Του Σταύρου Καπλάνογλου:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Κούμλουτζα (Kumluca ) είναι μια πόλη της επαρχίας της Αττάλειας στις ακτές της Μεσογείου , σε περιοχή που οι Τούρκοι και πολλοί ξένοι την αποκαλούν Τουρκική Ριβιέρα.
Η Κούμλουτζα βρίσκεται 90 χλμ. Δυτικά της πόλης της Αττάλειας, στη χερσόνησο Teke, (ανάμεσα στους κόλπους της Αττάλειας και της Μάκρης ( Fethiye).
Άλλες γειτονικές πόλεις του είναι το Korkuteli, το Elmalı, το Finike, το Kemer και το Antalya H Κούμλουτζα ήταν μουδουρλίκι και υπαγόταν στο καϊμακαμλίκι του Ελμαλί, στο μουτεσαριφλίκι της Αττάλειας και στο βαλελίκι του Ικονίου.
Η σημερινή Kumluca, παλαιότερα ονομαζόταν Sarıkavak,
Πολύ κοντά βρίσκεται η αρχαία πόλη Ροδιάπολη που είχε γίνει γνωστή από έναν πολύ πλούσιο κάτοικο της που τον 2ο αιώνα μ.Χ. μετά από έναν τρομακτικό σεισμό στην Λυκία που ισοπέδωσε πολλές πόλεις της ,ανέλαβε την ανοικοδόμηση τους διαθέτοντας τεράστια πόσα.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Ροδιάπολη η αρχαία πόλη βρισκόταν σε απόσταση 90 χλμ. από την Αττάλεια στα δυτικά ,και 2,5 χλμ. Β-ΒΔ της σύγχρονης πόλης Kumluca της Αττάλειας.
Η ταύτισή της με την αρχαία Ροδιάπολη έγινε από τους αρχαιολόγους Spratt και Forbes όπου βρέθηκαν επιγραφές με το όνομα της πόλης.
Αναφέρεται ως Ροδιακή αποικία όπως ήταν και οι γειτονικές αρχαίες πόλεις Φάσηλις και Γάγαι.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922
Μέχρι την Μικρασιατική καταστροφή υπήρχαν στην πόλη 106 Έλληνες
Μια παλιότερη αναφορά που μιλά για την Κούμλουτζα λέει ότι υπήρχαν 150 οικογένειες Τούρκων περίπου 900 άτομά και 60 οικογένειες Ελλήνων.360 άτομα
Οι Ελληνικές οικογένειες ζούσαν στο χωριό μαζί με τους Τούρκους του χωριού , οι Έλλη έφυγαν κατά την ανταλλαγή Ελληνοτουρκικών πληθυσμών
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ
–- Wedrei, Wedrennehi και Wedrenni.
Πιθανή ύπαρξη στην πόλη της Ροδιαπολης από την εποχή των
Χετταίων με το όνομα Βεντρει ( Wedrei, ) επίσης γραμμένο ως Wedrennehi και Wedrenni. Η ύπαρξη ενός μη ελληνικού ονόματος υποδηλώνει ότι υπήρχε ένας οικισμός ήδη πριν από τον αποικισμό της Ρόδου.
– Ροδιάπολη
Ροδιαπόλη αναγράφεται στα νομίσματα αλλά και τις επιγραφές της
Λένε ότι επειδή ιδρύθηκε από αποίκους από τη Ρόδο το VIII αιώνα π.Χ. ονομάστηκε προς τιμήν της πατρίδας τους. πρώτα Ροδιάπολη ( Rodiapolis )
Υπάρχει και άλλη εκδοχή για το όνομα αυτή του Θεόφραστου που λέει ότι η λέξη προήλθε από την Ροδή θυγατέρα του μάντη Μόψου.
– Ρόδη – Ροδία
Ονομάζεται Ροδία από τον Πτολεμαίο (V, 3) και τον Στέφανο Βυζάντιο.
Όπως και από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, στην Ρωμαϊκή περίοδο.
