Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου:
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
H Νικομήδεια υπήρξε η πατρίδα του ιστορικού Αρριανού γνωστού για τα έργα του, “Αλεξάνδρου Ανάβασις” και “Ινδική”. O Αρριανός, γεννήθηκε το 95 μ.Χ. – και πέθανε γύρω στο 175 μ.Χ.) ήταν Έλληνας, Ρωμαίος πολίτης, συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος, γεωγράφος, πολιτικός και στρατιωτικός, έπαρχος της Καππαδοκίας (130-137 μ.Χ.), Αθηναίος πολίτης, Άρχων της Αθήνας,Σπούδασε πρώτα στη Νικόπολη της Ηπείρου κοντά στο στωικό φιλόσοφο Επίκτητο και κατόπιν, μετά τον θάνατο του Επικτήτου (120 μ.Χ.) συνέχισε σπουδάζοντας στην Αθήνα, φιλοσοφική και ρητορική. Ο Αρριανός προς τιμήν του δασκάλου συνέγραψε το φιλοσοφικό έργο «Επικτήτου Διατριβαί», στο οποίο κατέγραψε τη διδασκαλία του Επικτήτου.
O AΡΡΙΑΝΟΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΦΛΑΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΟΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ
Ο Ανδριανός, τότε Ρωμαίος αυτοκράτορας, που τον γνώρισε στην Αθήνα, εκτίμησε τις αρετές του και τον έκανε έπαρχο της Καππαδοκίας, για επτά χρόνια (130-137 μ.Χ.), αξίωμα που δόθηκε σε Έλληνα για πρώτη φορά από τους Ρωμαίους. Του έδωσε τα δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη κι ο Αρριανός απόκτησε τ’ όνομα Φλάβιος κι έγινε «υποκατάστατος ύπατος». Με τις διοικητικές ικανότητες και την ανδρεία του απόκρουσε τις επιδρομές του σκυθικού λαού των Αλανών, εναντίον του Ρωμαϊκού κράτους, ενώ παράλληλα διακρίθηκε και για το έξοχο ερευνητικό του πνεύμα.
Στα συγγραφικά του έργα είχε σαν παράδειγμα του τον Ξενοφώντα.
Τα έργα του είναι ιστορικά, φιλοσοφικά, γεωγραφικά και στρατιωτικά:
1.Αλεξάνδρου Ανάβασις
Ο Αρριανός έμεινε κυρίως διάσημος για το έργο του Αλεξάνδρου Ανάβασις, που στον τίτλο και τη δομή θυμίζει την Ανάβαση του Ξενοφώντα· είναι αφιερωμένο στη μεγαλειώδη εκστρατεία του Αλέξανδρου, από την αρχή έως την ημέρα του θανάτου του, και αποτελεί πανηγυρικό για το στρατηλάτη.
Το έργο είναι η παλαιότερη πλήρης εξιστόρηση της εκστρατείας του Αλεξάνδρου που έχει διασωθεί.
Γράφτηκε πάνω από τετρακόσια χρόνια μετά τα γεγονότα που αφηγείται αλλά βασίζεται σε πηγές πολύ παλαιότερων αρχαίων ιστορικών όπως ο Καλλισθένης, Ονησίκριτος, Νέαρχος, Αριστόβουλος, Κλείταρχος και Πτολεμαίος ο Λάγου.
Ασχολείται ελάχιστα με την προσωπική ζωή του Αλεξάνδρου ή την επιρροή του στην πολιτική σκηνή της εποχής του ,πρόκειται κυρίως για πολεμική ιστορία
Η προσεκτική επιλογή των πηγών χαρίζει στον Αρριανό μία αξιόλογη θέση στο πάνθεον των αρχαίων ιστορικών
2.Η «Ινδική»,
Η «Ινδική», που γράφτηκε μετά την Αλεξάνδρου Ανάβασις και αναφέρεται στην ιστορία, στην γεωγραφία και στα ήθη των Ινδών. Στην Ινδική γίνεται επίσης περιγραφή και για την εκστρατεία του μακεδονικού στόλου από τον Ινδό ως τον Ευφράτη ποταμό, στον περσικό κόλπο. Σημαντικότατη πηγή πληροφοριών του έργου του ήταν οι παρατηρήσεις του ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου Νεάρχου του Κρητός,
3.Μετά τον Αλέξανδρον,
Στο έργο αυτό γράφει για τους διαδόχους του Μ.Αλεξάνδρου και όχι μόνον.
4.Βιθυνιακά,
Στο σύγγραμμα του Αρριανού Βιθυνιακά που δεν περισώθηκε υπήρχε η λεπτομέρεια ότι παρά την Ηράκλεια του Πόντου πολλοί Κιμμέριοι πέθαναν μετά από βρώση ακονίτου, ενός δηλητηριώδους φυτού
5.Παρθικά,
Τα «Παρθικά» ήταν 17 βιβλία. Από αυτά τα έργα σώζονται σήμερα μόνο αποσπάσματα.
6.Επικτήτου Διατρηβαί,
«Επικτήτου διατριβαί» το έργο του, στο οποίο αναφέρεται στην διδασκαλία του Επικτήτου
7.Περίπλους του Ευξείνου Πόντου
«Περίπλους του Ευξείνου Πόντου», έργο με μεγάλη ακρίβεια και σαφήνεια, γιατί ο ίδιος έκανε αυτό το ταξίδι. Αναφέρεται πάνω σε γεωγραφικές, μετεωρολογικές και άλλες επιστημονικές παρατηρήσεις, τις περισσότερες εκ των οποίων τις έκανε ο ίδιος όταν ακόμη ήταν διοικητής στην Καππαδοκία. Ο περίπλους αυτός έγινε την περίοδο 130-131 στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, από την Τραπεζούντα έως το Βυζάντιο.
8. Έκταξις κατ’Αλανών.,
«Έκταξις κατ’ Αλανών», αναφέρεται στην διάταξη του ρωμαϊκού στρατού κατά των Αλανών και περιέχει σημαντικότατες πληροφορίες για τον τρόπο διαβίωσης και παραμέρισης των Ρωμαίων στρατιωτών στις επαρχίες (γράφτηκε το 137, όταν ο Αρριανός ήταν ακόμη διοικητής στην Καππαδοκία) και «Τέχνη Τακτική» όπου φανερώνεται η αξιόλογη πείρα του Αρριανού για την τακτική και τη στρατηγική του πολέμου
Βιογραφίες:
9.Τιμολέοντος του Κορινθίου
10. Δίωνος του Συρακουσίου
11.Τιλλιβόρου του ληστού, κ.α.
