Σμύρνη: Η ετυμολογία του ονόματος, η θέση της και οι Έλληνες του 1922 – Του Σταύρου Καπλάνογλου



ΣΜΥΡΝΗ : ΘΕΣΗ-ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922- – ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ – ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΟΝΟΜΑΤΟΣ

Σταύρου Π.Καπλάνογλου:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Σμύρνη μέχρι το 1922 ήταν η πιο διάσημη πόλη στην Μ. Ασία
δώσαμε στην προηγούμενη δημοσίευση την ιστορία της εν περίληψη.
Η δεύτερη πόλη των Ελλήνων πέρα από την παλιά πρωτεύουσα του Βυζαντίου την Κωνσταντινούπολη στα μέρη που έμειναν έξω από την Ελληνική επικράτεια είχε προχωρήσει πολύ ,στα γράμματα , τέχνες, στην οικονομία, στην κοινωνική ζωή και σε πολλά άλλα.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Βρίσκεται στον Ανατολικό μυχό του ομώνυμου Κόλπου της Σμύρνης, 90χλμ. ανατολικά της Κρήνης (Τσεσμέ), έναντι της νήσου Χίου, στα κεντρικά παράλια του Αιγαίου πελάγους.
Πρόκειται για μία από τις αρχαιότερες πόλεις και λιμένες της Μεσογείου, της αρχαίας Ιωνίας. Ιδρύθηκε περί το 3000 π.Χ. και επέζησε μέχρι σήμερα
. Στη μακραίωνη ιστορία της έχει αλλάξει δύο θέσεις.
Η πρώτη των προϊστορικών χρόνων που αναφέρει ο Στράβων ως «Παλαιά Σμύρνη» και η δεύτερη που έκτισε ο Μέγας Αλέξανδρος και οι επίγονοι αυτού κατά την ελληνιστική περίοδο.
Την Ρωμαϊκή εποχή απέκτησε αίγλη.Οι Ρωμαίοι την τίμησαν τρεις φορές με τον εγκωμιαστικό τίτλο της ”νεωκόρου” λόγω της εκπληκτικής της ευημερίας.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922
Εντυπωσιακή ακμή και δραστηριότητα, άρχισε να παρατηρείται από τις αρχές του 18ουαι. σύμφωνα με τις περιγραφές του Άγγλου περιηγητή RitcardPococke, όταν αριθμούσε πληθυσμό 10.000 κατοίκους
Η Πάνω Πόλη, εξακολουθεί να στεγάζει τις τούρκικες συνοικίες και, δύό παλιές Ελληνικές : Πάνω Χαλαλάς και Αγία Βούκλα.
Βορειότερα και δίπλα στον Φραγκομαχαλά εγκαθίστανται από τον 15ο–18οαι. κι
4 άλλες ελληνικές συνοικίες : Νέος Χαλαλάς, Σερβετάδικα, Αγ.Φωτεινή και Αγ.Γεώργιος.
Η Εβραϊκή συνοικία αναπτύσσεται στην παλιά πόλη και δίπλα από την αγορά και η αρμένικη βορείως της αγοράς, σε επαφή με τις ελληνικές συνοικίες

Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 1717 η πόλη, αριθμούσε 29000 κατοίκους, από τους οποίους οι 10000 ήταν Έλληνες. Έναν αιώνα αργότερα, ο πληθυσμός της αυξήθηκε στους 150000 κατοίκους, από τους οποίους οι Έλληνες έφταναν τους 60000.Η απότομη αυτή δημογραφική ανάπτυξη της ελληνικής κοινότητας οφείλεται κυρίως σε αθρόες μεταναστεύσεις από την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.
Στην κοινωνική αυτή δυναμική, που δημιουργούν οι παραπάνω παράγοντες, οφείλεται η ευημερία και ο κοσμοπολιτισμός της πόλης τους επόμενους αιώνες.
Ο Γάλλος περιηγητής Descamps, που βρέθηκε στη Σμύρνη μεταξύ 1888-1889 αναφέρει ότι 80.000 Έλληνες κατοικούσαν μέσα στη πόλη.
Σύμφωνα με την απογραφή του αγγλικού προξενείου που έγινε το 1891, η ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης (βιλαέτι του Αϊδινίου) τότε
1891 1922

