Στις περισσότερες επαρχιακές πόλεις, οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις επικεντρώνονται συνήθως στα τοπικά καλοκαιρινά φεστιβάλ, με τον Αύγουστο να απορροφά σχεδόν πάντα το μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής κίνησης, εξ ου και το προσωνύμιο «Καλλιτεχνικός Αύγουστος». Στην Κοζάνη φέτος αυτή η συνήθεια ανατράπηκε, μιας και ο φετινός Οκτώβρης παρουσίασε μια έντονη καλλιτεχνική κινητικότητα καθώς αυτή την περίοδο σημαντικές καλλιτεχνικές δυνάμεις της πόλης βγήκαν στο προσκήνιο παρουσιάζοντας πετυχημένες παραγωγές, θεατρικές ή μουσικές, ορισμένες από τις οποίες αγκαλιάστηκαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από το κοινό.
Φθάνοντας στο τέλος του μήνα στο καλλιτεχνικό ρεπερτόριο του φετινού Οκτώβρη καταγράφηκαν 4 τοπικές πρεμιέρες, δυο καινούριες θεατρικές παραστάσεις αθηναϊκών ομίλων, η εμφάνιση ενός Κοζανίτη, κοσμοπολίτη μουσικού, χωρίς να συνυπολογίσουμε σ’ αυτόν τον μηνιαίο απολογισμό τις 6ήμερες εορταστικές εκδηλώσεις των εγκαινίων της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης (ΚΔΒΚ) ή όσες άλλες εκδηλώσεις οργανώθηκαν από ιδιωτικούς συλλογικούς φορείς.
Μεστός ο φετινός Οκτώβρης λοιπόν σε πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις. Εκείνο το στοιχείο όμως που προσδίδει σ’ αυτές ιδιαίτερη αξία είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μεγάλης καλλιτεχνικής δημιουργίας παρήχθη από ντόπιους συντελεστές, παραγωγούς, ηθοποιούς, και μουσικούς . Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικά παραδείγματα καλλιτεχνικών παραγωγών των οποίων η πρεμιέρα πραγματοποιήθηκε μέσα στον Οκτώβρη 2018 :
Το «Βραδιάζει κυρία Γαλάτεια», μια παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ, σε κείμενα του Κοζανίτη συγγραφέα Μ. Πιτένη, με μουσικούς την επί πολλά χρόνια βασίλισσα της νύχτας, λαϊκή τραγουδίστρια Μαζόχα (Καίτη Τσιμπέρη) συνοδεία του ακορντεονίστα Αλέξανδρο Τσούγεφ σε σκηνοθεσία του συντοπίτη μας Στέλιου Χλιαρά. Με δυο παραστάσεις την εβδομάδα , ξεκινώντας από τις 10 Οκτωβρίου και με εισιτήρια sold out κάθε φορά και με τους θεατές να στριμώχνονται στην εναλλακτική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ των 80-90 ατόμων χωρίς μέχρι τώρα να επιχειρηθεί η μεταφορά της παράστασης στην κεντρική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ, όπως εξάλλου της αξίζει , λόγω της σταθερής επιτυχίας που εξακολουθεί να γνωρίζει, μιας και οι παραστάσεις θα συνεχιστούν και το Νοέμβριο.
Σε αντίθεση με την «κυρία Γαλάτεια» η « Κυρά της Ρω», μια παραγωγή της περσινής χρονιάς σε αθηναϊκή θεατρική σκηνή, ήλθε στην Κοζάνη για δύο μόνο παραστάσεις μέσα στον μήνα Οκτώβριο (20 και 21 του μηνός) φιλοξενούμενη στην κεντρική σκηνή της Αίθουσας Τέχνης του Δήμου Κοζάνης των 600 θέσεων, χωρίς να καταφέρει παρά την εμπνευσμένη αληθινή της ιστορία και την εξαιρετική ερμηνεία της ηθοποιού Φωτεινής Μπαξεβάνη να την καλογεμίσει.
Στις 6 και 7 Οκτώβρη, στην Αίθουσα Τέχνης παρουσιάστηκε μια δεύτερη παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, μια νεωτεριστική εκδοχή της γνωστής τραγωδίας του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος », σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη και μουσική Γιώργου Χριστιανάκη, με συντελεστές 13 Αθηναίους ηθοποιούς, και άλλους τόσους τεχνικούς, που πέρασε κι από τα φετινά Δημήτρεια της Θεσσαλονίκης.
Η μουσικοθεατρική παράσταση «Τα Δάκρυα Είναι Δυο Λογιώ» της Μάρως Βαμβουνάκη, από το ΟνειρόDrama, μια τοπική θεατρική σκηνή που στο παρελθόν έδωσε και άλλες επιτυχίες.
