Υψηλότερες και εγγυημένες ως προς ένα κατώτατο ποσό θα είναι οι επικουρικές συντάξεις για τους νέους ηλικίας ως 35 ετών που θα ξεκινήσουν από την 1η/1/2022 να «χτίζουν» τις δικές τους ατομικές επικουρικές συντάξεις μέσω μακροχρόνιας επένδυσης των εισφορών τους στο πρώτο Ταμείο υποχρεωτικής ασφάλισης που δημιουργείται στη χώρα μας και θα λειτουργεί με βάση το κεφαλαιοποιητικό μοντέλο.
Εγγυημένες θα είναι όμως και οι σημερινές επικουρικές συντάξεις, τόσο για τους 1,3 εκατ. συνταξιούχους όσο και για τα 3,4 εκατ. ενεργών ασφαλισμένων που θα συνεχίσουν στο σημερινό επικουρικό σύστημα και θα πάρουν από αυτό σύνταξη, χωρίς όμως να αιμοδοτούνται με νέες εισφορές από το 2022 και μετά.
Το κόστος μετάβασης από το ένα καθεστώς στο άλλο μεταφράζεται σε περίπου 56 δισ. ευρώ από το 2022 ως το 2070 και αυτό το ποσό θα πρέπει να καταβάλει ο κρατικός προϋπολογισμός ώστε να εξασφαλιστούν όλες οι παλιές επικουρικές συντάξεις.
Από την άλλη, το όφελος και η αναπτυξιακή ώθηση που θα δώσει στην οικονομία το κεφαλαιοποιοητικό μοντέλο, εκτιμάται στα 50 δισ. ευρώ που σημαίνει ότι με όρους εισρoών – εκροών στην οικονομία το κόστος για τις συντάξεις του παλιού συστήματος θα είναι 6 δισ. ευρώ.
Προβλέψεις
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της αναλογιστικής μελέτης για το υφιστάμενο και το νέο μοντέλο επικουρικών συντάξεων που αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος, το 2022 εκτιμάται ότι θα ενταχθούν 98.000 νέοι ασφαλισμένοι στο νέο Ταμείο, ενώ ως το 2040 θα έχουν ξεπεράσει το 1,5 εκατομμύριο και ως το 2070 θα είναι κοντά στα 3,1 εκατ. ενεργοί ασφαλισμένοι. Η εξέλιξη στο υφιστάμενο σύστημα θα βαίνει αντιστρόφως ανάλογη, καθώς από το 2022 θα σταματήσουν να εισέρχονται νέοι ασφαλισμένοι και ταυτόχρονα θα συνταξιοδοτούνται οι παλαιότεροι με ολοένα και μεγαλύτερη την ανάγκη για πληρωμές συντάξεων χωρίς όμως εισροή νέων εσόδων.
Στον σχετικό πίνακα από τη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής φαίνεται η εξέλιξη της πρόσθετης χρηματοδότησης χρόνο με το χρόνο. Το 2022 θα απαιτηθεί μια συμπληρωματική πρόσθετη χρηματοδότηση 0,02% του ΑΕΠ, δηλαδή περί τα 40 εκατ. ευρώ, το 2024 θα χρειαστούν 200 εκατ. ευρώ, ενώ ως το 2030 για την κάλυψη του κενού εισφορών στο παλιό σύστημα θα απαιτηθούν περί τα 400 εκατ. ευρώ (0,21% του ΑΕΠ) σε σημερινές τιμές.
Το όφελος από το νέο μοντέλο όμως θα είναι πολλαπλάσιο, καθώς ο κίνδυνος ελλειμμάτων εκμηδενίζεται διότι οι νέοι θα έχουν την τύχη της σύνταξης στα χέρια τους και θα τη χτίσουν μέσα από τις εισφορές που θα βάζουν στον δικό τους ατομικό κουμπαρά. Οι εισφορές τους θα επενδύονται με αυστηρούς κανόνες και με κρατική εποπτεία και όταν φτάσουν να συνταξιοδοτηθούν θα πάρουν επικουρικές σημαντικά υψηλότερες έναντι των σημερινών ασφαλισμένων.
