκτον ζωήν’’ – για το ταξίδι του. Ο Ιωάννης Χρήστου Παπαγόρας. Ετών 75.

Εκοιμήθη εν Κυρίω, την 12η μηνός Δεκεμβρίου του 2021, μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνος, την ώρα που, στον Άγιο Διονύσιο Βελβεντού, τελούσαμε Μνημόσυνο για τα θύματα του ‘’Ολοκαυτώματος των Πιερίων’’ το Δεκέμβριο του 1943 και απαγγέλλαμε στο Μνημείο (στην πλατεία) το ποίημά του ‘’Αδίκως χαμένοι, 1943’’, ποίημα που το έγραψε ο ίδιος και το αφιέρωσε στα θύματα του Ολοκαυτώματος.

15 χρόνια επίτροπος του Ιερού Ναού Αγίου Διονυσίου Βελβεντού, κατά τις τριετίες: α. 1993-1995 β. 1996-1998 γ. 2002-2004 δ. 2005-2007 ε. 2014-2016.

Επί μονίμου βάσεως, δεκαετίες, αναγνώστης και ψάλτης στο αναλόγιο του Αγίου Διονυσίου Βελβεντού.

Συγχρόνως πρόθυμος ιερατικός βοηθός στο Άγιο Βήμα για την τέλεση πασών των Ακολουθιών.

Ο σημαίνων το τάλαντο – σήμαντρο του Ναού στην υποδοχή του ιερού λειψάνου του Αγίου Διονυσίου και σε όλες τις γιορτινές ημέρες του λειτουργικού έτους.

Ήταν, τρόπον τινά, ο δεξιός μου βραχίων στα ζητήματα του Ναού και των τελουμένων εν αυτώ.

Συμπεριφερόταν ως μαθητής. Ρωτούσε για να βρει, μέσα από τα ονόματα και τις λέξεις, την αλήθεια των πραγμάτων, για να βρει τα ουσιωδέστερα της ζωής. Στον καφέ ή στο τσάι στο αρχονταρίκι μετά τους Εσπερινούς τον απασχολούσαν αυτά, όπως λ.χ. ξεχωρίζω τρεις από τις πιο πολυσυζητημένες απορίες του.

1. ‘’Μακάριος ανήρ, ο φοβούμενος τον Κύριον’’. 2. ‘’Τίμιος εναντίον Κυρίου ο θάνατος του οσίου αυτού’’. (Οι 2 αυτές φράσεις από τους Ψαλμούς είναι στίχοι που προηγούνται στα οσιακά τροπάρια της Υμνολογίας). 3. ‘’Μη τοις νεκροίς ποιήσεις θαυμάσια; ή ιατροί αναστήσουσι και εξομολογήσονταί σοι;’’ (Η φράση αυτή είναι από τον Εξάψαλμο, από τον 4ο Ψαλμό). Στην τελευταία (12-9-2021) Αρχιερατική Θεία Λειτουργία με τον Σεβ. Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο στον Άγιο Διονύσιο Βελβεντού ρώτησε με ενδιαφέρον μαθητή τον Επίσκοπο: ‘’Σεβασμιώτατε, εξηγήστε μας, σας παρακαλώ, αυτή τη φράση: Μη τοις νεκροίς…’’. Τόση ήταν δίψα του για διαρκή και βαθύτερη γνώση.

Αγαπούσε και ερευνούσε την ελληνική γλώσσα. Η ανάγνωση του Εξάψαλμου (αρχή του Όρθρου), η ανάγνωση των Αναγνωσμάτων στους πανηγυρικούς Εσπερινούς και των πολλών Αναγνωσμάτων κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, η εμμελής απαγγελία του Αποστόλου στη Θεία Λειτουργία έδειχνε άνθρωπο που κατανοούσε όσα διάβαζε και έψαλλε, άνθρωπο χαρούμενο, που προσπαθούσε να μεταφέρει το νόημα των ιερών κειμένων στους ακροατές του ιερού γραπτού υμνογραφικού λόγου της Εκκλησίας.