Το έργο, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τις 12-16 Οκτωβρίου στη νέα έδρα του θεατρικού ομίλου, σε μια πρόσφατα ανακαινισμένη αίθουσα μέσα στην πόλη. Με ντόπιους συντελεστές, στη σκηνοθεσία τον ερασιτέχνη ηθοποιό και σκηνοθέτη, Γιώτη Βασιλειάδη ,στη μουσική τον μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Δημόπουλο και ηθοποιούς, τον γνωστό από την περσινή stand up comedy Κώστα Καρανάτσιο, την Έφη Λάτσκου και την Άρτεμι Νέστορα, οι παραστάσεις του θα συνεχιστούν και το Νοέμβριο.
Με μια μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στην Απελευθέρωση της πόλης, το Ιδιωτικό Ωδείο, Musicart-Νέο Ωδείο Κοζάνης , στις 11 Οκτώβρη υπό τη διεύθυνση της Μαρίας Καραγιάννη σε συνεργασία με 4 χορωδίες (Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας, Λευκόβρυσης, Νέας Χαραυγής και της Εστίας Πιερίδων Μουσών Κατερίνης) παρουσίασε στην κεντρική σκηνή της Αίθουσας Τέχνης, δύο εμβληματικά μουσικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη, την “Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν” του Ιάκωβου Καμπανέλλη και το “Άξιον Εστί” του Οδυσσέα Ελύτη. Η παράσταση στηρίχθηκε σε 4 σολίστ (Άννα Παπαδοπούλου, Ευθύμης Μαυρίδης, Μανώλης Χατζημανώλης και Παναγιώτης Μπετσάκος, αφηγητής) και σε 6 συνολικά χορωδίες μαζί με την ορχήστρα και τις χορωδίες του Music-Art . Αν εξαιρέσουμε τα μέλη της χορωδίας της Κατερίνης, οι υπόλοιποι συντελεστές ανήκουν στο ντόπιο μουσικό δυναμικό.
Μ΄ ένα άλλο επίκαιρο αφιέρωμα, αυτή τη φορά στην εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου ο Κοζανίτης θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Γιώργος Παφίλης ανέβασε στην κεντρική σκηνή της Αίθουσας Τέχνης μια τρίτη παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ, τις «Αισθητικές Χαρές»,. Πρόκειται για μια Κοζανίτικη οπερέτα, βασισμένη σε αληθινή ιστορία που διαδραματίστηκε στα χρόνια του μεγάλου πολέμου. Είναι μια μουσικοθεατρική παράσταση, τους ρόλους της οποίας υποδύονται 18 ντόπιοι ερασιτέχνες ηθοποιοί, πλαισιωμένοι από 6 μουσικούς, σε μουσική Δημήτρη Δημόπουλου. Η πρεμιέρα δόθηκε στις 26 Οκτωβρίου, ενώ οι παραστάσεις θα συνεχιστούν και το Νοέμβρη.
Ο μήνας έκλεισε μουσικά με μια συναυλία στην Αίθουσα Τέχνης του διακεκριμένου Κοζανίτη βιμπραφωνίστα Χρήστου Ραφαηλίδη, μόνιμου κάτοικου Νέας Υόρκης, που διαπρέπει σε παγκόσμιο επίπεδο στην τζαζ μουσική. Στο πλαίσιο της πρόσφατης ευρωπαϊκής του περιοδείας επισκέφθηκε φέτος και πάλι την Κοζάνη, συνοδευόμενος στο πιάνο από τον επίσης διεθνή πιανίστα Giovanni Mirabassi. Ο Χ. Ραφαηλίδης τα τελευταία χρόνια μας επισκέπτεται τακτικά για συναυλίες , είτε μόνος του είτε συνοδευόμενος από άλλους ξένους μουσικούς. Η τελευταία του συναυλία δόθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016, πάλι στην Αίθουσα Τέχνης κατά την παρουσίαση του cd του Κοζανίτη μουσικού Μανώλη Κουτσονάνο, όπου και έπαιξε επί σκηνής με τους Γ. Κιουρτζόγλου, Β. Δημητρίου, Γ. Τζούκα, Σωτήρη και Μανώλη Κουτσονάνο.
Αφήσαμε τελευταίο το πρόγραμμα των εγκαινίων της ΚΔΒΚ, αν και προηγήθηκε χρονολογικά με μια πλειάδα δράσεων που διήρκησαν 6 μέρες (5-11 Οκτωβρίου) και απευθύνονταν σε μαθητές, μικρά παιδιά και ενήλικες περιλαμβάνοντας αφηγήσεις και αναγνώσεις βιβλίων, μουσικά παιχνίδια, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, προβολή ταινίας, μουσικές δωματίου, ρεσιτάλ διεθνούς τραγουδιού, για να περιοριστούμε στο καλλιτεχνικό κομμάτι μόνο.
