Της Τεχνολόγου Γεωπόνου Μάρθας Στ. Καπλάνογλου:
To κρεμμύδι είναι φυτό, γνωστό και με τα ονόματα κρόμμυον ή Άλλιον το κοινό. Το κρεμμύδι είναι λαχανικό, με επιστημονική ονομασία, Άλλιο το κρόμμυο (Allium cepa var. cepa ) και πιθανή προέλευση από τη νοτιοανατολική Ασία.
ΤΟ ΦΥΤΟ
Τα φύλλα, αλλά και ο βολβός του, κοινώς γνωστά ως φρέσκο κρεμμύδι & ξηρό κρεμμύδι, αντίστοιχα, τρώγονται, έχοντας χαρακτηριστική καυτερή γεύση και άρωμα, που μετριάζεται, αν το κρεμμύδι μαγειρευτεί.
Η καυστικότητα του και η χαρακτηριστική γεύση του οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε σουλφίνες, θειοσουλφίνες, σουλφοξείδια και άλλες αρωματικές ουσίες, με βάση το στοιχείο του θείου.
ΑΝΑΓΚΕΣ
-Έδαφος
Τα κρεμμύδια προτιμούν ελαφρύ, αμμώδες χώμα με καλή αποστράγγιση, για να αναπτυχθούν καλύτερα και να σχηματίσουν μεγαλύτερο βολβό
-Θερμοκρασία
Το κρεμμύδι είναι φυτό ψυχρής εποχής και παρουσιάζει ανθεκτικότητα στον παγετό.
Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε περιοχές και εποχές με μέση θερμοκρασία που κυμαίνεται από13-25ºC.
Οι άριστες θερμοκρασίες εδάφους για την βλάστηση και ανάπτυξη των νεαρών φυτών κυμαίνεται από 20-27oC.
-Ηλιοφάνεια
Γενικά, τα κρεμμύδια προτιμούν τον πλήρη ήλιο
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
ΣΠΟΡΑ -ΦΥΤΕΥΣΗ
Η φύτευση του κοκκαριού μπορεί να γίνει, τόσο σε γραμμές, όσο και στα πεταχτά.
*Χλωρό κρεμμυδάκι
Οι μικροί βολβοί του κρεμμυδιού φυτεύονται σε αποστάσεις, περίπου 10 εκατοστών για το ξερό κρεμμύδι, και 5-7 εκατοστών για το χλωρό κρεμμυδάκι. Το βάθος φύτευσης του κρεμμυδιού πρέπει να είναι 0,5–1 εκατοστό.
*Κρεμμύδι ξερό
Αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των βολβών κρεμμυδιού: 5 – 10 εκατοστά. Αποστάσεις μεταξύ των γραμμών φύτευσης κρεμμυδιού: 15 – 20 εκατοστά. Για την γραμμική φύτευση του κρεμμυδιού ανοίγονται αβαθή αυλάκια σε αποστάσεις μεταξύ τους γύρω στα 30 εκατοστά.
*Κρεμμύδι καλλιέργεια σε γλάστρες
To κρεμμύδι μπορεί να καλλιεργηθεί,πολύ εύκολα,σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, για χλωρό ή φρέσκο κρεμμύδι . Το φρέσκο κρεμμυδάκι, που μπορεί να φυτευτεί ως φθινοπωρινό και ως ανοιξιάτικο λαχανικό.
Η καλλιέργεια φρέσκου , μπορεί να συγκαλλιεργηθεί, πολύ αρμονικά, μαζί με διάφορες ποικιλίες μαρουλιού
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
— Bisar F1 Το μέσο βάρος των βολβών είναι 150-200gr. Χρώμα εξωτερικών χιτώνων= κόκκινο. Κατάλληλο για τη φθινοπωρινή καλλιέργεια στην Ελλάδα
— Vista Το σχήμα είναι σφαιρικό, ελαφρά επίμηκες, με μέσο βάρος βολβού 100-300gr. Έχει χρώμα εξωτερικών χιτώνων κίτρινο και άσπρη σάρκα. Κατάλληλο για τη φθινοπωρινή καλλιέργεια στην Ελλάδα
— Starlet Ο βολβός έχει κόκκινους εξωτερικούς χιτώνες και σχήμα σφαιρικό, με ελαφρά πιεσμένους τους πόλους ,Κατάλληλο για φθινοπωρινή καλλιέργεια.
. — Goldmine Διαδεδομένη ποικιλία για ανοιξιάτικη καλλιέργεια στην Ελλάδα.