Είχε συνολικό πληθυσμό 207.000. ( μόνο η πόλη) αριθμούσε 370.000
Από αυτούς, οι Έλληνες ήταν 107.000, 165.000
Τούρκοι 52.000, 80.000
Εβραίοι 23.000, 55.000
Αρμένιοι 12.000, 40.000
Ιταλοί 6.500, ,6.000 Λεβαντίνοι
Γάλλοι 2.500, 30.000 διάφοροι
Αυστριακοί 2.200
και Άγγλοι 1.500

.Σύμφωνα με τον Τζορτζ Χόρτον, Αμερικανό πρόξενο της πόλης, η Σμύρνη το 19922 ξεπερνούσε τους 500.000 κατοίκους.
Επικρατούσα γλώσσα ήταν η Ελληνική εκ της οποίας η πόλη είχε ένα καθαρό ελληνικό χρώμα με σχετικά ανεπτυγμένο εμπόριο και πολιτιστικές εκδηλώσεις, έτσι ώστε ν΄ αποκαλείται από τους μεν Τούρκους ως “Γκιαούρ Ιζμίρ” (Gâvur İzmir = Άπιστη Σμύρνη), από τους δε Ευρωπαίους ως Παρίσι του Λεβάντε
Η Σμύρνη σήμερα,είναι μια σύγχρονη πολιτεία, με 2.500.000 κατοίκους. Η εικόνα της είναι αποσπασματική.

ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Η Σμύρνη εκτείνοταν από τους ΝΔ. πρόποδες του Σιπύλου και των ΒΑ. του Πάγου (Καντιφέ καλέ)μέχρι την ακτή, όπου και η θαυμαστή προκυμαία “Και” που εκτείνεται κατά Β.-Ν. από έναντι του σιδηροδρομικού σταθμού του Αϊδινίου, της λεγόμενης Πούντας (Αλ Σατζάκ), βόρειο άκρο της προκυμαίας, μέχρι το παλαιό διοικητήριο (Κονάκι), νότιο άκρο.
Ήταν μια πολύ πολιτισμική πόλη με τον Κάτω μαχαλά που ήταν το νεώτερο τμήμα, όπου διέμενε ο κυρίως χριστιανικός πληθυσμός, Έλληνες και Λεβαντίνοι και νότια οι Αρμένιοι και οι Έλληνες βορειότερα των Αρμενίων, μέχρι και την έναντι Β.Δ. ακτή το λεγόμενο Κορδελιό.
Και τον άνω Μαχαλά που ζούσαν διέμεναν κυρίως Τούρκοι, Εβραίοι και λίγοι Έλληνες.

Και – Quai,
Παραλιακή και κοσμοπολίτικη συνοικία όπου κατοικούσαν πλούσιοι Ευρωπαίοι αλλά και πολλοί Έλληνες.Η προκυμαία αποτελούσε το καμάρι της Σμύρνης
Το όνομα της Και προέρχεται από την γαλλική λέξη Quai, που σημαίνει αποβάθρα
Ξεκινούσε από τους στρατώνες νότια ,περνούσε από το τελωνείο, το Αγγλικό προξενείο, την Μπέλα Βίστα και έφθανε στην Πούντα βόρεια δίπλα στην οποία βρισκόταν Σιδηροδρομικός σταθμός του Αϊδινίου το μήκος της διαδρομής ξεπερνούσε τα 3,5 χιλιόμετρα και υπήρχαν σιδηροτροχιές που περνούσε ίππήλατο τραμ (τραμβάυ).
Η προκυμαία, «Και», χωριζόταν σε δύο τμήματα :

Από τον σταθμό των διαβατηρίων «Κουμερκάκι», στο εσωτερικό λιμάνι, έως τους στρατώνες, ήταν η εμπορική ζώνη οι αποβάθρες, τα ναυτιλιακά μεσιτικά γραφεία, πρακτορεία κ.α.
Το τμήμα, από το τελωνείο ως τα λουτρά στην Πούντα, αποτελούσε χώρο περιπάτου και αναψυχής, με εντυπωσιακά κτίρια ,ξενοδοχεία , πολυτελείς κατοικίες, δημόσια καταστήματα, αριστοκρατικά καφενεία και ξενοδοχεία, λέσχες και θέατρα. ακόμη ο κινηματογράφος Πατέ, η τράπεζα της Ανατολής, η Λέσχη των Κυνηγών, το περίφημο Sporting Club.
Στην κατασκευή της προκυμαίας, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, η τεράστια εμπορική ανάπτυξη της Σμύρνης. .
Αποτελούσε,το δεύτερο λιμάνι σε κίνηση μετά την Κωνσταντινούπολη.

