Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου:
Το θυμάρι είναι θαμνώδες φυτό με ύψος 10-30 cm. Τα κλαριά του είναι μικρά και ξυλώδη, ενώ τα φύλλα του έχουν μήκος 4-10 mm. Το συναντούμε και άλλες ονομασίες: όπως θύμος ο ερπύλος, θύμος ο κεφαλωτός, ρουχόθυμο, γαϊδουρόθυμος, , Thymus capitus, Coridothymus capitatus ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών ( Labiatae).Όλα τα μέρη του φυτού έχουν μια ευχάριστη αρωματική μυρωδιά και γεύση. Από το φυτό χρησιμοποιούμε τα ανθισμένα κλαριά, με τα μικρά φύλλα.. Είναι αυτοφυές και το συναντάμε σε χώρες της Μεσογείου. Είναι πολύ γνωστό για τις πολυάριθμες θεραπευτικές ιδιότητές του και χρησιμοποιείται, ευρέως, στην ελληνική κουζίνα
ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
ΚΛΙΜΑ
Αυξάνεται καλά σε εύκρατα κλίματα, σε ζεστές, ξηρές περιοχές.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΝΕΡΟ Δεν προτιμά την υπερβολική υγρασία, Οι βροχοπτώσεις στην περιοχή της Μεσογείου, όπου το θυμάρι καλλιεργείται περισσότερο, κυμαίνονται από 500 έως 1000 mm ετησίως.
ΕΔΑΦΟΣ
Προτιμά ελαφρά, καλά στραγγιζόμενα εδάφη με pH από 5,0 έως 8,0. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικιλία εδαφών, ειδικά σε ασβεστούχα ηλιαζόμενα και ξηρά εδάφη Το θυμάρι μεγαλώνει εύκολα και σε φτωχά πετρώδη εδάφη με καλή στράγγιση.
ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ Απαιτεί άφθονο ήλιο.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα, παραφυάδες ακόμη και με διαίρεση.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Αγριοθυμάρι (Θύμος ο κεφαλωτός Thymus capitatus): Βρίσκεται σε πολλές βραχώδεις, ορεινές, ξηρές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Κοντά στις περιοχές όπου φύεται το άγριο θυμάρι, τοποθετούνται κυψέλες με μέλισσες και παράγεται εκλεκτό μέλι.
Χαμοθρούμπι (Θύμος ο γραπτός Τhymus striatus) Πολύ κοινό σε διάφορες πεδινές περιοχές και λιβάδια της Μακεδονίας και της Θράκης.
Σμάρι (Θύμος η Ζυγίς ή Θύμος ο αττικός Thymus atticus ή θυμάρι της Aττικής ): Βρίσκεται σε διάφορες βραχώδεις περιοχές της Αττικής, της Αχαΐας, Κορινθίας και Ολύμπου.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Απαιτεί ,πριν από την φύτευση, μια καλή κατεργασία εδάφους με βαθειά άροση και φρεζάρισμα
ΕΠΟΧΗ ΦΥΤΕΥΣΗΣ Τα σπορόφυτα μεταφυτεύονται στο χωράφι το φθινόπωρο ή την άνοιξη. ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΦΥΤΕΥΣΗΣ- ΦΥΤΑ ΑΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑ
Oι αποστάσεις φύτευσης του θυμαριού είναι,μεταξύ των γραμμών, 0,70-1,00 του μέτρου και ανάμεσα στις γραμμές, 0,25 -0,35 του μέτρου. Χρειάζονται γύρω στα 5000 φυτά ανά στρέμμα.
ΛΙΠΑΝΣΗ
Ετησίως και ανάλογα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης του εδάφους , αλλά και τις ιδιαίτερες συνθήκες ανάπτυξης της καλλιέργειας, βασική εφαρμογή λιπασμάτων που περιέχουν άζωτο, φώσφορο, κάλιο και θείο είναι αναγκαία.
ΑΡΔΕΥΣΗ
Συστηματική στάγδην άρδευση με την αναγκαία ποσότητα νερού, έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην απόδοση της καλλιέργειας. Όμως το θυμάρι αντέχει και στην έλλειψη νερού.
ΖΙΖΑΝΙΑ
Ο έλεγχος των ζιζανίων στο θυμάρι είναι απαραίτητος και συνήθως, γίνεται με σκαλίσματα ή ελαφρά φρεζαρίσματα.
