Με τρεις κεντρικές εκδηλώσεις γιορτάστηκε (28-10-2019) η γιορτή του ιστορικού εθνικού των Ελλήνων ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940 στον ξιπασμένο και επιτιθέμενο Ιταλό εισβολέα, στα όρια της Αρχιερατικής Περιφέρειας Βελβεντού (Α.Π.Β.) της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης. Γιορτάστηκε με εκκλησιασμό, Θεία Λειτουργία, Δοξολογία, εκφώνηση πανηγυρικού, επιμνημόσυνη δέηση, καταθέσεις στεφάνων, παρελάσεις και χορούς, και με την παρουσία των αρχών του τόπου, των σχολείων (νηπιαγωγών, δασκάλων, καθηγητών και μαθητών) και πολλού λαού.
‘’Η σημερινή ημέρα, για μας τους Έλληνες, είναι εθνική μα και θρησκευτική γιορτή, σαν επέτειος ηρωικής άμυνας, ‘’υπό την σκέπην’’ της Παναγίας, ενός ελεύθερου λαού εναντίον της βαρβαρότητος’’. (Επισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης. Μικρός Συναξαριστής. Οκτώβριος 28. Κοζάνη 1965).
Οι 3 κεντρικές εκδηλώσεις στην Α.Π.Β. έγιναν ως εξής:
ΒΕΛΒΕΝΤΟ: Εκκλησιασμός (Θεία Λειτουργία, Δοξολογία, εκφώνηση πανηγυρικού) στον Ι. Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων, παρέλαση, χοροί. Σχολεία: 1ο και 2ο Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Την παρέλαση άνοιξε η μπάντα του Μ.Ο.Β., υπό τη διεύθυνση του Νίκου Χατζημανώλη, παιανίζοντας ‘’Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα’’. Το ίδιο τραγούδι έγινε χορευτικό από τμήμα μαθητών των Σχολείων μας. Εύγε παίδες.
ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ: Εκκλησιασμός (Θεία Λειτουργία, Δοξολογία) στον Ι. Ναό της Αγίας Παρασκευής στο κέντρο του χωριού. Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων, εκφώνηση πανηγυρικού, παρέλαση, χοροί. Σχολεία: Νηπιαγωγείο και Δημοτικό. Εύγε παίδες.
ΛΕΥΚΑΡΑ: Εκκλησιασμός (Θεία Λειτουργία, Δοξολογία) στον Ι. Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων, εκφώνηση πανηγυρικού, παρέλαση, χοροί. Σχολεία: Νηπιαγωγείο και Δημοτικό περιοχής Βαθυλάκκου, στα οποία φοιτούν μαθητές από Βαθύλακκο, Μεσιανή, Κουβούκλια, Ροδίτη και Λεύκαρα. Εύγε παίδες.
Η πρωτοβουλία και η διοργάνωση της εθνικής ιστορικής γιορτής του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940 (που αφορά την πατρίδα μας και τους απανταχού της γης Έλληνες και που αποτελεί έκφραση και απαίτηση της ιστορίας των Ελλήνων, ως διατήρηση της μνήμης, ως ανάταξη ενεστώσα και ως πυξίδα πορείας μας) ανήκει στους Δήμους Βελβεντού και Σερβίων, στα τ. Συμβούλια των τ. Κοινοτήτων, όπου έλαβαν χώρα οι εκδηλώσεις και στα δημόσια Σχολεία της Α/θμιας και της Β/θμιας Εκπαίδευσης, στις νηπιαγωγούς, δασκάλους (-ες), καθηγητές (-ριες), μαθητές (-ριες) των Σχολείων μας.
