Ο Θεός είναι σαν το καλό χαβιάρι – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου:

Την φράση «αντιλαμβάνομαι τον Θεό σαν το καλό χαβιάρι, προς βρώσιν» την είπε σε μια συνέντευξη ο π. Συμεών, ιερομόναχος της Ιεράς Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους, που κατάγεται από το Περού.

Ολόκληρη η συνέντευξη υπάρχει στην ιστοσελίδα μου ximikos.blogspot.com στην ετικέτα π. Συμεών Γρηγοριάτης.

Ο π. Συμεών είχε κάνει ομιλία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αρχές της δεκαετίας του 80 με θέμα «Χριστιανισμός και Αναρχία» και μετά συζήτησε με φοιτητές σε κάποιο σπίτι, όπου με είχε σκανδαλίσει με την ελευθεριότητα που μιλούσε. Βέβαια η ευθύνη για τον σκανδαλισμό μου ήταν δική μου, γιατί τα χρόνια εκείνα ήμουν στα κατηχητικά μιας θρησκευτικής οργάνωσης που μας καλλιεργούσε ανευθυνότητα, με αποτέλεσμα να μην μπορώ να κατανοήσω το πνεύμα ελευθερίας του π. Συμεών.

Ο π. Συμεών γεννήθηκε στην Λίμα, πρωτεύουσα του Περού, από αρχοντική οικογένεια. Στο Περού όλα είναι διαφορετικά από την Ελλάδα. Δεν υπάρχουν εποχές γιατί είναι πάνω στον Ισημερινό, μια διαρκής Άνοιξη θα λέγαμε, μια πολυπολιτισμική χώρα με στοιχεία πολιτισμού των Ίνκας, Νάζκα και άλλων τοπικών λαών και των Ισπανών. Μια χώρα με έντονη παρουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας (η παρουσία της Ορθοδοξίας είναι ελάχιστη κυρίως από Ρωσία) και επομένως οι εμπειρίες του π. Συμεών από την παιδική του ηλικία ήταν ότι ο Θεός ήταν ένας αυστηρός Δικαστής που δεν μας αφήνει ούτε να αναπνεύσουμε.

Το ερώτημα είναι πως ο π. Συμεών έφτασε όχι μόνο να γίνει μοναχός στο Άγιο Όρος, αλλά να γίνει και κάτι σαν μύθος στην Ελλάδα ; Ένα μεγάλο μέρος της απάντησης βρίσκεται στην Μητέρα του, με κεφαλαίο Μ. Μια μητέρα που έβαζε την ευτυχία του παιδιού της πάνω από τις δικές της επιθυμίες. Από παιδί σε όλα τα πράγματα του έλεγε «διάλεξε» για να μάθει να ακούει την καρδιά του. Και όταν μεγάλωσε και η ελευθεριότητα στην συμπεριφορά του ήταν σκάνδαλο για την μονοκόμματη κοινωνία του Περού, τον παρότρυνε να γυρίσει τον κόσμο για να βρει αυτό που ψάχνει η ψυχή του. Όταν ήταν παιδί, σαν από θεϊκή φώτιση, του είπε ένα ηλιοβασίλεμα «παιδί μου όταν μεγαλώσεις θα ζεις πολύ μακριά από εδώ, σε μια χώρα που υπάρχει κάτι σαν νησί που το κατοικούν άνθρωποι της μοναξιάς, που σπάνια βγαίνουν στον κόσμο».