Υπολογισμός
Στη μελέτη της Αναλογιστικής Αρχής, για την εξαγωγή συμπερασμάτων χρησιμοποιήθηκαν τρεις διαφορετικές αποδόσεις βασισμένες σε διεθνείς οικονομικούς δείκτες και στις παραδοχές του Ageing Working Group (με το Ageing Report για το 2021). Τα επιτόκια που χρησιμοποιήθηκαν για την απόδοση των επενδύσεων των εισφορών του κεφαλαιοποιητικού επικουρικού ταμείου είναι επιτόκιο 2,56% για την περίοδο 2022-2035, επιτόκιο 3,41% από το 2036 ως το 2049 και επιτόκιο 4% για την περίοδο 2050-2070 (που το δίνει το AR-2021).
Πάνω σε αυτές τις παραδοχές έγιναν οι υπολογισμοί για τις συντάξεις θα δίνει το νέο σύστημα και τα στοιχεία που προκύπτουν είναι εντυπωσιακά, καθώς οι επικουρικές συντάξεις της νέας γενιάς θα είναι μεγαλύτερες από αυτές που θα έπαιρναν αν έμεναν στο παλιό -διανεμητικό- μοντέλο. Για παράδειγμα:
* Για σύνταξη με 15ετία το 2050 σε ηλικία 64 ετών, το παλιό σύστημα δίνει επικουρική 141 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με το σενάριο απόδοσης βγαίνει από 154 ως 174 ευρώ το μήνα.
* Για σύνταξη με 20ετία το 2050 σε ηλικία 67 ετών, το παλιό σύστημα δίνει επικουρική 208 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με το σενάριο απόδοσης βγαίνει από 224 ως 259 ευρώ το μήνα.
* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2055 με 30ετία σε ηλικία 67 ετών, θα πάρει με το παλιό σύστημα επικουρική 340 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με την απόδοση των επενδυμένων εισφορών βγαίνει από 369 ως 443 ευρώ το μήνα.
* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2060 με 35ετια σε ηλικία 67 ετών, θα πάρει με το παλιό σύστημα επικουρική 483 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με την απόδοση των επενδύσεων βγαίνει από 533 ως 641 ευρώ το μήνα.
* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2065 με 40ετία σε ηλικία 67 ετών, με υψηλές αποδοχές θα πάρει με το παλιό σύστημα επικουρική 635 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με την απόδοση των επενδυμένων εισφορών βγαίνει από 713 ως 860 ευρώ το μήνα.
* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2065 με 40ετία σε ηλικία 69 ετών, και με υψηλές αποδοχές (πάνω από 4.000 ευρώ) θα πάρει με το παλιό σύστημα επικουρική 695 ευρώ ενώ στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η επικουρική ανάλογα με την απόδοση των επενδυμένων εισφορών βγαίνει από 777 ως 934 ευρώ το μήνα.
Εγγυήσεις για νέους και παλιούς ασφαλισμένους
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» παρουσιάστηκε χθες σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, και τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνο Τσακλόγλου.
Από τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση δεν επηρεάζεται ούτε η καταβολή ούτε το ύψος των επικουρικών συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος διαβεβαίωσε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, ξεκαθαρίζοντας ότι «θα αναγράφεται ρητά στο νόμο πως οι καταβαλλόμενες από το «παλιό»
επικουρικό ταμείο συντάξεις δεν θα θιγούν και για το λόγο αυτό θα υπάρχουν επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό προς το «παλιό» ταμείο επικουρικής ασφάλισης.
Εκτιμούν, δε, ότι η αύξηση του ΑΕΠ από τις επενδύσεις που θα συνοδεύσουν το νέο σύστημα θα φέρει αύξηση απασχόλησης, καλύτερους μισθούς και αυξήσεις στις επικουρικές που πληρώνει το παλιό σύστημα.
Με το κεφαλαιοποιητικό μοντέλο «δεν τίθεται κανένα θέμα ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης», τονίζεται επίσης από την ηγεσία του υπουργείου. Η νέα επικουρική παραμένει δημόσια και στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται ρητά εγγύηση του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης, που σημαίνει ότι κανείς δεν θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε.
«Η παρέμβασή μας βοηθά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νέων προς το ασφαλιστικό σύστημα», τόνσε ο κ. Χατζηδάκης και πρόσθεσε ότι «πάμε να αλλάξουμε την αντίληψη που πιστεύουν πολλοί νέοι ότι «δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη» με τη διπλή εγγύηση των παροχών για νέους αλλά και παλιούς.
