Την Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016, η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ενέκρινε την εγγραφή στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το λαϊκό δρώμενο των Μωμόερων, που τελείται μες στο Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων σε οκτώ χωριά της ευρύτερης περιοχής της Κοζάνης (Τετράλοφος, Άγιος Δημήτριος, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι).
Αυτή η αναγνώριση αποτελεί τιμή υψίστου βαθμού που γεμίζει περηφάνια όλους ανεξαιρέτως τους δημότες του Δήμου Κοζάνης, αφού 5 (Τετράλοφος, Άγιος Δημήτριος-Ρυάκιο, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι) από τα 8 χωριά, που χαίρουν πλέον αυτής της διάκρισης ανήκουν διοικητικά στην αρμοδιότητα μας.
Στον νέο Καλλικρατικό Δήμο Κοζάνης που υφίσταται από το 2011, χάρη στην ενεργοποίηση των πολλών και διαφορετικών φυλών που συνθέτουν τις τοπικές μας κοινότητες αναβιώνουν κάθε χρόνο πολύ δυνατά λαϊκά δρώμενα (Μωμόγεροι, Φανοί Κοζάνης, Λαζαρίνες) τα οποία μεταφέρονται ζωντανά αιώνες τώρα από γενιά σε γενιά και διαφυλάττονται ως κόρη οφθαλμού από τους μύστες του κάθε εθίμου.
Οι Πόντιοι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα από το 1923 και μετά έφεραν μαζί τους ως πολύτιμο φυλαχτό τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις των χαμένων τους πατρίδων, τις οποίες εξακολουθούν να τηρούν με μεγάλη ευλάβεια σεβόμενοι το πνεύμα των προγόνων τους.
Το λαϊκό δρώμενο των Μωμόγερων συνεχίζει μέχρι σήμερα να ζει έντονο στις ποντιακές κοινότητες του Καλλικρατικού Δήμου Κοζάνης. Δεν αναβιώνει φολκλορικά αλλά αποτελεί κομμάτι της ζωντανής πατρογονικής κληρονομιάς και της ιδιαίτερης πολιτισμικής ταυτότητας των κατοίκων 5 χωριών, οι κάτοικοι των οποίων είναι κατά κύριο λόγο Πόντιοι, απόγονοι Ποντίων προσφύγων από την περιοχή της ορεινής Τραπεζούντας (Ματσούκα). Στην αναβίωση του εθίμου κάθε χρόνο πρωτοστατούν οι πολιτιστικοί σύλλογοί του κάθε χωριού, οι οποίοι συνιστούν και τον κινητήριο μοχλό ενεργοποίησης της κάθε μιας από τις πέντε τοπικές κοινότητες. Στο Δήμο μας, στο έθιμο πρωταγωνιστούν οι εξής σύλλογοι: Μορφωτικός Σύλλογος Αλωνακίων «Ο Πόντος», Πολιτιστικός Σύλλογος Σκήτης, Πολιτιστικός Σύλλογος Πρωτοχωρίου, Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τετραλόφου.
Η ένταξη των Μωμόγερων στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της UNESCO, την ανώτερη θεσμική καταξίωση του εθίμου, μετά και την ένταξη του στον εθνικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας, δίνει στην ευρύτερη περιοχή μεγαλύτερη ώθηση και κίνητρο για τη διαφύλαξη των πολλών ζωντανών παραδόσεών μας.
Θα θέλαμε να συγχαρούμε θερμά τον κ. Κώστα Αλεξανδρίδη, κάτοικο Καλλιθέας Αθηνών με καταγωγή από τον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης που μαζί με τη σύζυγο του κ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου συνέβαλαν τα μέγιστα στην ένταξη του εθίμου στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Unesco ετοιμάζοντας με συστηματικό τρόπο το σχετικό φάκελο υποψηφιότητας.
Επίσης να συγχαρούμε τους Πολιτιστικούς Συλλόγους του Δήμου μας, που χάρις στη συνέπεια τους και στο μεράκι τους, πέτυχαν αυτή την ύψιστη σε παγκόσμιο επίπεδο διάκριση διατηρώντας ζωντανό μέχρι σήμερα αυτό το εκπληκτικό έθιμο.
Ο Δήμαρχος Κοζάνης
Λευτέρης Ιωαννίδης