Ο βολβός έχει κίτρινους εξωτερικούς χιτώνες και άσπρη σάρκα, το σχήμα του είναι σφαιρικό με πιεσμένους τους πόλους, είναι πρώιμο και παραγωγικό.
— Dorata di Parma Διαδεδομένη ποικιλία για ανοιξιάτικη καλλιέργεια του κρεμμυδιού . Το σχήμα του βολβού είναι επίμηκες, κυλινδρικό και το χρώμα των εξωτερικών χιτώνων χρυσοκίτρινο. Είναι ποικιλία ανθεκτική στο φουζάριο.
— Morada de Amposta Ενδείκνυται για ανοιξιάτικη καλλιέργεια.
Οι βολβοί είναι ομοιόμορφοι, μεγάλου μεγέθους (190gr/βολβό). Το σχήμα σφαιρικό και οι εξωτερικοί χιτώνες είναι χοντροί με χρώμα κοκκινωπό.
Η σάρκα είναι λευκή και παρουσιάζει ελαφρά καυστικότητα.
— Ideal 15. Ποικιλία για ανοιξιάτικη καλλιέργεια. Οι εξωτερικοί χιτώνες του βολβού έχουν χρώμα κόκκινο-καφέ και είναι σφαιρικού σχήματος.
— Yellow sweet spanish Ενδείκνυται για ανοιξιάτικη καλλιέργεια. Οι βολβοί της ποικιλίας αυτής είναι μεγάλοι, σχήματος σφαιρικού, ελαφρά πιεσμένου στο σημείο του λαιμού.
Οι εξωτερικοί χιτώνες έχουν χρώμα βαθύ κίτρινο-καφέ. Η εσωτερική σάρκα είναι λευκή και είναι μέτριας καυστικότητας.
Διατηρείται ικανοποιητικά στην αποθήκη και αντέχει στις μεταχειρίσεις. Στο χωράφι η καλλιέργεια διαρκεί περίπου 130 ημέρες.
— Tough ball F1 Μεσοπρώϊμο υβρίδιο, . Ενδείκνυται για τις φθινοπωρινές καλλιέργειες του κρεμμυδιού. Το σχήμα του βολβού είναι σφαιρικό – ωοειδές, με εξωτερικό χρώμα χιτώνων καφέ λαμπερό σκούρο. Οι αποδόσεις του κυμαίνονται από 8-10 τόνους/στρέμμα. Ο βολβός είναι ανθεκτικός στο βοτρύτη.
— Top Keeper F1 Ενδείκνυται για καλλιέργεια του κρεμμυδιού στη φθινοπωρινή περίοδο. Είναι υβρίδιο μεσοπρώϊμο . Έχει ανάγκη από 13 ώρες φως/ημέρα για να βολβοποιήσει. Ο βολβός έχει σχήμα σφαιρικό-ωοειδές. Το χρώμα των εξωτερικών χιτώνων είναι καφέ – κίτρινο. Οι αποδόσεις του ανέρχονται στους 8-9 τόνοι/στρέμμα. Αποθηκεύεται, ικανοποιητικά, για μεγάλο χρονικό διάστημα.
— Sonic F1 Καλλιέργεια του κρεμμυδιού στη φθινοπωρινή περίοδο. Υβρίδιο, πολύ πρώϊμο μόνο 11.30 Έχει σφαιρικό, ωοειδή βολβό. Το χρώμα των εξωτερικών χιτώνων του βολβού είναι καφέ – κίτρινο. Ο βολβός είναι ανθεκτικός στο βοτρύτη.
— Ζακυνθινό νεροκρέμμυδο . Έχει πολύ γλυκιά, δροσερή και ευχάριστη γεύση και καταναλώνεται, κυρίως, νωπό σε σαλάτες. Δεν διατηρείται πολύ μετά την συγκομιδή και γι’ αυτό πρέπει να καταναλώνεται γρήγορα. Το Ζακυνθινό νεροκρέμμυδο είναι ντόπια ποικιλία του νομού Ζακύνθου. Το κρεμμύδι αυτό έχει βολβό αρκετά πλατύ και το μέγεθός του ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες καλλιέργειας, με βάρος που κυμαίνεται από 1/2 μέχρι 1Kg και με μέση απόδοση κατά στρέμμα 2,5 – 4 τόνους . Η συγκομιδή γίνεται τον Ιούλιο-Αύγουστο. — Αιγυπτιακό κρεμμύδι Καλλιεργείται για χλωρά κρεμμυδάκια και για τους βολβούς, οι οποίοι δεν είναι πολύ μεγάλοι. Ο βολβός είναι μάλλον πεπλατυσμένος,με χαλκόχρωμους εξωτερικούς χιτώνες.
