ΑΝΙΘΟΣ Anethum graveolens
Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου:
Ο άνηθος είναι ένα μονοετές φυτό, το οποίο μεγαλώνει περίπου στα 45-60 εκατοστά. Τον συναντάμε σε πολλές περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Το μέρος του φυτού που χρησιμοποιούμε είναι οι σπόροι και τα νεαρά φύλλα. Τα φύλλα του έχουν σχήμα φτερού, είναι τριγωνικά, λεπτά και μυτερά. Τα άνθη του ανοίγουν σαν ομπρέλα και οι -γκρίζο και καφέ ριγέ- σπόροι του έχουν οβάλ σχήμα. Οι σπόροι του φτάνουν στα 2-4 χιλιοστά και έχουν γεύση γλυκόριζας και γλυκό άρωμα.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΙΘΟΥ EΔΑΦΟΣ
Προτιμά προστατευμένα μέρη με βαθύ και καλό χώμα
Αποδίδει καλά σε εδάφη μέσης σύστασης, πλούσια σε οργανική ουσία, καλά στραγγιζόμενα, με καλό πορώδες και pH 6-7.
ΚΛΙΜΑ
Ο άνηθος αποδίδει καλύτερα και είναι περισσότερο αρωματικός όταν αναπτύσσεται σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά είναι ευαίσθητος σε συνθήκες παγετού.
Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης του άνηθου είναι 18-25ο C, με όρια ανάπτυξης 4-35ο C και όρια αντοχής από 0-40ο C
ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ
Ο ήλιος είναι απαραίτητος για την ανάπτυξή του
ΛΙΠΑΝΣΗ
Ο άνηθος δεν αντιδρά πάντα θετικά στην ανόργανη λίπανση αζώτου. Όσον αφορά το φώσφορο και το κάλιο, οι απαιτήσεις είναι μέτριες και οι ποσότητες που υπάρχουν σε ένα καλό γεωργικό έδαφος είναι επαρκείς. Αντιθέτως η καλλιέργεια ωφελείται από την οργανική λίπανση,χρησιμοποιούμε μικρές ποσότητες βιολογικού λιπάσματος, ανά 20-30 μέρες, για περιπτώσεις ερασιτεχνικής καλλιέργειας σε γλάστρα
ΑΡΔΕΥΣΗ
. Οι απαιτήσεις σε νερό είναι μέτριες αλλά σε χρονιά που έχει ανομβρία καλό είναι να υπάρχει δυνατότητα άρδευσης για να μην πέφτει η στρεμματική απόδοση.
Ποτίζετε συχνά τον άνηθο σε καλλιέργεια σε γλάστρα, σε μικρές ποσότητες κάθε φορά, αποφεύγοντας την υπερβολική υγρασία. Φροντίζουμε να μην βρέχουμε το φύλλωμα του για να μην αναπτύσσονται μυκητολογικές ασθένειες.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ-ΣΠΟΡΑ
Ο άνηθος πολλαπλασιάζεται με σπόρο. Η σπορά γίνεται από αρχές Μαρτίου μέχρι μέσα Απριλίου.
Φυτέψτε τον άνιθο μια ζεστή μέρα , βάζουμε τον σπόρο στα 2 εκατοστά βάθος. Αφήστε περίπου 50 εκατοστά περιθώριο ανάμεσα στα φυτά
Για σπορά απαιτούνται 350 γρ./στρ. με την χρήση πνευματικής μηχανής . Για σπορά με το χέρι ή με κοινή σπαρτική απαιτείται διπλάσια ποσότητα.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ
Πριν την σπορά απαιτείται καλή προετοιμασία εδάφους .
ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΙΑ
Μετά το φύτρωμα απαιτείται βοτάνισμα για απομάκρυνση ζιζανίων,
ΑΡΑΙΩΜΑ -ΚΛΑΔΕΜΑ
Όταν το φυτό μεγαλώσει και βγεί περίπου στα 15-20 εκατοστά, κουρέψτε το κάνοντας το πιο λεπτό και σε περίπτωση πυκνού φυτρώματος αραίωστε το.
