Η Εφορεία συμμετέχει και φέτος στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, στις 18 Μαΐου 2020, ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση του Ελληνικού Τμήματος του ICOM και της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΥΠΠΟΑ. Το θέμα για το 2020 είναι «Μουσεία για την Ισότητα: Πολυμορφία και Κοινωνική Συνοχή», ενώ οι δράσεις είναι ψηφιακές, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αποφυγή διασποράς της πανδημίας του COVID-19.
Η φετινή θεματική επικεντρώνει στα παρακάτω χαρακτηριστικά των μουσείων: Τα μουσεία αποτελούν σημείο σύνδεσης των διαφόρων κοινοτήτων συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή. Προβάλλουν την κοινωνική πολυμορφία και δημιουργούν εργαλεία υποστήριξης για την αντιμετώπιση προκαταλήψεων και την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. Στόχος τους είναι η εξάλειψη των κοινωνικών διαφοροποιήσεων, καθώς και των εμποδίων που παρεμβάλλονται μεταξύ των μουσείων και των επισκεπτών τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης συμμετέχει με την παρακάτω ψηφιακή δράση, η οποία αποτελεί προσαρμογή της αρχικής που υποβλήθηκε στο Ελληνικό Τμήμα του ICOM:
Η δράση έχει τίτλο:
«Τώρα Μαϊά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι…»
και υπότιτλο:
Τραγούδια και χοροί του Μάη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής.
Περιλαμβάνει:
Ανάρτηση στο site του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής (Link: https://www.mouseioaianis.gr/) σχετικού ψηφιακού υλικού (φωτογραφίες, video, πληροφορίες), το οποίο ζητήθηκε και έχει αποσταλεί στην Εφορεία από τους 11 συνεργαζόμενους φορείς (μία Κοινότητα και 10 Σύλλογοι, που αφορούν σε ντόπιο και προσφυγικό πληθυσμό του νομού, με αντιπροσώπευση και των πέντε Δήμων της Π.Ε. Κοζάνης). Το site θα είναι ανοιχτό τη Δευτέρα 18 Μαΐου 2020.
Συμμετέχουν οι παρακάτω φορείς, τους οποίους η ΕΦΑ Κοζάνης ευχαριστεί θερμά:
- Πολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος Πρωτοχωρίου (Δήμος Κοζάνης)
- Πολιτιστικός Σύλλογος Κρόκου «Ιωακείμ Λιούλιας» (Δήμος Κοζάνης)
- Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Αιανής «Η Πρόοδος» (Δήμος Κοζάνης)
- Μικρασιατικός Σύλλογος Π.Ε. Κοζάνης
- Μορφωτικός Όμιλος Βελβεντού «Ο Πίερος» (Δήμος Βελβεντού)
- Λαογραφικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αγίας Κυριακής «Η Τσιούκα» (Δήμος Βελβεντού)
- Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Λιβαδεριωτών Κοζάνης (Δήμος Σερβίων)
- Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδερού «Νέα Γενιά» (Δήμος Σερβίων)
- Σύλλογος Βλατσιωτών Πτολεμαΐδας «Ο Προφήτης Ηλίας» (Δήμος Εορδαίας)
- Πολιτιστικός Σύλλογος Πύργων «Η Καστράνιτσα» (Δήμος Εορδαίας)
- Κοινότητα Εράτυρας (Δήμος Βοΐου)
Στόχος της δράσης της Εφορείας είναι να φέρει κοντά κοινότητες από όλους τους Δήμους της Π.Ε. Κοζάνης, με αντιπροσώπευση όλων, κατά το δυνατόν, των πληθυσμιακών ομάδων, με ένα κοινό θέμα όπως τα τραγούδια και οι χοροί του Μάη και γενικότερα της Άνοιξης, αναδεικνύοντας τις ομοιότητες ή διαφοροποιήσεις τους και συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή.
Ο αρχικός προγραμματισμός περιελάμβανε μια μεγάλη μαγιάτικη γιορτή στον αύλειο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής. Ωστόσο, η πανδημία το κορωνοϊού μετέτρεψε τη δράση σε ψηφιακή, περιορίζοντας τις δυνατότητες ορθής παρουσίασης του θέματος, συμπεριλαμβάνοντας τελικά και πληροφορίες από τη γενικότερη δράση των Συλλόγων, ελλείψει κατάλληλου ψηφιακού υλικού. Η Εφορεία αποδέχθηκε αυτή την ποικιλομορφία και ανάρτησε στο site τις διαθέσιμες επιλεγμένες από τους φορείς πληροφορίες, αναγνωρίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο των διάφορων πολιτιστικών φορέων, ιδιαίτερα των Συλλόγων, στην διατήρηση και μεταλαμπάδευση στις επόμενες γενιές της παράδοσης και της πολιτιστικής ταυτότητας του κάθε τόπου, στηρίζοντας έτσι τη δράση τους και ενθαρρύνοντας τη συνέχισή της.
Από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά τη διοργάνωση της εκδήλωσης, προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
- Ο Μάης, μήνας των λουλουδιών και της αναγέννησης της φύσης, δεν γιορταζόταν σε όλες τις περιοχές της Π.Ε. Κοζάνης. Ενδιαφέρουσα είναι η απουσία σχεδόν ανάλογων τραγουδιών από τις κοινότητες του Άνω (ορεινού) Βοΐου.
- Στις υπόλοιπες περιοχές της Π.Ε. Κοζάνης, ο εορτασμός της έλευσης του Μάη, την Πρωτομαγιά, ήταν αυθόρμητος και γινόταν μόνο από γυναίκες και παιδιά, που στολίζονταν με άνθινα στεφάνια, χόρευαν και τραγουδούσαν στην ύπαιθρο, χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Αυτό, σε πολλές κοινότητες, όπως η Αιανή, συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
- Ο εορτασμός έλαβε οργανωμένο χαρακτήρα, εξελισσόμενος σε σημαντική εκδήλωση, μόνο με την ανάληψη της διοργάνωσής του από κάποιον φορέα, όπως στις κοινότητες Εράτυρας και Κρόκου.
- Ενδιαφέρον εμφανίζουν οι προσφυγικοί πληθυσμοί της Π.Ε. Κοζάνης, για τους οποίους ο Μάης δεν γιορτάζεται ως μήνας των λουλουδιών και της χαράς. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι Ημέρες Μνήμης, όπως η 19η Μαΐου, Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων των Πόντου, και η 29η Μαΐου, Ημέρα Μνήμης της Άλωσης.
Όπως είναι γνωστό, την ημέρα του εορτασμού, Δευτέρα 18 Μαΐου 2020, η είσοδος στα Δημόσια Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους, είναι ελεύθερη.
Φέτος, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, την συγκεκριμένη ημέρα θα είναι ανοιχτοί μόνο οι αρχαιολογικοί χώροι, και συγκεκριμένα στην Π.Ε. Κοζάνης ο Αρχαιολογικός Χώρος Αιανής (αρχαία πόλη και βασιλική νεκρόπολη), όπου έχουν ληφθεί όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα ασφαλούς λειτουργίας του.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η επίσκεψη στο χώρο γίνεται κατόπιν συνεννοήσεως με τους φύλακες του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής (τηλ. 24610/98800-801, εσωτ. 4).
