Ο Ερντογάν και οι συνέταιροι – Γράφει η Αντωνιάδου Αθηνά

Η διάσκεψη στο Βερολίνο έγινε ξυπνώντας μνήμες αποικιοκρατίας και ίσως όχι άδικα αφού οι “μεγάλοι παίκτες ”, όπως έγραφαν έγκριτα ειδησεογραφικά site, ήταν αυτοί που κλήθηκαν να αποφασίσουν για το μέλλον της Λιβύης και όχι ο ίδιος ο Λιβυκός λαός. Την ίδια στιγμή ο Χαφτάρ δεν φαίνεται διατεθειμένος να πάρει μέρος σε μια κυβέρνηση Κουίσλιγκ* και παρά το ότι είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος καθυπόταξης των λαών που εφαρμόστηκε από τους Ναζί, ο στρατάρχης δείχνει να αντιστέκεται με σθένος. Επικοινωνιακά παιχνίδια και πολιτικές παρεμβάσεις έγιναν μέρος μιας επιστολής του Ευρωκοινοβουλίου, το οποίο φέρεται να ανακοίνωνε περικοπές στη χρηματοδότηση της Τουρκίας. Κάτι το οποίο λίγο πριν την έναρξη της διάσκεψης και με εμφανή την έντονη δυσαρέσκεια της γερμανικής καγκελαρίας διαψεύστηκε από την πλευρά της Κομισιόν.

Με το πέρας της διάσκεψης ανακοινώθηκαν κοινές Ιταλο-Τουρκικές ασκήσεις στα ανοιχτά της Λιβύης στον Κόλπο της Σύρτης (σ.σ ίσως πέραν των συμφερόντων στη Λιβύη να εξετάζουν το ενδεχόμενο από κοινού γεωτρήσεων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ακόμη και αν το διαψεύδουν). Αυτό πάντως που επιβεβαιώνουν έγκριτα δημοσιογραφικά πρακτορεία είναι οι διμερείς επαφές που πραγματοποιούν οι δυο χώρες και που σίγουρα δεν έχουν ως περιεχόμενο την κλιματική αλλαγή. Αξίζει πάντως να θυμίσουμε πως ο Υπουργός εξωτερικών της Ιταλίας (Ντι Μάιο) αρνήθηκε να υπογράψει τα τελικά συμπεράσματα της συνάντησης στην Αίγυπτο με τους ομολόγους του από τη Γαλλία, Αίγυπτο, Ελλάδα και Κύπρο. Ταυτόχρονα η Τουρκία ανακοίνωσε πως το Yavuz ξεκίνησε γεώτρηση στον στόχο «Ερατοσθένης Νότιο 1», για τον οποίο η ΕΝΙ έχει εξασφαλίσει τις άδειες από την Κυπριακή Δημοκρατία από τα τέλη του 2018. Μάλιστα είναι ένας από τους προγραμματισμένους στόχους γεωτρήσεων της κοινοπραξίας ΕΝΙ-TOTAL, στον οποίο το 2017 είχαν προηγηθεί όλες οι απαραίτητες έρευνες, ενώ με χρήση υποβρυχίων ρομπότ είχαν ληφθεί δείγματα του βυθού (σ.σ έτοιμο πετρέλαιο δηλαδή). Η Τουρκία, λοιπόν, με ένα ηχηρό «It’s none of your business» στον δυτικό κόσμο, ο οποίος στηλιτεύει την προκλητική της αυτή στάση προχωράει ακάθεκτη προσδοκώντας ένα win- win αποτέλεσμα.

Ήταν τυχαία όμως η πράξη αυτή της Τουρκίας ;

Όχι, είναι η απάντηση , καθώς μόνο τυχαίες δεν είναι οι κινήσεις της Τουρκίας, αφού πρώτα έδειξε το ύψος της στο Βερολίνο έχοντας πάντα υπ’ όψιν της τις προ 3 μηνών δηλώσεις του επικεφαλής της ΕΝΙ (Ιταλικός Όμιλος πετρελαίου και φυσικού αερίου), Κλάουντιο Ντεσκάλτσι, ο οποίος μετά την αποστολή τουρκικού πλοίου σε οικόπεδο- στα κυπριακά ύδατα- το οποίο έχει παραχωρηθεί στην ENI και στη γαλλική Total ξεκαθάριζε πως δεν θέλει «έναν πόλεμο γύρω από γεωτρήσεις». «Δεν ανησυχώ», δήλωνε τότε ο Ντεσκάλτσι στο πλαίσιο μιας βράβευσης από την EΝΙ, όμως «αν κάποιος εμφανίζεται με πολεμικά πλοία, δεν κάνω γεωτρήσεις». «Σίγουρα δεν θέλω να κάνω να ξεσπάσουν πόλεμοι για να κάνω γεωτρήσεις».

