Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου:
ΠΕΡΙ ΦΥΤΟΥ
O ταραξάκος είναι γνωστό πολυετές φυτό, κοινό σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Ένας πραγματικός εφιάλτης των κήπων, όπου αν εγκατασταθεί, δύσκολα αποκολλάται από το έδαφος. ποώδες χειμερινό φυτό, χωρίς στέλεχος και με ύψος ως 20-25 εκ. Η ρίζα του είναι βαθιά. Μέσα στις ρίζες και το στέλεχος υπάρχει ένα γαλακτώδες υγρό. Εμφανίζεται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη και πολλαπλασιάζεται από τα ριζώματα του, αλλά και με σπόρους. Έχει κίτρινα άνθη που ανοίγουν το πρωί, κλείνουν το βράδυ και τα φύλλα του είναι οδοντωτά.
ΧΡΗΣΕΙΣ
Χρησιμοποιούμενο μέρος είναι όλο το φυτό. Ο ταραξάκος έχει πολλές μαγειρικές και φαρμακευτικές χρήσεις.
ΚΡΑΣΙ
Τα άνθη του χρησιμοποιούνται για να φτιάξουν κρασί πικραλίδας,μαζί με συμπυκνωμένο χυμού άσπρου σταφυλιού ή θρυμματισμένες σταφίδες,νερό,ξύσμα λεμονιού,χυμό λεμονιού,ζάχαρη.
ΣΑΛΑΤΕΣ
Tα χόρτα χρησιμοποιούνται στις σαλάτες,
ΚΑΦΕ
οι ρίζες έχουν χρησιμοποιηθεί για να κάνουν ένα υποκατάστατο του καφέ (όταν ψήνονται και αλέθονται σε σκόνη) και ακόμη το φυτό χρησιμοποιήθηκε για
ΠΕΣΤΟ
Φύλλα μαζί με ξύδι,ζυμαρικά ,σκόρδο,τριμμένο τυρί,καρύδια,λίγο αλάτι και ελαιόλαδο
ΤΣΑΙ
Από άνθη ή από ρίζες
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Μπορεί να καλλιεργηθεί εύκολα.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΔΑΦΟΣ
Ευδοκιμεί σε κάθε είδους έδαφος, αλλά προτιμά τα υγρά, καλά αρδευόμενα, αργιλώδη χώματα.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Μπορεί να βλαστήσει σε όλα τα κλίματα κυρίως τα εύκρατα. ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ
Πικραλίδες μπορούν να καλλιεργηθούν και στη σκιά. Μάλιστα, σε τέτοια περίπτωση δίνουν λιγότερα πικρά φύλλα.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ
Πολλαπλασιάζεται από τα ριζώματα του, αλλά, κυρίως, με σπόρους Οι σπόροι ανά γραμμάριο είναι περίπου 850 και φυτεύονται από τον προηγούμενο χρόνο που θέλουμε την συγκομιδή, άνοιξη έως τον φθινόπωρο απ ‘ευθείας στο έδαφο.ς Οι σπόροι βλαστάνουν ανάλογα με τις θερμοκρασίες μετά από 7- 22 ημέρες Το φυτό μπορεί να ζήσει πολλά χρονιά, εκτός, φυσικά, αν γίνεται συγκομιδή της ρίζας και όχι μόνο των λουλουδιών. Οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών είναι 15 * 15 εκατοστά. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες που το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η πικράδα ή το διαφορετικό πλεονέκτημα που δίνει το άνθος,το φύλλο, ή η ρίζα. Φυτρώνει εύκολα και αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα μπορεί να φθάσει στα 25 εκατοστά
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Χρησιμοποιούμενο μέρος είναι όλο το φυτό Όπως και άλλα χόρτα , οι πικραλίδες μπορούν να συλλεχθούν είτε ως “κεφάλι”, αφαιρώντας ολόκληρο το φυτό όταν είναι ώριμο (αρχίζοντας να λουλουδιού) κατά τη συγκομιδή ή ως φύλλο, πράγμα που σημαίνει ότι θα αφαιρέσετε μόνο μερικά από τα νεαρά φύλλα ή ολόκληρο το κεφάλι όταν το φυτό είναι φρέσκο. Ένα πλεονέκτημα της καλλιέργειας της πικραλίδας είναι το γεγονός ότι είναι πολυετής.