Συνολικά, 17 ατμοπλοϊκές εταιρείες, εκτελούσαν τακτικά δρομολόγια μέσω Σμύρνης, συνδέοντάς την με τα λιμάνια της βόρειας και δυτικής Ευρώπης, της Αδριατικής, της Νότιας Ρωσίας, αλλά και του Αιγαίου και της Μέσης Ανατολής
Σε νοικιασμένη έκταση κατασκεύασε ο Πανιώνιος το πρώτο του γήπεδο. Στην παραλία αυτή είχαν αναπτυχθεί πολλές ναυταθλητικές δραστηριότητες, κυρίως από τον ναυταθλητικό όμιλο Πέλοπα.

ΜΠΕΛΑΒΙΣΤΑ
Ωραιότατη, ήταν η συνοικία της Μπέλλα Βίστα στο βορεινό μέρος του Και
Στην πλατεία της Μπέλα Βίστα, ήταν το Γαλλικό Νοσοκομείο και το Καρακόλι. Μέγιστο μέρος της συνοικίας αυτής, γλίτωσε από την φωτιά.

ΠΟΥΝΤΑ
Η «Πούντα», ήταν η ακραία παραλιακή συνοικία της Σμύρνης.
Πάντα εκεί κατοικούσαν αρκετοί Φραγκλεβαντίνοι με Ιταλούς και Μαλτέζους κατοίκους και πολλές φορές αναφέρεται ως Νέος Φραγκομαχαλάς. ,Εξελίχθηκε αργότερα και σαν βιομηχανική περιοχή.
Στην Πούντα, βρισκόταν το μεγάλα σιδηρουργεία και επίσης, ο σιδηροδρομικός σταθμός του Αϊδινίου.

ΟΔΟΣ ΤΡΑΣΣΩΝ
Στο βορεινό τμήμα του ‘’Και ‘’ πριν από την Πούντα υπήρχε η οδός των Τράσσων (προέρχεται από την γερμανική λέξη strasse που θα πει δρόμος), αποτελούσε σημείο εκκίνησης για να εισέλθει κανείς στο εσωτερικό Ελληνικών συνοικιών όπως π.χ. τα Σχοινάδικα και το Κερασοχώρι.

Στον δρόμο αυτό υπήρχαν το Παλιό Γαλλικό Προξενείο, το αρχοντόσπιτο Χρουσάκη, το Ορφανοτροφείο με τη εκκλησία του, το Καθολικό Μοναστήρι των DamesdeSion, κ.α. Στην απέναντι πλευρά του δρόμου, ήταν πολλά αρχοντόσπιτα
Μετά την κατασκευή του Και, τα Τράσσα είχαν παρόδους, που οδηγούσαν στις εσωτερικές Ελληνικές συνοικίες, στο σοκάκι της Αλλιάνς Φρανσαίζ,«τση Κουρμαδιάς το σοκάκι», το «Τσιβηλή ντουβάρι» όπου και το Σχολείο Διαμαντόπουλου
Έμειναν όμως στην ιστορία ως το κέντρο των φημισμένων σμυρναίικων Αποκριών.;

ΣΧΟΙΝΑΔΙΚΑ – ΚΕΡΑΣΟΧΩΡΙ’
Συνέχεια της οδού των Τράσων ήταν τα Σχοινάδικα, το Κερασοχώρι, και το βουλεβάρτο Αλιότι προς το σιδηροδρομικό σταθμό Αϊδινίου.
Το «Κερατοχώρι», η συνέχεια των Τράσσων, ήταν παραφρασμένα το Κερασοχώρι, όπου παλιότερα βρισκόταν πολλοί κήποι με κερασιές. Οι κάτοικοί του, ήταν Έλληνες «περιβολάρηδες», ψαράδες, «κονταμπατζήδες»και φημισμένοι «νταήδες».Ωραιότατη, ήταν η συνοικία της Μπέλλα Βίστα και του Αγ.Ιωάννου του Προδόμου στα «Σχοινάδικα».

