Εδώ και πολλά χρόνια την πρώτη ημέρα του Μάρτη, που είναι και πρώτη ημέρα της άνοιξης, οι μαθητές και οι μαθήτριες του δημοτικού σχολείου Αιανής (Ε’ & ΣΤ΄ τάξεις) τηρούν το έθιμο και επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού και απαγγέλλουν στους κατοίκους , ρυθμικά το τραγούδι “της χελιδόνας ” .
Οι στίχοι του τραγουδιού:
«Χελιδόνα πέρασιν
απ΄ τη μαύρη θάλασσα,
θάλασσα απέρασι,
έκατσι κι λάλησι
και γλυκοκελάιδησι:
Μωρ΄καλή νοικοκυρά ,
σέβα έβγα στου κιλάρι
φέρι αυγά σαρακοστιανά
και σκοινιά πιρδικλουτά
για να δέσουμι τουν Μάρτη
και του τσιλιπουρδάκη.
Μας έστειλιν ου δάσκαλους
να μας δώσιτι αυγά
κι αν δεν έχιτι αυγά
παίρνουμι την κλουσαργιά
να γινάη , να κλουσσάη
και να σέρνει τα πουλια » (1).
Το έθιμο έχει τις ρίζες του στα αρχαία χρόνια και διατηρείται μέχρι σήμερα στην Αιανή καθώς και σε πολλά άλλα χωριά της Ελλάδος.
Οι μαθητές με το «Μάρτη» , κόκκινη και άσπρη κλωστή δεμένη στο καρπό των χεριών τους , για να μην μαυρίσουν από τον Ήλιο, γυρίζουν στα σπίτια του χωριού και τραγουδούν τον ερχομό της Άνοιξης κρατώντας ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού κατασκευασμένο έτσι ώστε με το τράβηγμα μιας κλωστής η χελιδόνα να περιστρέφεται.
Σε αντάλλαγμα οι νοικοκυρές και οι οικοδεσπότες δίνουν χρήματα για την ενίσχυση των σχολικών δραστηριοτήτων , κεράσματα, αλλά βάζουν και αυγά στα καλάθια των παιδιών όπως απαιτεί το έθιμο.
Το έθιμο αναβιώνει κάθε 1η Μαρτίου, σηματοδοτώντας το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης και της αναγέννησης της φύσης.
Την όμορφη και ευχάριστη αυτή εμπειρία την έζησα, στο Δημαρχείο Αιανής στα έτη 2007-2014 όπου μας επισκέπτονταν τα παιδιά.
(1)Απο το βιβλίο ΑΙΑΝΗ του Κωνσταντίνου Σιαμπανόπουλου.
Υ/Γ Οι φωτογραφίες απο τα έτη 2007-2009-2010
Του Γιώργου Τζέλλου