Ο Ερντογάν όσο δεν του επιβάλλουν κυρώσεις θα βρυχάται με όλες του τις δυνάμεις, ενώ ας μη ξεχνάμε πως ενημερώνεται αδιάκοπα για τις κοινωνικές εξελίξεις και τα δρώμενα στην Ελλάδα που είναι ικανά να ταρακουνήσουν το πολιτικό μας σύστημα (σ.σ στο κόκκινο οι πολίτες στα νησιά μας και όχι μόνο με το μεταναστευτικό), ενώ ξέρει πως η Ευρώπη φοβάται την επανάληψη του 2015 για μια νέα έξαρση στο μεταναστευτικό ζήτημα.

Προκλητική ενέργεια η γεώτρηση στον στόχο «Ερατοσθένης Νότιο 1» στην ΑΟΖ Κύπρου; Ναι! Οξύμωρη ;

(σ.σ αν σκεφτούμε την σχεδόν κοινή στάση Ιταλίας – Τουρκίας στο Βερολίνο αλλά και τις κοινές Ιταλο – Τουρκικές περιπολίες στο Λιβυκό πέλαγος)

Καθόλου οξύμωρη, είναι η απάντηση για κάποιον που γνωρίζει καλά από Business. Πέραν αυτού όμως με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία κάνει ξεκάθαρο πως δεν δέχεται από κανέναν να τη θέτει εκτός. Βέβαια, κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι πως η Τουρκία γνωρίζει πως δεν έχει την τεχνογνωσία και τον ανάλογο εξοπλισμό των άλλων πετρελαϊκών εταιρειών, όποτε ίσως αυτό να οδηγήσει σε μια νέα κοινοπραξία από αυτές που ξέρει πολύ καλά να κάνει και ένα παράδειγμα (πέραν του γνωστού αγωγού TurkStream) παρατίθεται ακολούθως.

Μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων κάθε άλλο παρά απομονωμένη δε φάνηκε να είναι η Τουρκία – σε σχέση με τις πρόσφατες εξελίξεις- και αυτό οφείλετε κυρίως στη στήριξη της Γερμανίας και της Ρωσίας. Αυτό που αρνούνται ο δυτικός κόσμος και η κοινή γνώμη να κατανοήσουν είναι ότι οι χώρες αυτές δεν είναι απλώς σύμμαχοι σε μια γεωστρατηγική σκακιέρα αλλά και «συνέταιροι» σε μεγαλόπνοα και πολυδάπανα έργα δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων όπως αυτό του πυρηνικού εργοστασίου Akkuyu στην επαρχία Mersin στο Μπουγιουκετσελί, στη νότια ακτή της Τουρκίας. Ένα πυρηνικό εργοστάσιο που ετοιμάζεται παρά την εκκωφαντική σιωπή της διεθνούς κοινότητας για το γιγάντιο εγχείρημα που πραγματώνεται σε μια σεισμογενή χώρα αλλά και τις έντονες αντιδράσεις οικολογικών οργανώσεων και των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι εξέφρασαν την άρνησή τους για την δημιουργία μιας τέτοιας επικίνδυνης εγκατάστασης δίπλα στα σπίτια τους.