Πόλλοι θεωρούν ότι είναι σύντμηση της λέξης Ροδιάπολης λίγοι αποδέχονται την άποψη του Θεόφραστου
– Sarıkavak
Με την έλευση των Οθωμανών ο οικισμός δίπλα από την αρχαία πόλη ονομάσθηκε στην τουρκική γλώσσα Sarıkavak που μεταφράζεται σε ΄΄ Κίτρινη λεύκα ΄΄
– Kumluca – Κούμλουτζα
– Η πόλη αργότερα ονομάσθηκε Kumluca, για το αμμώδες έδαφος της (kum που σημαίνει άμμος στα τουρκικά)
Οι Έλληνες κάτοικοι την αποκαλούσαν Κούμλουτζα
,
ΙΣΤΟΡΙΑ
–Υπήρχε πριν από τον Τρωικού πόλεμο ;
Η επικρατούσα άποψη είναι ότι η πόλη ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. από τους Ρόδιους
Πληροφορίες που δεν μπορέσαμε να τις διασταυρώσουμε μιλούν ότι στην θέση της
Ροδιάαπολη υπήρχε οικισμός από την εποχή των Χετταίων με το όνομα Βεντρει ( Wedrei, ) το οποίο επίσης βρέθηκε γραμμένο ως Wedrennehi και Wedrenni. Η ύπαρξη ενός μη ελληνικού ονόματος υποδηλώνει ότι υπήρχε ένας οικισμός ήδη πριν από τον αποικισμό της Ρόδου
Σε αυτό συνηγορεί η άποψη του Θεοπόμπου για προέλευση του ονόματος
Σύμφωνα με τον Θεόπομπο, το όνομά της προήλθε από τη Ρόδη, θυγατέρα του μάντη Μόψου.
Η κόρη αναφέρεται στην Ιλιάδα σαν βασίλισσα που κάποτε κυβερνούσε στην Κιλικία και την Παμφυλία .
Όμως ο Μόψος ήταν σύγχρονος του Έλληνα μάντη Κάλχα του Τρωικού πολέμου
Έχει γραφτεί ότι :΄΄Ο Μόψος νίκησε στη μαντική τέχνη τον περίφημο μάντη του Τρωικού Πολέμου, τον Κάλχαντα, όταν το πλοίο του δεύτερου πετάχτηκε από την τρικυμία στις ακτές της Κολοφώνας κατά την επιστροφή του από την Τροία.΄΄
– Οι Ρόδιοι
Οι ανασκαφές έδειξαν τρεις διαφορετικές περιόδους ζωής της αρχαίας ελληνικής πόλη
Η πόλη θεωρήθηκε από πολλούς ότι ιδρύθηκε από αποίκους από τη Ρόδο και κυρίως από τον Εκάταιο της Μιλήτου, ότι η Ροδιάπολη έλαβε το όνομά της από τους Ρόδιους που είχαν ιδρύσει αυτήν την πόλη. τον 8ο αιώνα π.Χ.
Δεν είναι γνωστά πολλά για την ιστορία της .
Τα ταφικά δομικά στοιχεία αρχίζουν από τον 4ο αιώνα π.Χ. και φθάνουν μέχρι την βυζαντινή εποχή.
Υπήρχαν ναοί που δείχνουν ότι λατρευόταν οι θεοί, Άρτεμις, Απόλλων, Αθηνά, Ασκληπιός, Νέμεσις, Ελευθερία, Ίσις .
–Ελληνιστική εποχή
Σύμφωνα με επιγραφές, κατά την Ελληνιστική εποχή η πόλη ήταν κέντρο της λατρείας της Αθηνάς Πολίας
–Μέλος του Κοινού των Λυκίων
Η Ροδιάπολις βρισκόταν στα σύνορα με τη Λυκία και ανήκε στο Κοινό των Λυκίων.
Η Ροδιάπολις ήταν μέλος του Κοινού των Λυκίων και μαζί με τις πόλεις Φάσηλις και Γάγαι που επίσης Ροδιακή αποικία
Δύο άλλοι ναοί, ο ένας αφιερωμένος στην Τύχη και ο άλλος στη Νέμεσι, ανεγέρθησαν με δωρεά του Οπραμόα. τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Ήταν μια σχετικά μικρή πόλη του Λυκιακού συνδέσμου με μία μόνο ψήφο, αλλά είχε το δικαίωμα να κόβει νομίσματα.
Βρέθηκε αξιοσημείωτη ποσότητα ασημένιων νομισμάτων που παράγονται στη Ροδιάπολη.
– Ρωμαίοι
Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη έγινε διάσημη για το σπίτι του φιλανθρωπικού εκατομμυριούχου Οπράμποα
Ένα μνημείο κατασκευάστηκε στη μνήμη του κοντά στο θέατρο της πόλης.
Στους τοίχους του μνημείου υπάρχει η μεγαλύτερη επιγραφή στη Λυκία, που τιμά τα ευεργετήματα του και τις πολυάριθμες τιμές που του απονεμήθηκαν.
Σύμφωνα με αυτά, ο Οπράμποα δωρίζει περίπου 500.000 δηνάρια σε είκοσι οκτώ πόλεις της Λυκίας για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από σεισμό μεταξύ 140 και 143 μ.Χ. Χρηματοδότησε επίσης την κατασκευή δύο ναών στη Ροδιάπολη.
–Η πανώλη
Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές η περιοχή της Λυκίας χτυπήθηκε και από την Πανώλη και ο πληθυσμός της αποδεκατίστηκε κατά το ένα πέμπτο.
Όπως επισημάνθηκε ένα σημαντικό τμήμα της πόλης κατέρρευσε με το σεισμό του 140/141 και ο πληθυσμός της συρρικνώθηκε.
ΔΙΑΣΗΜΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
–Οπράμποας (το έργο του )
Το πιο σημαντικό πρόσωπο στην αρχαιότητα της Ροδιαπολης ήταν ο Οπράμποας από την Ροδιάπολη (Opramoas of Rhodiapolis Opramoas of Rhodiapolis )
Ήταν ένας πολύ πλούσιος άνθρωπος στην εποχή του που έκανε αγαθοεργίες και ξεχώρισε όταν στην περιοχή έγινε ένας πολύ μεγάλος σεισμός (141 μ.Χ. ) που κατέστρεψε την πόλη του την Ροδιάπολη και πολλές άλλες πόλεις στην περιοχή της Λυκίας βοήθησε την πόλη του να ανοικοδομηθεί και δεν στάθηκε σε αυτήν αλλά βοήθησε και άλλες πόλεις δίνοντας τεράστια πόσα όπως την Λύμυρα, τα Μύρα, την Τλός και την πόλη Ξάνθος.
Σχεδόν όλες οι πόλεις της Λυκίας έλαβαν κάποια μορφή βοήθειας από τον Opramoas, ειδικά αφού ένας σεισμός είχε καταστρέψει πολλά αστικά κτίρια το 141 μ.Χ.
Η υψηλότερη υποστήριξη πήγε στα Μύρα (100.000 δηνάρια) και Tlos (80.000 δηνάρια).
Εκτός από αυτές τις συνεισφορές στην ανοικοδόμηση των πόλεων , υποστήριξε επίσης μεμονωμένους ανθρώπους, παρέχοντας τροφή για τους φτωχούς και προίκα για νεαρά κορίτσια.
Ήταν η εποχή που αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο γνωστός ως Αντωνίνος ο Ευσεβής (Antoninus Pius. ) (r.138-161).
Η ενέργειες αυτές του Οπράμποα έχουν αποτυπωθεί στην μεγαλύτερη Ελληνική επιγραφή στην Μ. Ασία που αναφέραμε στην προηγούμενη δημοσίευση μας για Οινοάντα .
-Η οικογένεια του
Ο πατέρας του ήταν από τη Ροδιάπολη, ενώ η μητέρα του ήταν από την Κορυδαλλή.
Μεταξύ των συγγενών του ήταν πλούσιοι Λύκιοι, όπως ο Γκάιος Ιούλιος Δημοσθένης της Οινόντα και ο Λικίνιος Λόνγκους, ο «λυάρχης» (πρόεδρος της Λυκικής Συμμαχίας).
Ενδεχόμενα και ο Οπράμποα να ήταν ΄΄Λυάρχης΄΄ έτσι τουλάχιστον φαίνεται από την συμπεριφορά του (χωρίς αυτό να είναι απόλυτο )
Οι πρόγονοι του Opramoas είχαν κατακτήσει υψηλές θέσεις όπως στην η λυαρχία, στην στρατιωτική διοίκηση στον δικαστικό κλάδο κ.α.
Ο αδελφός του Οπραμόα Απολλώνιος υπηρέτησε ως αρχιερέας της αυτοκρατορικής λατρείας, ως γραμματέας της Λυκιακής Συμμαχίας, και ως αρχιεπίσκοπος.
– Ηράκλειτος
Το όνομα του αναφέρεται στην μεγάλη επιγραφή της Οινοάντα
Ο Ηράκλειτος ήταν ένας άλλος διάσημος κάτοικος, γνωστός για την ρητορική του και τις γνώσεις του στην ιατρική.