ΜΠΟΓΙΑΤΖΙΔΙΚΑ
Η ωραία, αρχοντική συνοικία ηταν τα «Μπογιατζήδικα», κληρονόμησε το όνομά της από τα νηματοβαφεία, που υπήρχαν στην περιοχή τον 18οκαι 19οαι., προτού χτιστούν οι ωραίες, διώροφες κατοικίες. Τα νηματοβαφεία αυτά, ήταν πασίγνωστα σε όλη την Ανατολή, διότι χρησιμοποιούσαν «αλιζαρίνη», κόκκινη βαφική ουσία, που καλλιεργείτο με μεγάλη επιτυχία στην Μικρά Ασία –με αποτέλεσμα να κάνουν πολλές δουλειές με όλη την Ευρώπη και ειδικά με την Γερμανία και την Βιέννη. Τα Μπογιατζήδικα, παλιότερα ήτανγνω στά με το όνομα, «Γιοφυράκι του Χατζή Τσύρου». Στα τελευταία χρόνια, πριν την καταστροφή, ήταν μια από τις πιο καλές ελληνικές συνοικίες.

ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ
Ήταν μια ελληνική συνοικία στην Σμύρνη με την ονομασία Χατζηφράγκου. Βρισκόταν στο κέντρο της πόλης πιο κάτω από τα Σχοιναδικα
Ήταν φτωχογειτονιά με χωματόδρομους που το χειμώνα η βροχή τους μετατρέπει σε λασπόδρομους . Μια γειτονιά στην οποία ζούσαν απλοί, καθημερινοί άνθρωποι φτωχοί οι περισσότεροι, που δουλεύουν ως εργάτες, μικροέμποροι, υπάλληλοι ή τεχνίτες.

ΦΑΣΟΥΛΑ
Η συνοικία Φασουλάς-παραφθοράς “Παραλλέλι” και μακρύτερα άρχιζε δια της κεντρικής οδού Τράσα (τα), Η εσωτερική παράλληλη προς τη προκυμαία, η αριστοκρατική συνοικία με την πλατεία της Καλλιθέας (Μπέλα Βίστα) και τον παράλληλο δρόμο, το γνωστό εκ παραφθοράς “Παραλλέλι” με τις επαύλεις των εύπορων Σμυρναίων.
Ήταν η συνέχεια των Μαλτέζικων και του Φραγκομαχαλά, προς τον βορά, με την παρεμβολή του δρόμου «Γαλάζιο», Ο κεντρικός δρόμος του Φασουλά, ήταν προς τον βορά η συνέχεια της Ευρωπαϊκής οδού και στα μισά του , είχε μια πλατεία όπου βρισκόταν και το αστυνομικό τμήμα, το «Καρακόλι». Στην πλατεία αυτή , έκαναν πιάτσα οι καρότσες της Σμύρνης.

Στον Φασουλά, βρισκόταν τα «γύφτικα της Σμύρνης» απ’ όπου πήρε και την ονομασία του «Σιδεράδικα», ένας από τους ενδιάμεσους δρόμους της συνοικίας. Μέχρι το 1875, στον Φασουλά ήταν το θέατρο της Σμύρνης, οπότε και κάηκε. Έκτοτε, ο συγκεκριμένος δρόμος ονομάστηκε δρόμος «Καμένου Θεάτρου» και ήταν πάροδος, από την συμβολή των οδών: Ευρωπαϊκή οδός και οδός Φασουλά, η οποία κατέληγε ανατολικά στην εξώπορτα της «Καντεράλας», της νέας καθεδρικής (από το 1874) των Καθολικών. Εκεί επίσης βρισκόταν η εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου, το Δημοτικό Σχολείο της Ευαγγελικής Σχολής και, στα το τριώροφο, κτίριο ου «Λαϊκού Κέντρου»
ΚΟΠΡΙΕΣ
«Κοπριές» -συνοικία της οδού των Ρόδων βρισκόταν βορειοανατολικά του Φραγκομαχαλά, απομονωμένη και όχι τελείως ενωμένη με το Τετράγωνο, ήταν η συνοικία «Κοπριές», ονομασία παλαιότατη από την εποχή του ρεμπελιού της Σμύρνης το 1797. Η συνοικία λεγόταν και συνοικία της οδού των Ρόδων
ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ
Βρισκόταν βορειότερα των Μαλτέζικων η συνοικία καθολικών, η συνοικία των Νοσοκομείων

ΓΙΑΛΑΔΙΚΑ
Στην ελληνική συνοικία με το ναό του Αγίου Γεωργίου, την αγορά «Μεγάλες Ταβέρνες», τη συνοικία «Γυαλάδικα», όπου ήταν και ο περίφημος ναός της Αγίας Φωτεινής….