“Μπορούμε να διοργανώσουμε επίσημη τελετή ρίχνοντας σκυρόδεμα το Μάρτιο του 2020”, δήλωσε προ ημερών ο γενικός διευθυντής ατομικής ενέργειας της Ρωσίας Αλεξέι Likhachev κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα και πρόσθεσε ότι έχουν αρχίσει ήδη οι προκαταρκτικές εργασίες στο χώρο. Ο Likhachev δήλωσε ότι η Titan-2 IC Ictas σε κοινή επιχείρηση μεταξύ της Concern Titan-2 JSC και της τουρκικής κατασκευαστικής εταιρείας IC Ictas πραγματοποιεί την κατασκευή του εργοστασίου. “Δημιουργήσαμε μια συμμαχία με την Τουρκικη IC İçtaş και την Concern Titan-2, η οποία αποτελεί μέρος της Rosatom και αυτή η συμμαχία μας δίνει ελπίδα για την επιτυχή υλοποίηση του έργου “, κατέληξε.

Πρόκειται για μια διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας (για τον πυρηνικό σταθμό Akkuyu) που υπογράφηκε τον Μάιο του 2010, και πρόκειται για τον πρώτο πυρηνικό σταθμό της Τουρκίας, ο οποίος θα διαθέτει τέσσερις υπερσύγχρονους αντιδραστήρες ισχύος VVER-1200 με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 4.800 μεγαβάτ. Η τελετή έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών του εργοστασίου πραγματοποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2018 με την παρουσία του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Ρώσου Ομόλογού του Βλαντιμίρ Πούτιν. Με την ολοκλήρωση, το εργοστάσιο θα παράγει περίπου 35 δισεκατομμύρια κιλοβάτ-ώρες ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, με διάρκεια ζωής 60 ετών, καλύπτοντας περίπου το 10% των αναγκών της Τουρκίας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ο πρώτος αντιδραστήρας της μονάδας αναμένεται να λειτουργήσει το 2023. Ο πυρηνικός σταθμός Akkuyu είναι το μεγαλύτερο κοινό έργο μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Το έργο το οποίο ως αρχική πρόβλεψη ξεπερνά τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια χρηματοδοτείται εξ’ ολοκλήρου από τη Ρωσία, η οποία προβλέπεται να κατέχει ποσοστό 51%. Το υπόλοιπο θα αποκτηθεί από τρίτους επενδυτές, βάση συμφωνίας που υπέγραψαν οι δύο πλευρές το 2010. Η ηλεκτρική ενέργεια θα αγοραστεί στην τιμή των 12.35 αμερικανικών σεντς ανά kWh και η υπόλοιπη ενέργεια θα πωλείται στην αγορά από τον παραγωγό. Επιπρόσθετα, το σύστημα που θα παρέχει ύδωρ ψύξης για πυκνωτές στροβίλων ψυκτικού μέσου θα προμηθεύεται από ρωσικές και γερμανικές επιχειρήσεις. Τέλος, δεκάδες νέοι Τούρκοι ειδικοί, που έλαβαν διπλώματα από το Ινστιτούτο Μηχανικής Φυσικής της Μόσχας (MEPhI) του Εθνικού Ερευνητικού Πυρηνικού Πανεπιστημίου της Ρωσίας (NRNU), άρχισαν τις εργασίες τους στην Akkuyu Nuclear JSC, όπως ανακοίνωσε η ρωσική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom.

Συμπερασματικά, επιβάλλεται να γίνει αντιληπτό πως τα γεωπολιτικά ζητήματα είναι πλήρως αλληλένδετα με την οικονομική διπλωματία που εφαρμόζει μια χώρα. Η οικονομική διπλωματία καθίσταται στις μέρες μας το ισχυρότερο όπλο ασφάλειας και άμυνας. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για την επίτευξη ισχυρής οικονομικής διπλωματίας είναι η ύπαρξη συγκροτημένου και στοχευμένου σχεδίου δράσεως σε πνεύμα εθνικής ενότητας. Σε κάθε άλλη περίπτωση, δυστυχώς, θα είμαστε όμηροι των εξελίξεων.

*Κυβέρνηση Κουίσλινγκς
Όρος που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τις κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν από συνεργάτες των δυνάμεων του άξονα στην κατεχόμενη Ευρώπη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προήλθε από το Νορβηγό φιλοναζιστή πολιτικό Βίντκουν Κουίσλιγκ που πρώτος σχημάτισε τέτοια κυβέρνηση μετά την έλευση των Ναζί στη χώρα του.

Αντωνιάδου Αθηνά
Κοινωνιολόγος