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Η έναρξη της συγκομιδής γίνεται το δεύτερο έτος. Για παραγωγή αιθέριου ελαίου και ξηρής δρόγης, η συγκομιδή γίνεται στην έναρξη της άνθησης. Συνήθως, στο θυμάρι έχουμε μια συγκομιδή ανά έτος, αλλά είναι δυνατόν να έχουμε 2-3 εφόσον η καλλιέργεια αρδεύεται.
ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ
Για την ξήρανση του θυμαριού υπάρχουν διάφορες μέθοδοι, όπως η φυσική ξήρανση, η ξήρανση με ρεύμα ξηρού αέρα και η ξήρανση με βαθιά κατάψυξη. Η φυσική ξήρανση είναι αναμφίβολα, η πιο παλιά και η πιο χρησιμοποιούμενη μέθοδος. Χρειάζεται ,όμως, προσοχή καθότι το θυμάρι πρέπει να ξηραίνεται σε θερμοκρασίες χαμηλότερες των 40° C, ώστε το τελικό προϊόν, να διατηρεί το άρωμα του και το χρώμα του και να μην εξατμίζεται το αιθέριο έλαιο του.
ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ
Ως αποξηραμένο προϊόν, συσκευάζεται σε σκουρόχρωμες γυάλινες συσκευασίες και αποθηκεύεται σε κατάλληλους χώρους όπου η θερμοκρασία παραμένει κάτω από 18 ºC.
ΕΞΑΓΩΓΗ ΕΛΑΙΟΥ
Η παραγωγή του αιθέριου ελαίου ανέρχεται σε 1-3 %. Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού, μέχρι την διάθεση του φυλάσσεται σε δροσερό, ξηρό μέρος. Τοποθετείται σε σκουρόχρωμα αεροστεγή γυάλινα μπουκάλια και φροντίζουμε να μην εκτίθεται σε θερμότητα και σε βαρέα μέταλλα.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ
Το θυμάρι είναι αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό, βρογχοδιασταλτικό, , αντιοξειδωτικό, αντιβακτηριακό, ευεργετικό για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος,ειδικό για κοκκύτη, βρογχίτιδα και άλλες καταστάσεις αναπνευστικής οδού. Αντισηπτικό των εντέρων, κατάλληλο για εντερικές μολύνσεις Αυξάνει την πνευματική διαύγεια,διεγερτικό και πολύτιμο για την σωματική και πνευματική κατάπτωση ατονία, το άγχος, κατάθλιψη και την ημικρανία. Ρυθμίζει τη λευκοκυττάρωση στις μολυσματικές ασθένειες. Είναι κατά της παραλύσεως της γλώσσας. Είναι συγχρόνως αντιπυρετικό ,αλλά παυσίπονο σε ρευματοπάθειες. Κάνει για τον πονόδοντο και σταματάει την τριχόπτωση Είναι ανθελμινθικό (οξύουρους, ασκαρίδες, ταινία κ. α.) σε ανθρώπους και ζώα. Διώχνει την κούραση, καταπραΰνει από τον κνησμό και καταπολεμά την ψώρα και τα άτονα έλκη.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
ΟΧΙ σε ανθρώπους που υποφέρουν από γαστρεντερικές διαταραχές, έλκος στομάχου, έλκος δωδεκαδακτύλου εντεροκολίτιδα δυσπεψία, πόνο στο στομάχι γαστρίτιδα ευερέθιστο κόλον.ΟΧΙ όταν υπάρχει δυσκοιλιότητα
ΕΛΑΙΟ ΟΧΙ σε άτομα με υπερευαισθησία και αλλεργικά στο αιθέριο έλαιο, και δερματικές παθήσεις.ΟΧΙ Κατά την κύηση και την γαλουχία .ΟΧΙ στην καρδιακή ανεπάρκεια. ΟΧΙ μακροχρόνια χρήση και σε πολύ μεγάλες δόσεις.Η υπερβολική δόση του αιθέριου ελαίου μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό πόνο και προσωρινή κατάρρευση και ακόμη προκαλεί υπερλειτουργία θυρεοειδούς αδένα με εμετό, διάρροιες και ζαλάδα.