Κορύφωση όλων των δράσεων την ημέρα των Εγκαινίων της ΚΔΒΚ, στις 10 Οκτώβρη, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, η συναυλία της τοπικής Χορωδίας Δωματίου, η οποία παραδόξως έλειπε από το κοινοποιηθέν στις αρχές του Οκτώβρη πρόγραμμα των εγκαινίων της ΚΔΒΚ στα ΜΜΕ, παρόλο που η συγκεκριμένη χορωδία υπό τη Δ/νση της κ. Εμυς Τσιούρα-Δημοπούλου ξεκίνησε τις πρόβες γι’ αυτό το σκοπό πολύ καιρό πριν. Τι φοβήθηκαν άραγε οι διοργανωτές των εγκαινίων; Μια πιθανή αντίδραση των υπευθύνων του ΔΩΚ για τον αποκλεισμό της Μεικτής Χορωδίας του Δημοτικού μας Ωδείου από την μουσική εκδήλωση των εγκαινίων; Είναι πράγματι δυσνόητος αυτός ο αποκλεισμός όπως και η μη έγκαιρη ενημέρωση των υπευθύνων του ΔΩΚ για το πρόγραμμα της ημέρας των εγκαινίων, καθώς η Μεικτή χορωδία λειτουργώντας από το 2015 και μετά έχει σημαντικές εμφανίσεις στο ενεργητικό της. Ειδικότερα φέτος, μετά τη μεγάλη επιτυχία της οπερέτας του Θ. Σακελλαρίδη «Ο Βαφτιστικός», σε σκηνοθεσία Κασσάνδρας Δημοπούλου και μουσική επιμέλεια Χρήστου Κτιστάκη, η Μικτή Χορωδία μαζί με την Ορχήστρα του ΔΩΚ κλήθηκαν στις 22 και 23 Δεκεμβρίου 2018 να παρουσιάσουν την ίδια παράσταση στο
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τι πιο κατάλληλη στιγμή, από αυτή των εγκαινίων της ΚΔΒΚ για να προβάλει ο Δήμος τις δικές του πολιτιστικές δομές, όταν μάλιστα αυτές επιτελούν κατά γενική ομολογία πολύ αξιόλογο έργο; Ειδάλλως η περίφημη «άψογη συνεργασία» των πολιτιστικών δομών του Δήμου Κοζάνης, παρόλο που διατυμπανίζεται συχνά, λειτουργεί κατά το δοκούν και στην πράξη μοιάζει γράμμα κενό.
Κλείνοντας αυτόν τον απολογισμό, διαπιστώνουμε στην πράξη ότι στο Δήμο Κοζάνης δραστηριοποιείται ένας πολύ ικανοποιητικός αριθμός τοπικών καλλιτεχνικών δυνάμεων στη μουσική , στο θέατρο αλλά και σε άλλα είδη με πολύ καλά καλλιτεχνικά αποτελέσματα. Ο φετινός «Καλλιτεχνικός Οκτώβρης» είναι η καλύτερη απόδειξη γι’ αυτό. Καθήκον του Δήμου και του ΔΗΠΕΘΕ ειδικότερα παραμένει να απλώσει χέρι βοήθειας στην τοπική καλλιτεχνική κίνηση και χωρίς απόπειρες εμβολισμού τους, όπως στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, να στηρίξει όλες τις ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες της πόλης και των χωριών. Μόνο στην πόλη οι οργανωμένες ομάδες ξεπερνούν τις πέντε- δυο από αυτές μάλιστα ετοιμάζουν την πρεμιέρα τους για το μήνα Νοέμβριο- χωρίς σ’ αυτόν τον αριθμό να υπολογιστούν άλλοι τόσοι αξιόλογοι τοπικοί θεατρικοί συγγραφείς, που κινούνται αυτόνομα. Η ενίσχυση αυτή προβλέπεται και επιβάλλεται τόσο από τον καταστατικό χάρτη (ΦΕΚ) σύστασης του ΔΗΠΕΘΕ όσο και από τις κρατικές ή του ΕΑΠ (Τοπικός Πόρος) επιχορηγήσεις που λαμβάνει ετησίως, το κυριότερο όμως, αυτό επιβάλλει η ηθική τάξη των πραγμάτων.
Αυτή η θεατρική και μουσική κοσμογονία που παρατηρήθηκε φέτος τον Οκτώβρη, μόνο επωφελής μπορεί να είναι για τον τόπο μας, που γειτνιάζει με δυο μουσικά σχολεία, ένα καλλιτεχνικό που είναι σε κατάσταση επώασης ακόμα και διαθέτει 2 ιδιωτικά και ένα Δημοτικό Ωδείο ! Πολλές φορές διατυπώθηκε στα λόγια ότι ο πολιτισμός είναι το καλύτερο διαπιστευτήριο μας σ’ έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, ας το κάνουμε πράξη λοιπόν
Φανή Φτάκα -Τσικριτζή