Έφυγε λοιπόν από το Περού ο π. Συμεών για να βρει αυτό που ποθούσε η καρδιά του και γύρισε όλο τον κόσμο. Αγγλία, Σκανδιναβία, Ινδία, Κίνα , Θιβέτ, Αφγανιστάν, Τουρκία … Τελικά βρέθηκε στο Παρίσι που του ταίριαζε, γιατί ήταν φύση καλλιτεχνική, χωρίς να βρει αυτό που ποθούσε, νοιώθοντας πολύ άδειος και έτοιμος να γυρίσει στο Περού. Ένα γράμμα της μητέρας του άλλαξε πάλι τις αποφάσεις του: «Ξέρεις, παιδί μου πόσο σου ζητώ να γυρίσεις», του έγραφε, «όμως, αν γυρίσεις τώρα εδώ, θα γίνεις διπλά δυστυχισμένος». Έμεινε λοιπόν στο Παρίσι, και μια μέρα συνάντησε σ’ ένα εστιατόριο έναν ορθόδοξο μοναχό που επρόκειτο ν’ αλλάξει ολόκληρη τη ζωή του. «Η ορθοδοξία ανακεφαλαιώνεται σ’ αυτά τα λόγια», του είπε. «Ο Θεός έγινε άνθρωπος για να γίνει ο άνθρωπος θεός κατά χάριν και μετοχήν. Και αυτό σημαίνει ότι έτσι όπως όταν βάλεις ένα σίδερο στη φωτιά το σίδερο γίνεται φωτιά δια της συμμετοχής στο πυρ, έτσι κι όταν ο άνθρωπος μετέχει του θείου πυρός γίνεται κι αυτός και πυρ και φως και θεός κατά χάριν». Αυτός του είπε τότε ότι στην Ελλάδα υπάρχει μια χερσόνησος όπου οι μοναχοί επαναλαμβάνουν το όνομα του Ιησού ώσπου να γραφτεί στις καρδιές τους.

Ένα απ’ αυτά που τράβηξαν τον π. Συμεών στην Ορθοδοξία ήταν ότι δεν περιφρονεί τη ύλη, τα δημιουργήματα, όπως ο Καθολικισμός ή ο Προτεσταντισμός. «Οι πραγματικοί υλιστές είναι οι ορθόδοξοι : όταν σε βαφτίζουν σε βουτάνε στο νερό, δε σε ραντίζουν, σε μυρώνουν με ύλη, μεταλαμβάνεις το σώμα και το αίμα του Χριστού, ανάβεις ένα κεράκι, κι όταν πεθάνεις τρώνε κόλλυβα με φουντούκια και καρύδια…».

Στην συνέντευξη αυτή μου έκανε εντύπωση η ειλικρίνεια του π . Συμεών. Εμείς δεν έχουμε την εντύπωση ότι οι μοναχοί είναι σίγουροι για την επιλογή της ζωής τους, ότι έχουν λύσει όλα τους τα προβλήματα, και άλλα παρόμοια ; Κι όμως δεν είναι έτσι.
«Πολλές φορές έχω κλείσει την πόρτα μου νιώθοντας εντελώς απογοητευμένος από όλα. Από όλα. Ακόμα κι απ’ τον αγώνα μου – αλλά την πίστη μου δεν την έχω χάσει. Απλούστατα έχω πέσει σε μια ραθυμία, μια – πώς να το πω; – μια μελαγχολία, πολλές φορές μελαγχολώ και βαριέμαι που ζω. Ας μπορούσες να καταλάβεις: όλοι μας τρέχουμε να φύγουμε απ’ τον εαυτό μας, δεν θέλουμε να τον συναντήσουμε. Αν όμως τον δεχτούμε και υποφέρουμε το κενό που μας μεταγγίζει, θα δεχτούμε τα γόνιμα δώρα της υπομονής. Όμως πολλές φορές εγώ τα χάνω όταν διαπιστώνω αυτό το κενό μου και λιμνάζω οδυνηρά – κυρίως όταν δεν έχω να κοροϊδεύομαι με επισκέπτες ή κοσμική ζωή βλέποντας τον εαυτό μου γυμνό. Ζητάω τότε να δροσιστούνε λίγο τα χέρια μου και προσεύχομαι … κάποιες φορές η προσευχή με βγάζει απ’ αυτή την κατάσταση, όχι πάντοτε όμως. Άλλες φορές είναι η ίδια η ροή των πραγμάτων που με τραβάει από αυτήν τη στενοχώρια της απραξίας…».