Δείκτης Αποτελεσματικότητας των Δήμων – Του Τσιομπάνου Γιάννη

Μία εξαιρετική εκδήλωση διοργάνωσε εχθές το ΚΕΦΙΜ (Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών) σχετικά με το Δείκτη Αποτελεσματικότητας των Δήμων. Με το δείκτη αυτό αποτυπώνεται με ξεκάθαρο τρόπο η αποτελεσματικότητα των Δήμων.

Πώς μπορούμε μέσα από αριθμούς να κρίνουμε αν ένας Δήμος είναι επιτυχημένος ή όχι; Π.χ. Πόσο στοιχίζει ο Δήμος ανά δημότη; Όσο πιο φθηνός δηλαδή είναι ένας Δήμος τόσο καλύτερα. Πόσες επενδύσεις πάνε στους δημότες και όχι στο να λειτουργήσει ο Δήμος; Δεν έχει βέβαια νόημα να παρουσιάσουμε τους πρωταθλητές ούτε τους ουραγούς αλλά να σταθούμε στην ουσία και να προβληματιστούμε. Το 20% των εσόδων ενός Δήμου προέρχονται από τα ανταποδοτικά τέλη και το υπόλοιπο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ποιοι είναι λοιπόν οι παράγοντες που αποτρέπουν την οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων;

Μία ρηξικέλευθη πρόταση που ακούστηκε, και ακούγεται όλο και περισσότερο τώρα τελευταία, είναι να περάσει ο ΕΝΦΙΑ στους Δήμους. Αυτό από μόνο του είναι μία επαναστατική αλλαγή και από τη μια στιγμή στην άλλη οι Δήμοι θα οδηγηθούν σε μια βίαιη ενηλικίωση. Με τον ΕΝΦΙΑ να αποδίδεται στο κράτος ξέρουμε που πάνε τα χρήματά μας; Φυσικά και όχι. Με τη μετάβασή του όμως στους Δήμους το αποτέλεσμα θα είναι πιο απτό, με το Δήμο να πρέπει να λογοδοτεί στους δημότες του για το πού πάνε τα χρήματα. Χειραφέτηση λοιπόν της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι αυτοδιοικητικοί να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, χωρίς να μηδενίσουμε ό,τι έγινε τα τελευταία χρόνια. Η αυτοδιοίκηση μπορεί, αρκεί να τις δώσουμε τα εργαλεία. Η πρόταση αυτή αποτέλεσε και προγραμματική εξαγγελία του προέδρου της Ν.Δ. Κυριάκου Μητσοτάκη, πρόσφατα στη ΔΕΘ του 2018, και εύχομαι να υιοθετηθεί κι από άλλους.

Ένα άλλο ζήτημα, το οποίο σχολιάστηκε, είναι ότι οι Δήμοι καλούνται να αντιμετωπίσουν υπερτοπικά προβλήματα, που δεν άπτονται των άμεσων αρμοδιοτήτων τους, όπως π.χ. η ανεργία. (χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να συνδράμουν με το δικό τους τρόπο). Αυτό βγάζει τους Δήμους από το στόχο τους, που δεν είναι άλλος από την καθημερινότητα.

Επίσης: Όλοι οι Δήμοι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με το μπαλάκι των ευθυνών. Π.χ. δρόμοι που ανήκουν από δω και από κει, (είτε δηλαδή στο Δήμο, είτε στην Περιφέρεια, είτε σε κάποιο υπουργείο) φρεάτια, νησίδες, πεζοδρόμια, πράσινο που δεν φροντίζεται από κανέναν, γιατί ο ένας κρύβεται πίσω από τον άλλο, σκουπίδια που αφήνονται πέριξ των δρόμων για δεκαετίες. Αυτό που πλέον πρέπει να καταλάβουμε είναι πως ό,τι υπάρχει εντός ορίων των Δήμων ανήκει στην ευθύνη των Δήμων. Αυτό έγινε συνείδηση στον δημότη αλλά όχι νομοθετική ρύθμιση. Είναι όμως μια πολύ απλή ρύθμιση, χωρίς να αποτελεί και καμιά μεγάλη και σπουδαία μεταρρύθμιση. Το μεγαλείο κρύβεται στην απλότητα. Τα πολλά μικρά είναι που κάνουν τα μεγάλα.

Κλείνοντας: Οι Δήμοι δεν χρειάζονται πλέον πρόγραμμα αλλά επιχειρησιακό σχέδιο. Κοστολόγηση, πηγές χρηματοδότησης, δείκτες, δείκτες, δείκτες και κυρίως δείκτες ικανοποίησης των πολιτών. Αυτό που λένε οι δήμαρχοι ότι το πέτυχαν το εισπράττουν άραγε οι δημότες; Οφείλουμε να τους ρωτάμε. Και να κρίνουμε το κόστος για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Πρέπει να αυξηθεί ή πρέπει να μειωθεί; Το μυστικό βρίσκεται στο πως να κάνεις λιγότερα με περισσότερα.

Ό,τι καλό γίνεται στη δημόσια διοίκηση γίνεται από κάτω προς τα πάνω. Συνεργασία λοιπόν με το ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου και όποιος δήμαρχος σκέφτεται την επανεκλογή του και τις επόμενες εκλογές να ξέρει ότι λειτουργεί σε βάρος του Δήμου και των δημοτών του. Ο δήμαρχος είναι υπεύθυνος και υπόλογος για όλα και δεν μπορεί να κρύβεται. Και όποιος τα πήγε καλά δεν χρειάζεται να ανησυχεί. Στον αυτοδιοικητικό μιλάει η δουλειά του, το έργο του.

Τα στοιχεία προήλθαν από το Οικονομικό Παρατηρητήριο των ΟΤΑ. Επιπλέον όμως στοιχεία, για τη μέγιστη δυνατή βελτίωση του αποτελέσματος, ζητήθηκαν από το ΚΕΦΙΜ αλλά δυστυχώς μόνο 15 Δήμοι από τους 325 έδωσαν στοιχεία. Ο Δήμος Κοζάνης ήταν ανάμεσα σε αυτούς που δεν έδωσαν. Δυστυχώς ως κοινότητες δεν έχουμε μάθει να εκτιμάμε τους αριθμούς και τη στατιστική.

Στο πάνελ ήταν ο Κώστας Μπακογιάννης, Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας και υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων, ο Τάσος Αβραντίνης, δικηγόρος και αντιπρόεδρος της Δράσης και ο Αθανάσιος Τσιούρας, νομικός σύμβουλος του ΚΕΦΙΜ και υπεύθυνος εκπόνησης της μελέτης. Τη συζήτηση συντόνισε ο Ανδρέας Ζαμπούκας, δημοσιογράφος του www.liberal.gr και έγινε στο φιλόξενο Divani Caravel.