Στην τελική ευθεία συμπλήρωσης των Συνδυασμών έχουν εισέλθει οι υποψήφιοι των δημοτικών εκλογών του Μαΐου, με την προθεσμία επίδοσης της δήλωσης του Συνδυασμού να λήγει είκοσι ημέρες πριν την ημέρα της ψηφοφορίας. Φέτος η κατάρτιση σε περιπτώσεις θυμίζει λαβύρινθο, όχι μόνο πολιτικό, αλλά και νομικό, εξαιτίας των διαδοχικών τροποποιήσεων του σχετικού θεσμικού πλαισίου.
Ξεκινώντας από τα βασικά δεδομένα, η εκλογή Δημάρχου και Δημοτικών Συμβούλων γίνεται κατά Συνδυασμούς, με τις υποψηφιότητες εκτός Συνδυασμών να αποκλείονται.Κάθε Συνδυασμός περιλαμβάνει(α)τον υποψήφιο Δήμαρχο και(β)τους υποψήφιους Δημοτικούς Συμβούλους ανά εκλογική περιφέρεια, ενώ κανείς δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε περισσότερους Συνδυασμούς.
Ο αριθμός υποψήφιων Δημοτικών Συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας, με δυνατότητα προσαύξησης έως και 50%.Όσον αφορά τον αριθμό υποψήφιων από κάθε φύλο, ανέρχεται σε ποσοστό 40%, τουλάχιστον, του συνολικού αριθμού υποψήφιων του οικείου Συνδυασμού.Στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις, δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με μισό της μονάδας και άνω.
Κομβική παράμετρος αποφυγής“ατυχημάτων” της τελευταίας στιγμής, είναι να ελεγχθεί εγκαίρως ότι τα πρόσωπα που προκρίνονται ως υποψήφιοι, μπορούν όντως τυπικά να είναι υποψήφιοι.
Κατ’ αρχάς, ότι πληρούν τα προσόντα εκλογιμότητας. Δήμαρχος μπορεί να εκλεγεί(α)δημότης που έχει την ικανότητα να εκλέγει και έχει συμπληρώσει το 21οέτος την ημέρα των εκλογών και(β)πολίτης κράτους-μέλους της Ε.Ε., εφόσον έχει συμπληρώσει το 21οέτος την ημέρα των εκλογών και έχει την ικανότητα να εκλέγει, σύμφωνα και με τις ειδικότερες διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας. Οι ίδιες προϋποθέσεις ισχύουν για την εκλογιμότητα Δημοτικών Συμβούλων, μόνο που αντί για 21ο έτος, ισχύει το 18ο.
Περαιτέρω, να ελεγχθεί ότι στο πρόσωπο των υποψήφιωνδεν συντρέχει κώλυμα εκλογιμότητας (βλ. αναλυτικό άρθρο AIRETOS). Εάν υποψήφιος, για την αποφυγή κωλύματος, χρειάζεται να παραιτηθεί πριν την ανακήρυξη, απαιτείται προσοχή στην τήρηση,με ακρίβεια, της προθεσμίας και διαδικασίας παραίτησης.
Σημειώνεται πως υποψηφιότητα και στους δύο βαθμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή για περισσότερα του ενός αυτοδιοικητικά αξιώματα στον ίδιο ή σε άλλο βαθμό Τ.Α., δεν επιτρέπεται, απαγόρευση που εάν παραβιαστεί συνεπάγεται τη μη ανακήρυξη του προσώπου σε όλες τις θέσεις για τις οποίες έθεσε υποψηφιότητα.
Στερούνται δε του δικαιώματος εκλέγεσθαι όσοι έχουν εκπέσει από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμά τους, κατόπιν αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης, σύμφωνα με την περ.γ’ της παρ.1 του αρ.236, καθώς και όσοι έχουν εκπέσει ύστερα από πειθαρχικό παράπτωμα, βάσει του αρ.233 Καλλικράτη.
Υπενθυμίζεται η ύπαρξη ασυμβιβάστου για όσους είναι, από οποιαδήποτε αιτία, οφειλέτες του Δήμου, των ΝΠΔΔ αυτού, των Κοινωφελών Επιχειρήσεών του και της ΔΕΥΑ, εφόσον η συνολική οφειλή υπερβαίνει τα 500 €. Γι’ αυτό, εάν οι οφειλέτες εκλεγούν, χρειάζεται να μεριμνήσουν για την εξόφληση τηςάνω των 500 € οφειλήςμέχρι την ημέρα εγκατάστασης των νέων Αρχών (1η Σεπτεμβρίου).
Περιττό να αναφερθεί, επίσης, πόση σημασία έχει η ορθή επισύναψη στη δήλωση του Συνδυασμού όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών για κάθε υποψήφιο, όπως αναλυτικά ορίζονται στην παρ.5 του αρ.18 του Καλλικράτη ως ισχύει. Επί παραδείγματι, το παράβολο ανέρχεται σε 200 € και 50 € για τον υποψήφιο Δήμαρχο και κάθε υποψήφιο Δημοτικό Σύμβουλο αντιστοίχως.
Για την ανεύρεση, τέλος, του απαιτούμενου αριθμού υποψήφιων, υπάρχει μία πρόσθετη δυνατότητα που μπορεί να αξιοποιηθεί και είναι η λεγόμενη “μεταδημότευση υποψήφιων”.
Βάσει αυτής, θέτουν υποψηφιότητα και μη δημότες του Δήμου, οι οποίοι μεταδημοτεύουν προσωρινά κατά παρέκκλιση των γενικώς απαιτούμενων προϋποθέσεων μεταδημότευσης (η προθεσμία ξεκινά την 1η Απριλίου 2019, βλ. συνδυαστικά αρ.16ΚΔΚ, παρ.5αρ.10 Καλλικράτη και παρ.3αρ.7 Κλεισθένη).
Βασικότερη ανατροπή, πάντως, στις φετινές εκλογές είναι η νέα εκλογική διαδικασία των Κοινοτήτων, με δυνατότητα οι εκεί Συνδυασμοί να είναι “ασύνδετοι” από τους Συνδυασμούς των Υποψήφιων Δημάρχων. Αξίζει, όμως, να σημειωθεί η νομοθετική πρόβλεψη (παρ.7αρ.18Α) πως στις Κοινότητες άνω των 300 κατοίκων, κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται να κατατεθούν Συνδυασμοί με το ίδιο όνομα και έμβλημα σε περισσότερες της μίας Κοινότητες του ίδιου Δήμου, εφόσον αυτό ταυτίζεται με το όνομα και το έμβλημα Συνδυασμού υποψήφιου Δημάρχου και Δημοτικών Συμβούλων του ίδιου Δήμου. Στην περίπτωση αυτή, η δήλωση υποβάλλεται υποχρεωτικά, για όλους τους εν λόγω Συνδυασμούς, από τον υποψήφιο Δήμαρχο Επικεφαλής του Συνδυασμού.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαρτίου της Εφημερίδας AIRETOS.