Αξίζει να σημειωθούν και οι ακόλουθες ποικιλίες: Furio, Red eclipse, Super red, Bronze d’amposta( κόκκινου, μπρονζέ χρώματος) , αλλά και οι Admiral, Kansai express, Leona, De grano( χρυσόκιτρινου χρώματος)
ΑΡΔΕΥΣΗ
Τα κρεμμύδια χρειάζονται συχνό πότισμα, κάθε 4-5 μέρες, καθώς έχουν επιφανειακό ριζικό σύστημα και πρέπει να υπάρχει συνεχής παρουσία υγρασίας στο επιφανειακό στρώμα των 30 εκατοστών του εδάφους.
ΛΙΠΑΝΣΗ
Πριν τη φύτευση του κρεμμυδιού ενσωματώνουμε κοπριά και κομπόστ στο έδαφος και συμπληρωματικά, ένα μήνα μετά τη φύτευση προσθέτουμε πλήρες λίπασμα, με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο
ΖΙΖΑΝΙΑ
Τα κρεμμύδια χρειάζονται συνεχές ξεβοτάνισμα των αγριόχορτων ζιζανίων
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Σε ανοιξιάτικες φυτεύσεις, το κοκκάρι χρειάζεται 4 μήνες από τη φύτευση μέχρι τη συγκομιδή, έναντι 6 μηνών, όταν ρίχνουμε σπόρο.
Επίσης, με το κοκκάρι εξασφαλίζουμε σημαντικές αποδόσεις, ακόμη και σε ξηρά εδάφη.
Από ένα κιλό κοκκάρι, εφόσον δεν αντιμετωπίσουμε κάποιο σοβαρό πρόβλημα στην καλλιέργεια, μπορούμε να φτάσουμε σε απόδοση, 20-30 κιλά ξερού κρεμμυδιού.
Το ιδανικό μέγεθος, για το κοκκάρι που προορίζεται για παραγωγή ξερού κρεμμυδιού, είναι αυτό που έχει 1,5-2 εκατοστά διάμετρο.
Μεγαλύτερο κοκκάρι πρέπει να φυτεύεται, για παραγωγή πράσινων νωπών κρεμμυδιών, καθώς εμφανίζει, γρήγορα ανθικό στέλεχος, αντί να σχηματίσει βολβούς στο έδαφος.
ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Τα κρεμμύδια μπορεί να προσβληθούν από αλτερνάρια, ασπέργιλλο, αλλά και το πύθιο, ενώ, πολύ συχνά, εντοπίζονται βακτηριακές σήψεις( Erwinia carotovora).
Ένας από τους κυριότερους εχθρούς τους είναι ο θρίπας( Thrips tabaci, Frankliniella occidentallis)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Είτε φρέσκο, είτε ξερό, είτε μαγειρεμένο, είτε ωμό, δίνει υπέροχο άρωμα και μοναδική γεύση σε κάθε πιάτο και στις σαλάτες μας.
Όλες οι ποικιλίες του κρεμμυδιού –λευκό, κόκκινο, κίτρινο
– είναι εξαιρετικά υγιεινές και έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Το κρεμμύδι είναι σχετικά φτωχό σε βιταμίνες και μέταλλα.
Συστατικά του κρεμμυδιού είναι: Πτητικό έλαιο, που είναι στυφό και δριμύ και αποτελείται, κατά ένα μέρος από θειούχο αλλύλιο (αιθέριο έλαιο τού σκόρδου), σάκχαρα, φωσφορικό, οξικό και κιτρικό ασβέστιο και πυρίτιο.
Το κρεμμύδι περιέχει ακόμη φθόριο, ιώδιο και βιταμίνη Ε, καθώς και βιταμίνες Α και Β.
Σημαντική είναι όμως η περιεκτικότητα του κρεμμυδιού σε πολύτιμες αντιοξειδωτικές ουσίες.
Η ποικιλία αντιοξειδωτικών,που βρίσκονται στο κρεμμύδι είναι τεράστια και μεταξύ αυτών βρίσκεται η κουερσετίνη, η οποία έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.
Να σημειωθεί, ότι οι περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες βρίσκονται στις εξωτερικές στρώσεις του κρεμμυδιού.
ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Διατροφικά στοιχεία – Ποσότητα ανά 100 g
— Θερμίδες (kcal) 39 — Υδατάνθρακες 9 g — Φυτικές ίνες 1,7 g — Ζάχαρη 4,2 g — Πρωτεΐνη 1,1 g — Λιπίδιο 0,1 g — Κορεσμένα λιπαρά 0 g
— Πολυακόρεστο λιπαρό οξύ 0 g — Μονοακόρεστο λιπαρό οξύ 0 g — Χοληστερόλη 0 mg —
ΜΕΤΑΛΛΑ
Νάτριο 4 mg — Κάλιο 146 mg — Ασβέστιο 3 mg — Σίδηρος 0,2 mg — Μαγνήσιο 10 mg —
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη A 2 IU — Βιταμίνη C 7,4 mg –Βιταμίνη D 0 IU — Βιταμίνη B6 0,1 mg — Βιταμίνη B12 0 µg
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Τα κρεμμύδια έχουν αρκετές ωφέλιμες ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες είναι: Διουρητικά, κυρίως κατά της υδρωπικίας, της κιρρώσεως του ήπατος.
Δρουν κατά κατά των διαταραχών της ουροφόρου οδού.
Είναι αντιβακτηριδιακά. Εμμηναγωγά, .Χωνευτικά. Είναι αφροδισιακά.
Μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά των αιμορροΐδων . Επιδρούν, ευνοϊκώς, στο αναπνευστικό σύστημα.
Είναι ευεργετικά στους υπερτασικούς, στους εμφυσηματικούς.
Έχουν καταπραϋντική δράση, κατά του πονόδοντου. Είναι πολύτιμα για το άσθμα, τη λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, γρίπη.
Είναι φάρμακο, κατά της αρτηριοσκληρώσεως και καθαριστικό των πνευμόνων καθώς και ευεργετικό στο αίμα και στις παθήσεις τού συκωτιού.
Θεωρείται ότι επιδρά κατά της νευροπάθειας.
Ωριμάζουν τους δοθιήνες( κοινώς “καλογέρους”). Κατάπλασμα ωμού κρεμμυδιού, με αλάτι κατευνάζει τους πόνους από καψίματα.
Μελετάται ακόμη η δράση του, κατά του καρκίνου.
Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τσιμπήματα σφήκας, και μέλισσας, και αφού αφαιρεθεί το κεντρί, τοποθετούμε μισό κρεμμύδι, που δρα θεραπευτικά. Κρεμμύδι μουσκεμένο με λευκό κρασί δρα κατά των σκουληκιών.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Γενικά, δεν υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για την κατανάλωση κρεμμυδιών, όμως κάποιες κατηγορίες ανθρώπων πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή για αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων
— Από διαβητικούς Οι διαβητικοί που καταναλώνουν κρεμμύδια, τακτικά, θα πρέπει να παρακολουθούν το επίπεδο ινσουλίνης ,επειδή το κρεμμύδι τείνει στην μείωση του σακχάρου στο αίμα τους .
— Από εγκυμονούσες ή θηλάζουσες μητέρες Η κατάχρηση της κατανάλωσης κρεμμυδιού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού δεν συνιστάται,
— Οι αλλεργικοί στο κρεμμύδι Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπων που αντιμετωπίζουν αλλεργικές αντιδράσεις, καταναλώνοντας κρεμμύδια, στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί να αποφεύγουν την κατανάλωσή τους.
— Αλληλεπιδράσεις με κάποια φάρμακα
* Λίθιον Τα κρεμμύδια, σε μεγάλες ποσότητες κατανάλωσης, μειώνουν δραστικά την απορρόφηση του λιθίου , προκαλώντας σοβαρές παρενέργειες σε ανθρώπους που κάνουν θεραπεία με βάση αυτό το ιχνοστοιχείο
* Αντιπηκτικά φάρμακα Άνθρωποι που πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα, με σύγχρονη βρώση κρεμμυδιών μπορεί να αυξήσουν τα αποτελέσματά τους και να προκαλέσουν μώλωπες ή αιμορραγία.
Για την χρήση των κρεμμυδιών, για θεραπευτικούς σκοπούς, να έχετε πάντα υπ’όψιν ότι, ισχύει ο γενικός κανόνας για την χρήση των βοτάνων.
Οι φυσικές θεραπείες και τα βότανα δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης. Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας.