Υπήρξε πολυτάλαντος και πολυάσχολος. Συλλέκτης βοτάνων. Ποιητής (ο Δήμος Βελβεντού εξέδωσε ποιητικές συλλογές του). Χορωδός (μέλος της κατ’ αρχάς πολυμελούς και καλλίφωνης χορωδίας του Μ.Ο.Β. και στη συνέχεια χορωδίας του συλλόγου Φίλων ‘’Βελβεντινές φωνές’’). Ενεργό μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Παλαιογρατσάνου ‘’Η Γρατσάνη’’. Συν – εκκλησάρης στο Εξωκλήσι Αναλήψεως του Κυρίου (πέραν του λάκκου, όπως συνήθιζε να λέει ο ίδιος) όπου η συνεισφορά του στην ολική ανακαίνιση του Εξωκλησιού, μαζί με τους άλλους εκκλησάρηδες, υπήρξε σημαντική. Παπαδιαμάντιος ψάλτης στο Εξωκλήσι του Αη-Γιάννη Παλαιογρατσάνου (ο Εσπερινός των Γενεθλίων του, απόγευμα 23η Ιουνίου δεν έγινε ποτέ χωρίς τον Γιάννη Παπαγόρα να ψάλλει με ιλαρότητα). Εορταστικός ψάλτης στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον Άγιο Αθανάσιο (2 Μαΐου) Ενορίας Αγίας Κυριακής – Σκούλιαρης. Μέχρι και στον Δεκαπενταυγουστιάτικο Εσπερινό (14 Αυγ.) στο Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγίας Κυριακής – Σκούλιαρης συμμετείχε, καμιά φορά, όπως ήταν ο φετινός, του περασμένου Αυγούστου 2021, μόνος στο αναλόγιο, ο άοκνος ψάλτης Γιάννης Παπαγόρας.

Ως ζύζυγος: Στάθηκε με υποδειγματική αφοσίωση δίπλα στη σύζυγό του. Υπήρξε ένας αγόγγυστος συγκυρηναίος. Παρακαλούσε και συγχρόνως δοξολογούσε μέρα και νύχτα το Θεό. Ως πατέρας: Ενέπνευσε το σεβασμό στα παιδιά του. Ως παππούς: Χάρηκε από τα εγγόνια του τις επισκέψεις και τις ζουλιχτές αγκαλιές τους. ‘’Αίσθηση μοναδική’’, έλεγε και το απολάμβανε.

Ο πρωτοψάλτης του Ι. Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου Κοζάνης Αναστάσιος Καγκαράς, μόλις πληροφορήθηκε το θάνατο του Γιάννη Παπαγόρα, έγραψε: ‘’Θα τον έχουμε πάντα στη μνήμη μας τον καλόκαρδο Γιάννη με το παντοτινό χαμόγελο’’.

Ο Γιάννης Παπαγόρας είναι πλέον (και αυτός) ο ‘’μακάριος ανήρ, ο φοβούμενος τον Κύριον’’ και επιβεβαιώνεται (και) σ’ αυτόν ο ψαλμικός στίχος, που τον έψαλλε με πίστη: ‘’Τίμιος εναντίον Κυρίου ο θάνατος του οσίου αυτού’’.

Μέσα στις πολλές ποιητικές του συνθέσεις ποίησε και ύμνους ιερούς. Ένας από αυτούς είναι το παρακάτω Μεγαλυνάριο για τον Άγιο Διονύσιο εν Ολύμπω.

‘’Πάσης Πιερίας Καθηγητά, Βελβεντού Κοζάνης, εκουσίως συνοικιστά, ημών των αναξίων, πρεσβείαις Θεοτόκου, τας αμαρτίας λύσον, ω Διονύσιε’’. (Ι.Π.)

Καλό Παράδεισο. Καλή ανάσταση, επίτροπε, ψάλτη και ποιητή Γιάννη Παπαγόρα.

ΥΓ. Αποχαιρετιστήριο λόγο στον εκλιπόντα απηύθυνε εκ μέρους του συλλόγου Φίλων ‘’Βελβεντινές Φωνές’’ ο δάσκαλος Ευθύμιος Μαρμάρης.

Ο πολιτιστικός σύλλογος Παλαιογρατσάνου ‘’Η ΓΡΑΤΣΑΝΗ’’, αντί στεφάνου, έκανε δωρεά στον Ι. Ναό του Αγίου Διονυσίου Βελβεντού.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος