Τα τελευταία χρόνια εκφράζω σταθερά την άποψη ότι η ΔΕΗ και το Ελληνικό Κράτος εδώ και δεκαετίες έχουν απομυζήσει τον ορυκτό πλούτο του τόπου μας, χωρίς να ενδιαφέρονται για την αποκατάσταση των εδαφών των ανενεργών ορυχείων, την αισθητική και όχι μόνο ρύπανση από τα «κουφάρια» των παλιών εργοστασίων, τη ζημία στην τοπική οικονομία από την «μονοκαλλιέργεια» του λιγνίτη και εν τέλει το μέλλον των περιοχών του λιγνιτικού άξονα. Αυτή η αδιαφορία είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρη τα τελευταία τρία χρόνια, κατά τα οποία άρχισε να φθίνει ο λιγνίτης και όλα έδειχναν ότι έρχεται το τέλος της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη.
Δυστυχώς, η αδιαφορία αυτή για το μέλλον του τόπου δεν προέρχεται μόνο από το «κράτος των Αθηνών», αλλά και από τις τοπικές αρχές και τους τοπικούς φορείς. Η στάση αναμονής που τηρούν όλοι, περιμένοντας απλώς τις χρηματοδοτήσεις που θα φέρουν τα μέτρα για την μεταλιγνιτική περίοδο, δεν δημιουργεί αναπτυξιακή δυναμική και σίγουρα δεν πυροδοτεί τις εξελίξεις που έπρεπε ήδη να έχουν πραγματοποιηθεί στην τοπική οικονομία και κοινωνία, εάν θέλουμε να μιλάμε για βιώσιμο μέλλον. Δείχνει μία τοπική κοινωνία που περιμένει απαθής να έρθουν οι «άλλοι» να τη σώσουν!
Ναι, το σίγουρο είναι ότι δεν πραγματοποιήθηκαν οι απαιτούμενες ενέργειες από τους τοπικούς παράγοντες του λιγνιτικού άξονα! Αυτό σήμερα μπορεί να διαπιστωθεί πολύ εύκολα, καθώς κλείνουν οι μονάδες της ΔΕΗ και παράλληλα τα ορυχεία, με αποτέλεσμα την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, την καταβαράθρωση της οικονομίας της περιοχής και τους νέους του λιγνιτικού άξονα Κοζάνη – Πτολεμαΐδα – Αμύνταιο – Φλώρινα να βρίσκουν μπροστά τους αδιέξοδα.
Αδιέξοδα που θα τους οδηγήσουν στην ανεργία και την εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση. Με μαθηματική ακρίβεια θα ερημώσει ο τόπος!
Την ίδια στιγμή που υπάρχει αυτή η ζοφερή κατάσταση εκπεφρασμένο αίτημα είναι η περιοχή του λιγνιτικού άξονα να παραμείνει ενεργειακή, παράγοντας ενέργεια από εναλλακτικές μορφές, όπως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Το λέμε όλοι! Αρκεί όμως απλώς να το λέμε;
Ήδη βλέπουμε να αναπτύσσονται μικρά επενδυτικά σχέδια δημιουργίας φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 100, 200, 300 kW σε γεωργικές εκτάσεις υψηλής παραγωγής, που οι ιδιοκτήτες τους μισθώνουν έναντι 200 και 250 ευρώ το στρέμμα προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα μικρό εισόδημα για να μπορούν να αισθάνονται ότι μπορούν να παραμείνουν στην περιοχή! Θετικό, αλλά όχι επαρκές!
Διότι την ίδια στιγμή που ντόπιοι μικροί επενδυτές προσπαθούν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους, κάποιοι επιτήδειοι έχουν καταθέσει αιτήσεις για μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα σε εκτάσεις των δήμων ή του δημοσίου, τις οποίες δεσμεύουν και τους παραχωρούνται για 10 έως 20 ευρώ το στρέμμα. Γινόμαστε μάρτυρες μίας μεγάλης αδικίας που προκαλείται εις βάρος των κατοίκων του λιγνιτικού άξονα!
Μίας μεγάλης αδικίας στην οποία δεν αντέδρασε κανένας!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι παρακολουθούμε απαθείς τα δημοσιεύματα για το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο που θα δημιουργηθεί στην Κοζάνη από μία γερμανική εταιρεία. Πρόκειται για ένα project 150 εκατομμυρίων ευρώ σε δημόσια έκταση, η οποία αποκτήθηκε έναντι πινακίου φακής και στην περιοχή δεν αφήνει σχεδόν τίποτα!
Απεναντίας, η γερμανική εταιρεία αξιοποιώντας τον ενεργειακό χαρακτήρα της περιοχής του λιγνιτικού άξονα απέκτησε μία άδεια, δηλαδή έναν φάκελο με χαρτιά, την οποία πουλάει και βγάζει δεκάδες εκατομμύρια αποστερώντας εκατοντάδες ή και χιλιάδες κατοίκους του λιγνιτικού άξονα να βελτιώσουν το μέλλον τους πραγματοποιώντας μία μικρή επένδυση ο καθένας.
Δηλαδή σε έναν τόπο με κατεστραμμένη οικονομία και την κοινωνία να παλεύει πολύ σκληρά για να σταθεί όρθια:
Θα έρθουν ξένες εταιρείες να χτίσουν το φωτοβολταϊκό πάρκο!
Θα έρθουν ξένοι άνθρωποι να δουλέψουν!
Θα αποκομίζουν οφέλη κάποιοι ξένοι, που ούτε θα επισκεφθούν τον τόπο μας!
Μία γερμανική εταιρία, που κατάφερε να πάρει την άδεια, θα καταφέρει να βγάλει κέρδη μερικές δεκάδες εκατομμύρια πουλώντας έναν φάκελο με πετυχημένη διαδρομή… Δηλαδή πουλάνε αέρα, αποστερώντας τον δικό μας αέρα!
Μία πραγματική πρόκληση για ανθρώπους που έχει καταστραφεί ο τόπος τους από την εξόρυξη λιγνίτη και την παραγωγή ενέργειας!
Και δεν αντέδρασε κανείς! Ούτε οι τοπικοί άρχοντες, ούτε οι φορείς, ούτε καν ενεργοί πολίτες. Μία ατιμωτική σιωπή, που επέτρεψε να παραχωρούνται οι δημόσιες εκτάσεις σε γερμανικές εταιρίες που τις πουλούν και θησαυρίζουν εις βάρος των κατοίκων του λιγνιτικού άξονα!
Έχω τοποθετηθεί και παλιότερα λέγοντας ότι ένας τρόπος να διασφαλίσουμε ετήσιο εισόδημα για χιλιάδες νοικοκυριά είναι να δημιουργήσουμε ένα μέτωπο και να διεκδικήσουμε να δημιουργηθούν φωτοβολταϊκά πάρκα με συμμετοχή πολιτών, δηλαδή λαϊκής βάσης. Βέβαια στο σχήμα μπορούν να συμμετάσχουν Δήμοι και στρατηγικοί επενδυτές, με απώτερο στόχο να αποκτήσουν οι πολίτες – κάτοικοι της περιοχής μερίδια των 100 kW. Έτσι από τη μία μεριά θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και από την άλλη ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων της περιοχής θα αποκτήσει ένα σημαντικό ετήσιο εισόδημα, το οποίο θα παραμείνει στην περιοχή και θα διοχετευτεί στην τοπική οικονομία.
Πρόκειται για μία πρόταση που μπορεί να στηρίξει σε πολύ μεγάλο βαθμό την τοπική οικονομία και κοινωνία, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση είναι να σταματήσουν να δίνονται οι δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις σε εταιρίες και οργανισμούς που δεν έχουν σχέση με τον τόπο μας και ο μόνος τους στόχος είναι ο πλουτισμός στελεχών και μετόχων που βρίσκονται σε άλλα σημεία του πλανήτη και η Δυτική Μακεδονία είναι γι’ αυτούς απλώς ένα μέρος με ιθαγενείς που εκμεταλλεύονται την γη τους.
Η ευθύνη όλων όσων που ασχολούνται με τα δημόσια, αλλά και όλων των πολιτών είναι μεγάλη. Πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα και καίρια. Δυστυχώς, κάθε μέρα που περνάει και μας βρίσκει αδρανείς είναι εις βάρος της περιοχής και του μέλλοντος των επόμενων γενεών.
Θα επιτρέψουμε τη συνέχιση της μεγάλης αδικίας εις βάρος του τόπου μας και των ανθρώπων του ή θα πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας;
Μάκης Ιωσηφίδης
πρώην Δήμαρχος Αμυνταίου
πρώην Πρόεδρος Δικτύου Ενεργειακών Δήμων