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Η συγκομιδή γίνεται με θέρισμα των φυτών όταν οι περισσότεροι καρποί μιας ταξιανθίας βρίσκονται στο στάδιο της ωρίμανσης περίπου το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.
Όταν οι σπόροι αρχίσουν να αλλάζουν χρώμα προς το γκρι-πράσινο, έχει φτάσει η ώρα της συγκομιδής.
Τα φυτά αφήνονται θερισμένα επιτόπου για 2-3 μέρες και μετά αλωνίζονται με θεριζοαλωνιστική μηχανή. Όταν καλλιεργείται για νωπή κατανάλωση, τότε τα φυτά κόβονται όταν το ύψος τους φτάσει τα 20 εκατοστά.
ΞΗΡΑΝΣΗ -ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ
Για ερασιτεχνική καλλιέργεια
Κόψτε το από τη ρίζα και κρεμάστε το ανάποδα σε ένα ξηρό μέρος απλώστε από κάτω ένα πανί ή φύλλα εφημερίδας για να μαζέψετε τους σπόρους που θα πέφτουν καθώς ξεραίνεται. Κλείστε τους σε χάρτινα σακουλάκια και αφήστε τα να στεγνώσουν σε καλά αεριζόμενο χώρο. Οι σπόροι χάνουν εύκολα τη γέυση τους, γιαυτό διατηρήστε τους ολόκληρους και τρίψτε τους τη στιγμή που θα τους χρησιμοποιήσετε. Αποθηκεύστε τους σε σκιερό μέρος κλεισμένους αεροστεγώς και θα κρατήσουν το άρωμα τους μέχρι και 2 χρόνια.
. Το αιθέριο έλαιο του άνηθου χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία και προέρχεται από απόσταξη ατμού των σπόρων του.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Θεωρείται αποτελεσματικό αντιβηχικό, αντιγριπικό και αντισπασμωδικό.-Έχει αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και αντιθρομβωτικές ιδιότητες. Είναι αντιμικροβιακός και αντιφλεγμονώδης και κάνει καλό στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. προλαμβάνει την οστεοπόρωση
Έχει χωνευτικές ιδιότητες, κατά των διαφόρων ενοχλήσεων του στομάχου και της δυσπεψίας,αντιμετωπίζει τον μετεωρισμό Είναι κατάλληλο βότανο για τον κολικό των παιδιών.-Βοηθά στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της μνήμης.
Αυξάνει τη ροή του γάλακτος στις μητέρες που θηλάζουν.
Είναι ωφέλιμο στις παιδικές ασθένειες, όπως ιλαρά και ανεμοβλογιά.
-Κάνει καλό στα δόντια στα ούλα, και απομακρύνει την κακοσμία του στόματος
Διεγείρει την όρεξη και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στον λόξυγκα και την αεροφαγία
Αυξάνει τη λίμπιντο.
Γίνεται χρήση για την αντιμετώπιση της ατονία, της παχυσαρκία στις κράμπες, την κόπωση ,αϋπνία και υπέρταση.
Κάνει καλό στην καρδιά ,αντιμετωπίζει την υποχρωμική αναιμία, θεραπεύει τις φλύκταινες του προσώπου
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες του άνηθου είναι
Το οίδημα του λαιμού και της γλώσσας ο κνησμός στόματος αλλά και όλου του σώματος.
Έχει αναφερθεί αλλεργία στο φρέσκο άνηθο σε υπερευαίσθητους οργανισμούς,, παρουσιάζουν συνήθως μια φλεγμονώδη δερματική αντίδραση
Προκαλεί προβλήματα στους έχοντες χαμηλή πίεση και τους πάσχοντες απο ρευματοειδής αρθρίτιδα
Σε μεγάλες και συνεχείς δόσεις προκαλεί διάρροια και εμετό.
Εχει εμφανισθεί δυσμενής αλληλοεπίδραση μεταξύ λιθίου και άλλων φαρμάκων και λήψης άνηθου.
Το αφέψημα από σπόρους σε εγκύους λειτουργεί ως εκτρωτικό βότανο.