Τιμάμε σήμερα, είπε ο π. Κ.Ι.Κ. στον Άγιο Διονύσιο, την ηρωική απόκρουση της φασιστικο-ναζιστικής επίθεσης που δέχτηκε η χώρα μας το 1940 – 41. Η απόρριψη του ιταμού τελεσιγράφου των Ιταλών, το ‘’ΟΧΙ’’ ως απάντηση στην αλαζονεία του ισχυρού, συνιστά λαμπρό έπος της νεότερης ιστορίας μας. Μαρτυρεί ότι είμαστε η συνέχεια του αυτού ‘’τρόπου’’, ότι είμαστε οι απόγονοι των Ελλήνων της αρχαιότητας, της βυζαντινής περιόδου και της τουρκοκρατίας. Είμαστε ένα γένος που έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ μακριά. Το έπος του 1940 έδειξε το τι μπορούμε να κατορθώνουμε οι Έλληνες όταν είμαστε ενωμένοι. Βέβαια ‘’Οι αγροί ημών διεμερίσθησαν, οι οίκοι ηρημώθησαν, και ημείς περιυβρίσθημεν’’. Όμως ‘’Αυτοί συνεποδίσθησαν και έπεσαν, ημείς δε ανέστημεν και ανωρθώθημεν’’. (στίχοι της Δοξολογίας). Το 1940-41 οι Έλληνες αναδείξαμε τα αποθέματα ενότητας και ομόνοιας, παρά το ότι υπήρχαν αιτίες, που θα μπορούσαν να μας κρατήσουν διαιρεμένους. Στο βαθύ αίσθημα λ.χ. του λαού μας για την ελευθερία και τη δημοκρατία ήταν πρόκληση η δικτατορική κυβέρνηση. Που βέβαια είχε επιβληθεί από τους Άγγλους ‘’κηδεμόνες’’ μας για να εξαπατήσουν τον ‘’Άξονα’’. Αποφύγαμε τότε, ευτυχώς, τη δολερή διχόνοια, που προς ώρας δε βρήκε κατάλληλο έδαφος. Και κάναμε συλλογική πράξη το αξίωμα: ‘’η ισχύς εν τη ενότητι’’. Και το: ‘’Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα’’. Κάναμε πράξη το πατερικό αξίωμα: ‘’Πνεύμα δεν παίρνουμε, αν δεν δώσουμε αίμα’’. Μας συνείχε ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Εθνικού μας ποιητή: ‘’Σε γνωρίζω από την κόψη, // του σπαθιού την τρομερή, // σε γνωρίζω από την όψη, // που με βία μετράει τη γη’’. Είχαμε ενσαρκωμένη (στη συλλογική μας σάρκα) πρόταση βίου. Ο Μανώλης Γλέζος μίλησε ευθαρσώς για τα στοιχεία που συνθέτουν το Έθνος: ‘’Αυτά είναι η γλώσσα του, οι παραδόσεις του – και μέσα στις παραδόσεις βάζω και την Εκκλησία – η άμεση δημοκρατία και η στάση του κλήρου. Αυτοί οι παράγοντες έσωσαν το Έθνος’’. Ενδιαφέροντα εν προκειμένω είναι τα όσα γράφει ο Καθηγητής Χρήστος Γιανναράς για τον ‘’τρόπο’’ των Ελλήνων και για την αντοχή – διάρκεια του Ελληνισμού στο χρόνο: ‘’Ο Ελληνισμός δεν είναι φυλή, δεν επέζησε χιλιάδες χρόνια χάρη στους νόμους της ζωολογίας. Είναι γένος, γέννημα τρόπου ύπαρξης και συνύπαρξης, δηλαδή πρόταση πολιτισμού με πανανθρώπινη δυναμική. Επιβιώνει ο Ελληνισμός όσο σαρκώνει την πρόταση βίου που τον ανέδειξε ξεχωριστό στην ιστορία, τον αντιδιέστειλε από τον πρωτογονισμό του ατομοκεντρισμού, δηλαδή της βαρβαρότητας”.
Επώδυνη η τρέχουσα πραγματικότητα, όπως την χρωματίζει ο ποιητής: ‘’Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ’ στη Χώρα. // Στην εκκλησιά, στον κλίβανο, στο σπίτι, στ’ αργαστήρι, // παντού, στο κάστρο, στην καρδιά, τ’ αποκαΐδια, οι στάχτες’’. (Κωστής Παλαμάς, ‘’Η φλογέρα του Βασιλιά’’, πρόλογος).
Η παρουσία των Σχολείων μας, μαθητών, νηπιαγωγών, δασκάλων, καθηγητών, των νέων γονιών με τα παιδιά τους στην αγκαλιά τους, του ι. Κλήρου, των πρώτων του πολιτικού και αυτοδιοικητικού μας βίου, του λαού μας, μέσα στις εκκλησιές υπό την Σκέπη της Παναγίας αποτελεί την αναστημένη ελπίδα μας.
Η πρόσκληση του ποιητή για αλλαγή, ομοψυχία και ανάταση, που είναι συγχρόνως και αυστηρή προειδοποίηση για τον καθένα και για όλους είναι σαφής: ‘’Ανάξιος όποιος ξάφνου ακούει // το προσκλητήρι των καιρών // να το φυσάει ή να το κρούει // σάλπιγγα ή τύμπανο, το ακούει, // δε λέει: Παρών!’’ (Κ. Παλαμάς, ‘’Ο δωδεκάλογος του Γύφτου’’.). Σ’ όλα αυτά αναδύεται το άρωμα του ποιητικού λόγου του Οδυσσέα Ελύτη για τη Μακεδονία: ‘’Για μας η ψυχή μας είναι το όνομά μας’’. Ακούει κανείς;
Την 28η Οκτωβρίου, η Εκκλησία γιορτάζει τη Σκέπη της Παναγίας, την οποία και ονομάζει ‘’Φωτοφόρο’’. Θα μπορούσε να έχει δημιουργική σημασία, δράση και αποτέλεσμα ο διάλογος των εθνών για ειρήνη και δικαιοσύνη, αν αυτός τεθεί ελεύθερα και αβίαστα υπό την Φωτοφόρο Σκέπη της Παναγίας.
‘’ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ’’: Η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος στην ιστοσελίδα της http://www.apostoliki-diakonia.gr κάνει ‘’Αφιέρωμα στην Κατοχή’’ με πλούσια αναδρομή σε πρωτογενείς ιστορικές πηγές. Μπορείτε να την επισκεφτείτε και να διαβάσετε τα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που παραθέτει.
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