Η επιγραφή του Διογένη από την Οινοάντα που χρονολογείται από τον 2ο αιώνα μ.Χ., που βρέθηκε σε βωμό, λέει ότι το συμβούλιο, οι πολίτες και η Γερουσία της πόλης αποφάσισαν να τιμήσουν τον ιατρό και φιλόσοφο Ηράκλειτο, ιερέα του Ασκληπιού και της Υγείας. Μεταξύ αυτών που τιμούσαν τον Ηράκλειτο ήταν οι Ρόδιοι, οι Αθηναίοι και οι Επικουρικοί φιλόσοφοι της Αθήνας. Ο Ηράκλειτος πρέπει να ήταν Επικουρικός που σχετιζόταν με κοινότητες Επικούρων στη Ρόδο και την Αθήνα.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ
Η πόλη ανακαλύφθηκε το 1842 από τον T. A. B. Spratt. Η πρώτη οπτική τεκμηρίωση και οι λεπτομερείς έρευνες των επιγραφών του Opramoaς
ολοκληρώθηκαν από μια ομάδα με επικεφαλής τον E. Krickl το 1894.
Στην πόλη παρατηρούνται ερείπια από την Κλασική έως τα Βυζαντινή περίοδο
Ανακαλύφθηκαν το θέατρο, το λουτρό, η αγορά, η στοά και ο κεντρικός δρόμος.
Με τις ανασκαφές, που συνεχίζονται άνοιξε η στοά μπροστά από τον κεντρικό δρόμο και το Ασκληπιείο, η βιβλιοθήκη και ο ναός
–Τείχη
Στην Ροδιάπολη υπάρχουν τεράστιοι προμαχώνες της αρχαίας πόλης, τα ερείπια των τειχών της πόλης και τεράστιες δεξαμενές
– Ακρόπολη
Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η ακρόπολη με μερικά ερείπια τεράστιων προμαχώνων και τα άνω τείχη της πόλης.
Αγορά & ναοί
Όπως και σε οποιαδήποτε άλλη οργανωμένη πόλη, στη Ροδιαπόλις είχε την αγορά και αρκετούς ναούς και αυτό φαίνεται από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα
– Η πύλη
Η αρχαία πύλη ανακαλύφθηκε στο πλαίσιο ανασκαφικών εργασιών
Η πύλη εισόδου χρησιμοποιήθηκε την αρχαία εποχή αλλά και αργότερα επί Βυζαντινών
. Κατά τον 1οο και 11ο μ.Χ. αιώνα, χτίστηκαν νέα πύλη και νέα τείχη για να προστατέψουν την πόλη, που είχε ξαναχτιστεί μέσα στην αρχαία πόλη, από τις επιδρομές των Αράβων
Η πύλη αυτή ήταν η κεντρική και από εδώ διακλαδίζονται οι δρόμοι που οδηγούσαν στο εσωτερικό της πόλης. Υπάρχουν δρόμοι που οδηγούν στο θέατρο, την αγορά, τα λουτρά και το θεραπευτήριο της πόλης, και τον τάφο του ευεργέτη της πόλης Οπραμόα.
– Θέατρο
Το 141 μ.Χ. αποκαταστάθηκε στο αμφιθέατρο του κόσμου μετά από έναν ισχυρό σεισμό, τι επιγραφή στο θέατρο
Το αρχαίο θέατρο της Ροδιάπολης που ανάγεται χρονολογικά στον 3ο αιώνα π.Χ. καταστράφηκε από τον σεισμό αυτόν.
Σημειώνεται πως το ελληνιστικό θέατρο της αρχαίας πόλης,ηταν χωρητικότητας 1500 ατόμων,
– Μαυσωλείο Opramoas
.Στην Ροδιάπολη έχει βρεθεί ο τάφος του ευεργέτη της Λυκία Οπραμποα. στο κέντρο της πόλης, ανάμεσα στο θέατρο, την αγορά και την παλιά αρχαία κιονοστοιχία, ήταν κάποτε το μεγαλοπρεπές μαυσωλείο Opramoasa
Αυτή η δομή έχει μέγεθος 7 χ 7,5 μέτρα από προσεκτικά σκαλισμένα πέτρινα τετράγωνα που βρίσκονται ακριβώς δίπλα στη ανοιχτή σκηνή του θεάτρου
–Βιβλιοθήκη
Στην Ροδιαπολη ιδρύθηκε η πρώτη βιβλιοθήκη του Λυκιακού συνδέσμου
– Ασκληπιείο
Βρέθηκε ο ναός του θεού της Υγείας Ασκληπιού ,ο ναός που βρέθηκε είναι του 2ου μ.Χ. αιώνος Ο Ηράκλειτος, για τον οποίο ήδη έχουμε αναφερθεί τον 2ο αιώνα μ.Χ., τον επανακατασκεύασε μετά τον σεισμό του 141 μ.Χ. και τον καθιέρωσε ο ίδιος και πήρε τον τίτλο του ηγούμενου χτίζοντας ,ολόκληρη μικρή πόλη (Ασκληπιείο ) δίπλα του.