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου, τόνισε ότι πρόκειται για μια «ουσιώδη διαρθρωτική μεταρρύθμιση που μεριμνά για την επάρκεια των μελλοντικών επικουρικών συντάξεων των νέων εργαζομένων, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι σημερινές συντάξεις» ενώ οι εγγυήσεις που προβλέπονται «σημαίνουν ότι οι ασφαλισμένοι του νέου συστήματος θα είναι προστατευμένοι από τυχόν ακραίες διακυμάνσεις των αγορών».
ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
* Οι νέοι αποκτούν έλεγχο πάνω στη σύνταξή τους και το ύψος της
* Υψηλότερες επικουρικές συντάξεις
* Δημιουργούνται ατομικοί «κουμπαράδες»
* Καλύπτει όλους τους νέους που μπαίνουν στην αγορά εργασίας από 1ης/1/2022
* Προαιρετικά μπορούν να ενταχθούν ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών
* Το ύψος των εισφορών παραμένει ως έχει
* Ο ασφαλισμένος θα επιλέγει τον τρόπο επένδυσης των εισφορών (συντηρητικό, ενδιάμεσο, επιθετικό)
* Εγγύηση του κράτους ότι η επικουρική δεν θα είναι χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές
* Οι υφιστάμενες συντάξεις (και όσων συνταξιοδοτηθούν με το ισχύον σύστημα) δεν πρόκειται να θιγούν
* Το κράτος θα καλύψει το (διαχειρίσιμο) κόστος μετάβασης από το παλιό στο νέο σύστημα
* Το σύστημα κύριων συντάξεων είναι και θα παραμείνει διανεμητικό
Η πρόσθετη χρηματοδότηση για να μη μειωθούν οι παλιές επικουρικές συντάξεις (βασικό σενάριο)
| Ετος | Εισφορές (ως ποσοστό ΑΕΠ) | Συνταξιοδοτική δαπάνη (ως ποσοστό ΑΕΠ) | Επιπρόσθετη χρηματοδότηση (ως ποσοστό ΑΕΠ) | Εσοδα επενδύσεων (ως ποσοστό ΑΕΠ) |
| 2021 | 1,61% | 1,76% | 0,00% | 0,05% |
| 2022 | 1,53% | 1,71% | 0,02% | 0,04% |
| 2023 | 1,40% | 1,66% | 0,08% | 0,03% |
| 2024 | 1,37% | 1,57% | 0,10% | 0,03% |
| 2025 | 1,36% | 1,52% | 0,11% | 0,03% |
| 2030 | 1,28% | 1,43% | 0,21% | 0,02% |
| 2035 | 1,13% | 1,40% | 0,32% | 0,03% |
| 2040 | 0,93% | 1,42% | 0,49% | 0,02% |
| 2045 | 0,76% | 1,39% | 0,65% | 0,02% |
| 2050 | 0,55% | 1,41% | 0,84% | 0,02% |
| 2055 | 0,40% | 1,33% | 0,98% | 0,02% |
| 2060 | 0,25% | 1,28% | 1,07% | 0,02% |
| 2065 | 0,14% | 1,17% | 1,10% | 0,03% |
| 2070 | 0,04% | 1,06% | 1,04% | 0,03% |
Οι επικουρικές συντάξεις με το παλιό και το νέο σύστημα
| Ετος συνταξιοδότησης | Ετη ασφάλισης | Ηλικία συνταξιοδότησης | Επικουρική σύνταξη με ισχύον σύστημα | Επικουρική σύνταξη με νέο σύστημα | |
| Απόδοση επενδύσεων 4% | Απόδοση επενδύσεων 4,5% | ||||
| 2050 | 15 | 64 | 141 | 154 | 174 |
| 2050 | 20 | 65 | 190 | 205 | 239 |
| 2050 | 20 | 67 | 208 | 224 | 259 |
| 2055 | 30 | 65 | 326 | 354 | 427 |
| 2055 | 30 | 67 | 340 | 369 | 443 |
| 2060 | 35 | 65 | 443 | 491 | 593 |
| 2060 | 35 | 67 | 483 | 533 | 641 |
| 2065 | 40 | 67 | 635 | 713 | 860 |
| 2065 | 40 | 69 | 695 | 777 | 934 |
Από την ηλεκτρονική έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