Μπορεί να γίνει και συλλογή απ’ ευθείας άγριας πικραλίδας από την φύση, αλλά ποτέ μην μαζεύετε πικραλίδες από μια τοποθεσία που βρίσκεται κοντά σε δρόμο ή έχει υποστεί επεξεργασία με φυτοφάρμακα ή άλλα χημικά. Επιλέξτε περιοχές μηδενικής ρύπανσης και τοξικότητας. Να το πλένετε καλά πριν την χρήση, ώστε να αποφύγετε πιθανές μολύνσεις και αρρώστιες από ουσίες που “αφήνουν” άρρωστα . Η συλλογή είναι καλύτερο να γίνεται κατά την ανάπτυξη των φύλλων τους γιατί όταν ωριμάσουν γίνονται δυσάρεστα πικρά.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Είναι ένα από τα καλύτερα καθαρτικά της φύσης, διουρητικό, χωνευτικό, χολαγωγό εξαιρετικό τονωτικό του ήπατος, βοηθά στην απομάκρυνση τοξινών κάθε προέλευσης, ανακουφίζει ακόμα και στα πρώτα στάδια κίρρωσης.
Δερματικές παθήσεις Αυτές οι ιδιότητες εξηγούν και τη θετική επίδραση του φυτού σε δερματικές παθήσεις (έκζεμα, ψωρίαση, ακμή), αλλά και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Στην ρευματοειδή αρθρίτιδα. Διαβήτη, Χρησιμοποιήθηκε επίσης παραδοσιακά στον διαβήτη, για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Θεραπεύει τη χρόνια δερματίτιδα, βοηθάει στο έκζεμα, στην ακμή και στην φαγούρα. Καταπολεμά επίσης τον έρπη. Διανοητική ανάπτυξη Συμβάλλει στην διανοητική ανάπτυξη είναι κατά της αρτηριοσκλήρυνσης Αποτοξίνωση
Με φρέσκα φύλλα, την άνοιξη μπορεί κανείς να κάνει μια τονωτική και “αποτοξινωτική” σαλάτα γιατί περιέχουν βιταμίνες Α, C, Β και ίχνη από μεταλλικά άλατα (κάλιο, σίδηρος), πικρούς γλυκοσίδες, μαννιτόλη. Είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Α, 10 γραμμάρια φύλλων ταραξάκου, αποδίδουν 14.0001. U. βιταμίνης Α!
Διουρητικό
, Έχει διουρητική δράση, βοηθώντας έτσι, στην αντιμετώπιση της υπέρτασης αλλά και του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου,είναι κατάλληλο για χρόνιες καταστάσεις.
Το γεγονός ότι περιέχει κάλιο, προστατεύει τον οργανισμό από απώλειες καλίου, μειονέκτημα που παρουσιάζουν τα περισσότερα χημικά διουρητικά.
Η μαννιτόλη, πολυόλη, που περιέχει, είναι παράγωγο της φρουκτόζης, χρησιμοποιείται σαν φάρμακο, για να προκαλέσει οσμωτική διούρηση.
Την περίοδο που η συγκέντρωση μαννιτόλης στο ταραξάκο είναι υψηλή, (μέσα Μαρτίου μέχρι Μάιο), ένα τσάι από τα φύλλα και ρίζα του φυτού,
Υπέρταση. μπορεί να βοηθήσει στην υπέρταση.
Χοληδόχος κύστη Τόσο τα φύλλα, όσο και η ρίζα, έχουν μια αποτελεσματική δράση στη χοληδόχο κύστη, προλαμβάνουν το σχηματισμό πετρών και κάποιες φορές διευκολύνουν τη διάλυση των ήδη σχηματισμένων.
Η πικραλίδα διεγείρει τη ροή της χολής που βοηθά στην πέψη των λιπών,και με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται η δημιουργία χολόλιθων. Αντιοξειδωτικό Είναι αντιοξειδωτικό και βοηθά στην πρόληψη της κυτταρικής φθοράς, η οποία ευθύνεται για τη δημιουργία καρκίνων και άλλων εκφυλιστικών παθήσεων.