ΜΑΛΤΕΖΙΚΑ
Τα Μαλτέζικα βρισκόταν ανάμεσα στα Γυαλάδικα και την θάλασσα στο νοτιότερο σημείο του Κάτω Μαχαλά

ΑΓΙΟΣ ΤΡΥΦΩΝΑΣ -ΤΑΜΠΑΚΙΑ -ΜΟΡΤΑΚΙΑ-Α.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ -ΧΙΩΤΙΚΑ
Οι συνοικίες του Αγίου Τρύφωνα, “Ταμπάκικα” , “Μορτάκια”-”του Αγίου Κωνσταντίνου ΄,”- “Χιώτικα”, βρισκόταν στα ενδότερα και ήταν οι λαϊκές , τα “Ταμπάκικα είχαν τα βυρσοδεψεία), , καθώς και η πέρα του σταθμού Κασαμπά η συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου με συνέχεια αυτής τα “Χιώτικα”, όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένοι οι οίκοι ανοχής.

ΑΓΙΟΣ ΒΟΥΚΟΛΟΣ
Η λαϊκή συνοικία που έλαβε το όνομά της από τον Άγιο Βουκόλο, επίσκοπο Σμύρνης
Ο ομώνυμος ναός , γνωστός και ως Άη Βούκλας βρίσκεται στη λαϊκή συνοικία του Μπασμανέ (Basmane) στη Σμύρνη Οικοδομήθηκε από την Ελληνική κοινότητα του Μπασμανέ το 1886. Ήταν η μοναδική ρωμαίικη εκκλησία που γλίτωσε από Μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης και τους βανδαλισμούς του τουρκικού όχλου το 1922. Δύο χρόνια μετά, το 1924 η εκκλησία μετατράπηκε σε αρχαιολογικό μουσείο με εντολή του Κεμάλ Ατατούρκ. Το μουσείο στεγάστηκε εκεί από το 1927 μέχρι το 1951, όποτε και ο χώρος δεν επαρκούσε πλέον. Μετά το 1951 ο ναός απέκτησε διάφορες χρήσεις, όπως χώρος για πρόβες σε έργα όπερας αλλά τελικά περιέπεσε στην αφάνεια και εγκαταλείφθηκε.

ΦΡΑΓΚΟΜΑΧΑΛΑΣ
Με τον όρο Φραγκομαχαλάς ήταν γνωστές οι συνοικίες και οικισμοί που υπήρχαν στις παραλιακές πόλεις του του Αιγαίου, όπου υπήρχαν συμπαγείς, μεγάλες ή μικρές κοινότητες ή αποικίες Φράγκων (δηλ. Ευρωπαίων, καθολικών). Ο Φραγκομαχαλάς της Σμύρνης ήταν ο σημαντικότερος, μεγαλύτερος και παγκόσμια γνωστός από τις άλλες φράγκικες συνοικίες της Ανατολής.
Η προϊστορία του Φραγκομαχαλά της Σμύρνης έχει τις αρχές της, στην Φραγκοκρατία και Τουρκοκρατία του Μεσαίωνα και είναι σκοτεινή

ΑΡΜΕΝΟΣΥΝΟΙΚΙΑ
Η Αρμενοσυνοικία, βρισκόταν στην Κάτω πόλη και συνόρευε με την Εβραϊκή συνοικία του Πάνω Μαχαλά έχοντας το ναό του Αγίου Στεφάνου και αμέσως μετά στον Ελληνικό τομέα βρισκόταν η ελληνική συνοικία με το ναό του Αγίου Γεωργίου, την αγορά “Μεγάλες Ταβέρνες”, τη συνοικία “Γυαλάδικα”, όπου βρισκόταν και ο περίφημος ναός της Αγίας Φωτεινής,
Το 1891 αριθμούσε ένα πληθυσμό Αρμενίων 12.000, που το 1922 είχαν φθάσει στους 40.000

ΕΒΡΑΙΚΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ
Από ιστορικές πηγές προκύπτει ότι ενώ η μετανάστευση των Εβραίων από την Ισπανία προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ήδη ξεκινήσει από το 1492,
Εβραϊκή παρουσία στη Σμύρνη καταγράφεται για πρώτη φορά από τις δημογραφικές έρευνες των Οθωμανών το 1605.
Ο πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας
Το 1631 ειχε τα 7.000 και το 1675 ειχε 15.000
Το 1856, εκείνη την εποχή υπήρχαν περίπου 17.000 Εβραίοι
. Οι Εβραίοι αρχικά ζούσαν κυρίως στη περιοχή γύρω από το Παζάρι Κεμεραλτί, αλλά οι πιο εύποροι προτίμησαν σταδιακά να μετακομίσουν στην παραθαλάσσια και εξοχική περιοχή της Μελαντίας, όταν αυτή μετατράπηκε επίσημα σε οικιστική περιοχή το 1865.

Η συμπεριφορά των Οθωμανών απέναντι στους εβραιους ήταν πάντα ανεκτική που ο αριθμός τους μεγάλωνε συνέχεια ,ενώ με τους Αρμένιους και ιδιαίτερα τους Ελληνες ήταν επιθετική με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί αντισημιτικά αισθήματα ιδιαίτερα από τους Ελληνες και προπάντων γύρω στο 1821 που είχε ξεσπάσει η Ελληνική επανάσταση
Το 1920 πολλοί από αυτούς άρχισαν να μεταναστεύουν στις ΗΠΑ
Κατά τη Μεγάλη Πυρκαγιά της Σμύρνης του 1922 η Μελαντία και τα σπίτια των Εβραίων δεν δεν υπέστησαν καταστροφές.
Τα επόμενα χρόνια το εβραϊκό στοιχείο της περιοχής άρχισε να ελαττώνεται. Σήμερα σχεδόν όλοι οι κάτοικοί της περιοχής είναι Τούρκοι.

ΤΟΥΡΚΟΣΥΝΟΙΚΙΑ
Μέχρι το 1922 ο Άνω Μαχαλάς ή Μελαντία ή Μπασμανέ που βρισκόταν προς τον Πάγο και ήταν το αρχαιότερο τμήμα της πόλης, όπου διέμεναν κυρίως Τούρκοι, Εβραίοι και λίγοι Έλληνες.
Άρχιζε από την κορυφή του βουνού Πάγος στα ερείπια του Βυζαντινού φρουρίου που ήταν χτισμένο στα θεμέλια αρχαίου Κάστρου της Ακρόπολης εκεί υπήρχαν τα ερείπια του οχυρού του Λυσίμαχου του οποίου τα τείχη εκτεινόταν από την Ακρόπολη έως τη θάλασσα όπου στους Ρωμαϊκούς χρόνους υπήρχε και η εκκλησιά του

Α. Πολυκαρπου
Η Σμύρνη είχε πέρασε στα χέρια των Μουσουλμάνων Οι Aydinids ή Aydinoglu, Τουρκομάνους εμίρηδες του Αϊδινίου στις αρχές του 14ου αιώνα. κρατούσαν τμήματα του λιμανιού της Σμύρνης (σύγχρονο Σμύρνη ) σε όλη τη διάρκεια της κυριαρχίας τους και σε όλη την πόλη του λιμανιού με διαστήματα

Η Δυναστεία Aydinids ή Aydinid επίσης γνωστή ως το Πριγκιπάτο του Aydin είχε τον έλεγχο της περιοχής (1315-1375)
Και από εκείνη την εποχή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Κάστρου Οθωμανοί διώχνοντας τον Ελλάνικο πληθυσμό
Αυτοί ήταν οι πρώτοι μουσουλμανικοί πληθυσμοί που εγκαταστάθηκαν στην άνω πόλη της Σμύρνης.

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία περιήλθε οριστικά η Σμύρνη το 1425.
Έκτοτε μετά από κάθε μεγάλη πολεμική σύρραξη (Κριμαϊκό Πόλεμο του 1854, Ρωσοτουρκικό του 1877-78, Βαλκανικούς πολέμους, ανταλλαγή πληθυσμών το 1923), μουσουλμάνοι μεταναστεύουν στη Σμύρνη, για να κατοικήσουν στη συνοικία kefe, μεταξύ δηλαδή του Πάγου, των παλαιότερων γειτονικών συνοικιών και των μουσουλμανικών νεκροταφείων
Είναι Τούρκοι, αλλά και Βόσνιοι, Τάταροι, Αλβανοί, Τσερκέζοι κ.α.
Στον Τουρκομαχαλά κατοικούσαν μουσουλμάνοι των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων, εργάτες, αχθοφόροι, βαρκάρηδες, τεχνίτες κ.ο.κ.