Πολύ πιθανόν ο ναός να προϋπήρχε του σεισμού στην ίδια θέση
-Υδραγωγείο
Βρέθηκαν τα ερείπια ενός υδραγωγείου
– Βραχώδεις Νεκρόπολη
Στην είσοδο της Ροδιάπολης υπάρχει βραχώδης νεκρόπολη της πόλης
Βρέθηκαν σημαντικοί τάφοι της ελληνιστικής περιόδου καθώς και ταφικά μνημεία ρωμαϊκής και βυζαντινής περίοδο
Το 2011 ανακαλύφθηκε ένα συγκρότημα νεκροταφείων Λυκίων, που χρονολογείται από περίπου το 300 π.Χ
–Άλλα οικοδομήματα
Βρέθηκαν ερείπια Χριστιανικών εκκλησιών και πολλά οικοδομήματα της αρχαίας πόλης με ανασκαφές που έγιναν στο παρελθόν από γερμανικές, κυρίως, αρχαιολογικές αποστολές.
ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
Η πόλη θεωρήθηκε ότι ιδρύθηκε από αποίκους από τη Ρόδο. Είχε το δικαίωμα να κόβει νομίσματα. Βρέθηκε αξιοσημείωτη ποσότητα ασημένιων νομισμάτων που παράγονται στη Ροδιάπολη.
Τα νομίσματα που εντοπίσαμε είναι δυο περιόδων
1η. Νομίσματα από τον 3ο προς τον 2ο αιώνα π.Χ. που φέρουν στην μπροστινή πλευρά τον θεό Απόλλωνα με αστέρι ή χωρίς αυτό στο ένα μάλιστα φαίνεται ότι κόπηκε στην διάρκεια που η Ροδιάπολις ήταν στην Δηλιακή συμμαχία και στην πίσω πλευρά των νομισμάτων υπάρχει ένα Ιππίας με κράνος ή καπέλο ή η κιθάρα με την ενδεικτική ονομασία της πόλης ΡΟ− (Δ) ΙΑΠΟΛΙΤΩΝ
2η .Νομίσματα από το 238-244 μ.Χ. που φέρουν στην μπροστινή πλευρά την προτομή του αυτοκράτορα Γορδιανού του Γ’ και στην πίσω πλευρά την θεά Τύχη με σάλπιγγα ή την θεά Αρτέμη με ένα κυνηγόσκυλο ή την θεά Νέμεσι και την ονομασία της πόλης POÎ (Δ) ”IAÎ OΛ
Ο Γορδιανός Γ΄ (Marcus Antonius Gordianus Pius Augustus], 20 1 225 – 11/ 2/ 244 μ.Χ.) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 238 έως το 244 Στην περίοδο του οποίου ανήκουν και τα νομίσματα .
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Και μόνον από το νομίσματα (Άρτεμη,Απόλλων ,Τύχη, Νέμεσι συνάγεται ότι η πίστη των Ροδιαπολιτών στην αρχαιότητα ήταν παρόμοια με την πίστη των υπολοίπων Ελλήνων ,πίστευαν στους δώδεκα θεούς και τους ημίθεους τους.
–Χριστιανική εποχή
Η Ροδιάπολη μετά την έλευση του Χριστιανισμού είχε η επισκοπή που ανήκε στην μητρόπολη Μύρας,
Μόνο ένας επίσκοπος της Ροδιάπολης είναι γνωστός, ο Νικόλαος, ο οποίος παρευρίσκεται το 518 μ.Χ. στην σύνοδο της Κωνσταντινούπολης.
Το Notitiae episcopatuum συνεχίζει να αναφέρει την ύπαρξη της μέχρι το 12ο ή 13ο αιώνα.
Δυστυχώς δεν έχουμε στοιχεία για την Χριστιανική κοινότητα των Ελλήνων που είχαν απομείνει στην Kumluka στις αρχές του 20ου αιώνα μετά από τις επί πολλούς αιώνες διώξεις από τους Οθωμανούς όπως και δεν έχουμε πληροφορίες για σχολείο στον οικισμό.