Πόνοι αρθρώσεων Χρησιμοποιήθηκε στη «λαϊκή» ιατρική για την ανακούφιση των πόνων σε οστά και αρθρώσεις. ευεργετικό στην αρθρίτιδα και τη χλώρωση.
Κατά της χοληστερίνης. Τριγλυκερίδια- Ουρικό οξύ
Ελαττώνει τη χοληστερίνη του αίματος,μειώνει το ουρικό οξύ και τα τριγλυκερίδια στο αίμα.
Μύκητας Candida ablicans Έρευνες έχουν δείξει ότι το ραδίκι εμποδίζει την ανάπτυξη του Candida ablicans, του μύκητα που ευθύνεται για τις κολπικές μολύνσεις.
Φλεγμονές Είναι κατά των φλεγμονών του στήθους, του βήχα και γενικά των προβλημάτων των πνευμόνων όπως πνευμονία, βρογχίτιδα και μολύνσεις του ανώτερου αναπνευστικού.
Διατήρηση σωματικού βάρους συντελεί στη διατήρηση του κανονικού σωματικού βάρους.
Μυρμηγκιές Ο γαλακτώδης χυμός του, αν απλωθεί πάνω στις μυρμηγκιές, τις εξαφανίζει. ευεργετικό των νεφρών. κατά της δυσκοιλιότητας.
Θεραπεία Φαρυγγοτονιγγίτιδας,αμυγδαλίτιδας,λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης,μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος
Οι ρίζες του μπορούν να αλεστούν και να χρησιμοποιηθούν σαν υποκατάστατο του καφέ ή ως ενισχυτικό γεύσης του καφέ.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Προφυλάξεις – Παρενέργειες
Ο ταραξάκος είναι από τα πιο ασφαλή φυτά, χωρίς παρενέργειες. Έχουν αναφερθεί, όπως για αρκετά φυτά, περιπτώσεις αλλεργικής δερματίτιδας επαφής ή εσωτερικής λήψης. Η γύρη του φυτού, όπως και γενικότερα των Συνθέτων (Compositae), μπορεί μέσω της τροφής, σε σπάνιες περιπτώσεις, να αποτελέσει παράγοντα αναφυλαξίας. Επίσης, επειδή είναι φυτό χαμηλό και φυτρώνει παντού, όταν το συλλέγεται όπως έχουμε ήδη, πει να επιλέξτε περιοχές μηδενικής ρύπανσης και τοξικότητας. Να το πλένετε καλά πριν την χρήση ώστε, να αποφύγετε πιθανές μολύνσεις και αρρώστιες από ουσίες που “αφήνουν” άρρωστα ζώα. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες
ΟΧΙ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΧΟΛΟΛΙΘΟΥΣ Η διέγερση μπορεί να προκαλέσει χοληφόρο κολικό. Με πόνο,μετεωρισμό,καούρα,οξύ επαναρροή οισοφάγου, βήχα κλπ
ΕΛΚΗ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
Δεν παίρνουν πικραλίδα αυτοί που υποφέρουν από έλκη στομάχου , μπορεί να προκαλέσει ναυτία και χαλαρά κόπρανα
ΠΕΤΡΑ ΣΤΑ ΝΕΦΡΑ Επίσης,απαγορεύεται η χρήση του, σε όσους έχουν πέτρα στα νεφρά, μιας και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οξεία επίθεση ή, στη χειρότερη περίπτωση, στην τοποθέτηση της πέτρας στον αγωγό. ΑΛΛΕΡΓΙΑ Έχουν αναφερθεί, όπως για αρκετά φυτά, περιπτώσεις αλλεργικής δερματίτιδας εξ’ επαφής ή εσωτερικής λήψης. ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ Η γύρη του φυτού, όπως και γενικότερα των Συνθέτων (Compositae), μπορεί μέσω της τροφής σε σπάνιες περιπτώσεις να αποτελέσει παράγοντα αναφυλαξίας. Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό.