Ωστόσο στη Σμύρνη υπάρχουν και εύποροι Οθωμανοί. Είναι μεγαλογαιοκτήμονες, στρατιωτικοί, ιδιοκτήτες χανιών και ορισμένοι απ’ αυτούς διατηρούν προνομιακή σχέση με το Σουλτάνο και την Υψηλή Πύλη.
Οι ευκατάστατοι Οθωμανοί επιλέγουν άλλες συνοικίες για να χτίσουν τα κονάκια τους, μεταφερόμενοι είτε στην προκυμαία και τη Μπέλλα Βίστα, είτε και στα προάστια της Σμύρνης, όπως το Γκιοζ Τεπέ, ο Μπουτζάς και ο Μπουρνόβας, περιοχές που τους δίνουν αφενός άνεση και κύρος, αφετέρου μεγαλύτερη ευελιξία ώστε να διαχειρίζονται τις μεγάλες εκτάσεις γης που κατέχουν.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Υπάρχουν δύο εκδοχές για την προέλευση του ονόματος της Σμύρνης

1.Η πρώτη έχει αναφορά σε μια από τις Αμαζόνες την μυθική Σμύρνα σύμφωνα με αυτή η Σμύρνα ήταν η Αμαζόνα η οποία αναφέρεται ότι ίδρυσε τη Σμύρνη.
Η εκδοχή που την φέρνει να είναι Αμαζόνα είναι πιθανώς ένδειξη της παλαιάς ανατολικής παράδοσης της πόλης, αφού οι Αμαζόνες τοποθετούνται χωρικά κατά το μύθο στη Μικρά Ασία

2. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η Σμύρνη ήταν σύζυγος ενός Θεσσαλού, που ονομαζόταν Θησέας ο οποίος ίδρυσε την πόλη Σμύρνη δίνοντάς της το όνομα της συζύγου του. Η Θεσσαλική καταγωγή της Σμύρνας είναι δείγμα πιθανώς της Αιολικής καταγωγής των πρώτων Ελλήνων αποίκων της πόλης. Ο Θησέας αυτός δεν ήταν ο γνωστός βασιλιάς της Αθήνας

Σύμφωνα και με τις 2 εκδοχές εθεωρείτο ότι η Σμύρνα ή Μυρα ήταν κόρη του Θείαντα του βασιλιά των Ασσυρίων ,κατ’ άλλους του Κινύρα της Κύπρου και της Νύμφης Ωρείθυιας
Σε νομίσματα που κοπήκαν στην αρχαιότητα με συμμάχους της Σμύρνης απεικονίζετο η Σμύρνα ,σε περιπτώσεις που αφορούσαν την Αμαζόνα Σμύρνα ξεχώριζε από την ύπαρξη ενός ένα διπλού πέλεκυ και μιας ασπίδας

Η ονομασία αυτή ισχύει και μέχρι σήμερα με εκτουρκισμό της λέξης και τοποθέτηση μπροστά από την Σμύρνη το ΕΙΣ μπροστά EIΣ – ΣΜΥΡΝΗ καταληγει Γίνεται = I(S)-ZMIR = IZMIR
Κατά την διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής η Σμύρνη λόγω της πολύ μεγάλης παρουσίας των Ελλήνων έφερε από τους Τούρκους την ονομασία ” ΓΚΙΑΟΥΡ ΙΖΜΙΡ ” = Άπιστη Σμύρνη

Στην επομένη δημοσίευση θα σας παρουσιάσουμε για πρώτη φορά δική μας χαρτογράφηση που κάναμε στις προγονικές εστίες για την Σμύρνη.

1. Για την αρχαία εποχή αλλά και 2 .Για τα πρώτα χρόνια του προηγούμενου αιώνα με τις αναγκαίες επεξηγήσεις

3 σχόλια στο άρθρο “Σμύρνη: Η ετυμολογία του ονόματος, η θέση της και οι Έλληνες του 1922 – Του Σταύρου Καπλάνογλου

Σχολιάστε

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.