Η μόνη πληροφορία είχαμε ότι το 1922 υπήρχε χριστιανική κοινότητα που Εκκλησιαστικά ανήκε στη μητρόπολη της Πισιδίας.
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Είναι γνωστό ότι οι κάτοικοι του χωριού ασχολιόταν με τους τομείς της άλεσης και της αρτοποιίας. εμπόριο ξυλείας, μελισσοκομία, καλλιέργεια φρούτων, την κτηνοτροφία και πολλοί ήταν σιδηρουργοί και ξυλουργοί
ΔΙΩΞΕΙΣ
Από το 1914 έως το 1918 οι κάτοικοι της Κούκλουτζα είχαν την ίδια τύχη που είχαν όλοι οι παράκτιοι Ελληνικοί οικισμοί της Μ. Ασίας και όχι μόνον.
Συλλήψεις του ανδρικού πληθυσμού από 16 χρόνων έως 70 ,ένταξη τους, στα τάγματα εργασίας τα αμελέ ταμπουρου,και αμέτρητες πορείες προς το εσωτερικό της Τουρκιάς και αναγκαστικές επικίνδυνες εργασίες, με ελάχιστο φαγητό και λίγο νερό για να πετύχουν την φυσική τους εξόντωση. Όταν ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος άρχισε να γέρνει σε βάρος των Γερμανών και των συμμάχων τους στους οποιους ανήκαν και οι Τούρκοι το 1918 οι εξόριστοι όσοι επέζησαν γύρισανστην πατρίδα τους .Πέρασε ένας χρόνος υπήρχε ησυχία και το 1919 και ο Ελληνικός στρατός μπήκε στην Σμύρνη Οι Ελληνόφωνες της Μ. Ασίας πίστεψαν ότι θα ζήσουν ελεύθεροι και τα βάσανα και οι τυραννίες θα τελειώσουν.
Όμως το 1920 στον Κούκλουτζα και την γύρω περιοχή νέος κύκλος συλλήψεων του ανδρικού πληθυσμού των ίδιων αλλά και μικρότερων ηλικιών ξεκινά με εξορίες και δολοφονίες .Στα σπίτια μείνανε μωρά παιδιά, γυναίκες και οι πολύ γέροι. Γρήγορα όμως έκαναν την εμφάνιση τους οι Τσέτες ένας συρφετός από άτακτους φαινομενικά στρατιώτες που κάνανε ότι ήθελαν.
Κλοπές, πυρκαγιές, απαγωγές, σκοτώματα. Σπέρνοντας φόβο και τρόμο στους χριστιανούς. Δύο χρόνια καθίσαν στην εξορία
Πριν από την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης στην γύρω περιοχή (Αττάλεια, Σπάρτη Μ. Ασίας κ.α.) όπου υπήρχε αξιόλογος Ελληνικός πληθυσμός από τον Οκτώβριο του 1922 άρχισε η μαζική εκδίωξη του ,απο παιδιά βρεφικής ηλικίας έως ανήμπορους γέρους.
Όσοι απέμειναν μετά την υπογραφή της συνθήκης το 1923 με την ανταλλαγή που ακολούθησε Χριστιανών και Μουσουλμάνων βρέθηκαν στην Ελλάδα που κάθε άλλο παρά με ευχαρίστηση τους δεχθήκαν κάποιο και δεν ήταν λίγοι στην Ελλάδα και έλεγαν ΄΄Στην πατρίδα μας την Ελλάδα ήρθαμε και σαν ξένοι ήμαστε.΄΄
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Είναι γνωστό ότι οι κάτοικοι του χωριού ασχολιόταν με τους τομείς της άλεσης και της αρτοποιίας. εμπόριο ξυλείας, μελισσοκομία, καλλιέργεια φρούτων, την κτηνοτροφία και πολλοί ήταν σιδηρουργοί και ξυλουργοί
– Η ΡΟΔΙΑΠΟΛΗ ΣΗΜΕΡΑ
Στην θέση της υπάρχουν ερείπια και λίγα χλμ από αυτήν ο οικισμός Kumluka
H Κούκλουτζα σήμερα είναι μια πλούσια περιοχή που παράγει όλο τον χρόνο . φρούτα και τα λαχανικά μια και το κλίμα είναι εξαιρετικό και σε αυτό βοηθούν τα πολλά θερμοκήπια που έχουν στηθεί και μαζί με πορτοκαλιές και αλλά εσπεριδοειδή που φυτεύτηκαν , ενισχύουν την οικονομία της περιοχής
Ο πληθυσμός στην πόλη ανέρχεται στις 33,238.
