Το γεωγραφικό διαμέρισμα της δυτικής Μακεδονίας παρουσιάζει ποικίλο ορυκτό πλούτο, ο οποίος μεταξύ των άλλων, κρύβει μια πρωτογενή πηγή ενέργειας: το λιγνίτη!
Ο λιγνίτης, αποτέλεσε κυρίως την αφορμή αλλά και την πρώτη ύλη, της βιομηχανικής ανάπτυξης της περιοχής που ξεκινούσε στα μέσα της δεκαετίας του 1950, με την ενεργοποίηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων.
Οι εξορυκτικές αυτές διαδικασίες ανέδειξαν το λιγνίτη σε ένα στρατηγικό –ενεργειακά- πρωτογενή πόρο, γεγονός που επιτάσσει εκείνη την εποχή, επενδύσεις στον κλάδο της Μεταλλειολογίας, καθώς και στους κλάδους της Μηχανολογίας και της Ηλεκτρολογίας, που εμπλέκονται υποστηρικτικά στην αξιοποίηση του τελικού προϊόντος των διαδικασιών αυτών.
Με πολλές θυσίες σε όλα τα επίπεδα, ο λιγνίτης της περιοχής μας, κατάφερε μέσω του Δημόσιου Κοινωφελούς χαρακτήρα του, να αποτελεί μοναδική -αρχικά- πηγή ενεργειακής τροφοδοσίας, ολόκληρης της χώρας.
Και δε θα μπορούσε να έχει άλλο χαρακτήρα, αφού δικαιωματικά, αποτελεί περιουσία αυτού του τόπου και της κοινωνίας του.
Οι επενδύσεις που μέχρι τώρα έγιναν για την αξιοποίηση του πρωτογενούς αυτού πόρου, σταματούν στην παραγωγή του τελικού προϊόντος, το οποίο τελικά ατμοποιείται για να παράγει ενέργεια.
Καθ’ όλη όμως τη διαδικασία παραγωγής του τελικού προϊόντος, χρησιμοποιείται αναλώσιμος μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, ο οποίος αποτελεί λειτουργικά εξαρτήματα του πάγιου (εγκατεστημένου) εξοπλισμού των Ορυχείων και των ΑΗΣ στην ευρύτερη περιοχή.
Ο όρος αναλώσιμος, περιλαμβάνει έννοιες όπως επισκευές, κατασκευές ηλεκτρομηχανολογικής φύσης, ακόμη και ανακύκλωση, οι οποίες στην πλειοψηφία τους εμπεριέχουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία και αποτελούν εργασίες που ανατίθενται σε Αναδόχους μέσω Δημόσιων ή και Διεθνών μειοδοτικών διαγωνισμών.
Πεποίθησή μου είναι, πως στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της Διευρυμένης Δημοτικής Αρχής, που απορρέουν από το Ν.3463/2006 «Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων»
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι – ΤΟΜΕΑΣ Α’ («Ανάπτυξη»)
«Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών, των ιαματικών πηγών και των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία».
είναι εφικτή η απόδοση κινήτρων σε επενδύσεις, για τη δημιουργία επιχειρήσεων ¨δορυφόρων¨ του Λιγνιτικού Κέντρου της ΔΕΗ στην περιοχή μας, οι οποίες θα δραστηριοποιούνται στον εξειδικευμένο αυτόν κλάδο της εξορυκτικής παραγωγής, διατηρώντας σχέση αμφίδρομης απορρόφησης προϊόντων – υποπροϊόντων και παραγώγων με τη ΔΕΗ.
Τα οφέλη που προκύπτουν είναι απτά και αριθμήσιμα.
Πρώτο και κύριο όφελος, είναι η μείωση και σταδιακή εξάλειψη της ανεργίας, καθώς έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους, απορροφώντας έτσι ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής.
Δεύτερο και επίσης σημαντικό όφελος, είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους που επιβαρύνει τη ΔΕΗ, αφού πλέον θα έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετείται έγκαιρα και αδιαμφισβήτητα φθηνότερα (ο χρόνος είναι χρήμα).
Τρίτο σημαντικό όφελος, που απορρέει από το δεύτερο, είναι η ανακύκλωση του χρήματος εντός της Δημοτικής ενότητας.
Τέταρτο σημαντικό όφελος, είναι η διαιώνιση της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας – που τείνει να χαθεί – χρησιμοποιώντας τη για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αλλά και πολιτιστικούς, καθώς αποτελεί κομμάτι της ιστορίας αυτού του τόπου.
Τα οφέλη, μπορούν να είναι πολλαπλά και αναπαραγόμενα με τον κατάλληλο και αδιάλειπτο σχεδιασμό και προγραμματισμό.
Το μεγαλύτερο όμως όφελος, είναι αυτό που απορρέει από την άρτια περιβαλλοντική διαχείριση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με αυτό το μοντέλο των Επιχειρήσεων ¨δορυφόρων¨.
Επιχειρήσεις, που θα απορροφούν τα βιομηχανικά ¨απόβλητα¨ της ΔΕΗ αλλά και των κοινοτήτων του Δήμου ανά κατηγορία, θα τα μεταποιούν και θα τα ανακυκλώνουν.
Ένα εγχείρημα, η εφαρμογή του οποίου προσβλέπει στην εδραίωση ενός συστήματος στοχοθέτησης και αξιολόγησης του ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής, για να αποτελέσει ένα βασικό εργαλείο για την κατάρτιση περιγραμμάτων νέων θέσεων εργασίας.
Εργαλείο για την αντιμετώπιση του φαινομένου φυγής στο εξωτερικό (brain drain) μορφωμένων και ειδικευμένων νέων ανθρώπων, με στόχο την ανατροπή του ποσοστού ανεργίας σε ηλικίες 18-35, όπου η χώρα μας κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις σε σχέση με τα άλλα κράτη – μέλη του ΟΟΣΑ.
Εργαλείο για τη σταδιακή αντικατάσταση του «γερασμένου» εργατικού δυναμικού, διασφαλίζοντας αλλά και αναπτύσσοντας παράλληλα την εξειδικευμένη τεχνογνωσία, καθώς επίσης την εμπέδωση μιας αγαστής εργασιακής και κατ’ επέκταση κοινωνικής νοοτροπίας.
Προς την κατεύθυνση της εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων συνεργασίας των τοπικών επιχειρήσεων με τη ΔΕΗ, γίνεται αναφορά και από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στη Μελέτη για την «Κλαδική Επιχειρηματικότητα», επισημαίνοντας ότι υπάρχουν προοπτικές για παραγωγική δραστηριότητα που σχετίζεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, καθώς και τις τεχνολογίες αποθήκευσης του CO2.
Δεδομένης της πολιτικής προς τη σταδιακή μείωση παραγωγής και καύσης λιγνίτη, αλλά και της παραμονής του ως βασικό συστατικό στο ενεργειακό μείγμα της χώρας για αρκετά ακόμη χρόνια, ένα τέτοιο εγχείρημα, προμηνύει δυνητικά σημαντική μείωση του κόστους προμηθειών και λειτουργίας του Λιγνιτικού Κέντρου και των ΑΗΣ της ΔΕΗ, καθώς και τη διασφάλιση του δημοσίου κοινωνικού χαρακτήρα της.
Απόρροια όλων των παραπάνω, είναι ότι η έννοια κάθε είδους επένδυσης δεν περιορίζεται, ούτε σταματάει στο σχεδιασμό για την κατασκευή ενός έργου, αλλά συνεχίζει και βρίσκει ουσία στον προγραμματισμό της διαχρονικής αξιοποίησης αυτού του έργου!
Τριανταφύλλου Ι. Αθανάσιος
Μηχανικός Βιομηχανικής Πληροφορικής Τ.Ε.
ΛΚΔΜ/ΔΕΗ
Επιθεωρητής Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
(TUV HELLAS & TUV AUSTRIA) ΛΚΔΜ/ΔΕΗ
Επιθεωρητής Συστημάτων Διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία
(OHSAS 18001:2007 – ΕΛΟΤ 1801:2008) ΛΚΔΜ/ΔΕΗ
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Δ.Ε. Κοζάνης
¨Κοζάνη ΜΠΡΟΣΤΑ¨
