Γράφει ο Μιχάλης Ραμπίδης
(Μέσα από τις στήλες του «ΡΙΖΙΣΠΑΣΤΗ» 27-10-2012)
(Αποσπάσματα συνέντευξης του Διον. Αρβανιτάκη μέλους της Κ.Ε του ΚΚΕ του τμήματος ιστορίας της)
«Εστηρίξαμεν το αστικόν καθεστώς της Ελλάδος και του εδώσαμεν να εννοήσει ότι το πρώτον καθήκον ενός τιμίου και πραγματικού πατριωτικού αστικού κόσμου, είναι, το να είναι αλληλέγγυος με τους δύο κλάδους, τον κόσμον τον εργατικόν και τον κόσμον τον αγροτικόν και εζητήσαμεν από τους αστούς, από τους βιομήχανους… θυσίας τας οποίας ο αστικός κόσμος μας τας έδωσε προθύμως».
Αποσπάσματα συνέντευξης:
Το «κοινωνικό κράτος» και η «κοινωνική μεταρρύθμιση» για τα οποία υπερηφανευόταν ο δικτάτορας …. είναι: το 8ωρο, οι συλλογικές συμβάσεις, η λειτουργία του ΙΚΑ, η καταπολέμηση της ανεργίας, η ρύθμιση των αγροτικών χρεών κ.ά.
…. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν με το βασιλικό διάταγμα 368/24/8/1936 να επεκτείνει την εφαρμογή του (8ώρου) και σ’ άλλες κατηγορίες μισθωτών …. (ιδιωτικός τομέας)
…. Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, οι «συλλογικές συμβάσεις» μεταξύ των κεφαλαιοκρατών και των διορισμένων από τη δικτατορία συνδικαλιστών αποκτούν ισχύ νόμου 2045/7/9/1936 και με τίτλο «κατώτατον όριον μισθών των Ιδιωτικών Υπαλλήλων και ελάχιστον ημερομίσθιον εργατών Βιομηχανίας».
Όπως σχολιάζουν αναλυτές της περιόδου, η αύξηση των ημερομισθίων κατά τα έτη 1935 – 1940 υπολογίζεται σε 50%. Η ονομαστική δύναμη των μισθών των εργαζομένων ήταν πολύ κάτω από το επίπεδο του 1929, παρά την αύξηση της παραγωγικότητας και την οικονομική ανάπτυξη …. (Αύξησε τις τιμές των αγροτικών προϊόντων και την περίοδο 1936-38 κατασκευάστηκαν 567 νέα εργοστάσια)
…. Την περίοδο 1936 – 1939, λόγω της οικονομικής ανάκαμψης και των έργων πολεμικής ετοιμασίας, περιορίστηκε η ανεργία, όμως δεν εξαλείφθηκε, όπως διακήρυσσε η προπαγάνδα του καθεστώτος του «πρώτου εργάτου» (Μεταξάς) ….
…. Τελικά, σε εφαρμογή του 6298/34 ιδρύθηκε το ΙΚΑ την 1/11/1937 και λειτούργησε από 1/12/1937 έως το τέλος του χρόνου σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1938 άρχισε η επέκτασή του στις άλλες πόλεις ….
Η δικτατορία διατυμπάνισε ως σταθμό στην ιστορία της ελληνικής γεωργίας και ως λύση του αγροτικού προβλήματος το νόμο 677/14/5/1937, για τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών …. (και την ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης).
…. Έκανε νέα ανοίγματα για ξένες επενδύσεις, με στόχο «ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, το οποίο θα στηρίζονταν στην αξιοποίηση των εγχώριων πλουτοπαραγωγικών πηγών». (Κ. Κωστή, ό.π., σελ. 98). Αυτό που είναι ιστορικά βέβαιο, είναι ότι δεν έγιναν «γεωτρήσεις για άντληση πετρελαίου στο Κατάκολο» …. αλλά έρευνες για εντοπισμό πετρελαίου και εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικών λιγνιτικών και άλλων ενεργειακών αποθεμάτων.
Σύμφωνα με τον κ Διον. Αρβανιτάκη η τεταρτοαυγουστιανή δικτατορία ήταν η πολιτική έκφραση των συμφερόντων της αστικής τάξης στο επίπεδο της διακυβέρνησης. Ήταν αναγκαιότητα για τη στήριξη και ενίσχυση του ελληνικού καπιταλισμού, στο πλαίσιο του ιμπεριαλισμού, σε συνθήκες προετοιμασίας του Β΄ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού πολέμου, λύνοντας προσωρινά τις ενδοαστικές αντιθέσεις των αστικών «κοινοβουλευτικών» κομμάτων της εποχής που της ανέθεσαν μέσω του κοινοβουλίου την εξουσία.
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ο Ι. Μεταξάς γεννήθηκε στην Ιθάκη στις 12-4-1871 και πέθανε στην Αθήνα στις 29-1-1941. Ήταν αξιωματικός του Ελληνικού στρατού και πήρε υποτροφία το 1898 για σπουδές στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου, απ’ όπου αποφοίτησε με σημαντικές διακρίσεις το 1902. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς αγώνες. Του προτάθηκε κατ’ επανάληψη να σχεδιάσει και ηγηθεί της Μικρασιατικής εκστρατείας, αλλά αρνήθηκε προβλέποντας την καταστροφή! Εξορίστηκε από την κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου στην Κορσική το 1917 και καταδικάσθηκε σε θάνατο. Ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων το 1922 και ως τρίτη λύση ανάμεσα σε Βενιζελικούς και Αντί τον Απρίλιο 1936 ο βασιλιάς Γεώργιος τον όρισε πρωθυπουργό.
Στις 4 Αυγούστου πρωτοστατεί μαζί με το βασιλιά, στην επιβολή δικτατορικού καθεστώτος, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας ήταν το αστυνομικό κράτος, εκτοπίζοντας πολλούς πολιτικούς του αντιπάλους. Η δικτατορία του Μεταξά είχε αρκετά εξωτερικά γνωρίσματα των φασιστικών καθεστώτων, αλλά ουσιαστικά κατατασσόταν από σύγχρονους παρατηρητές ως «απροσδιόριστο» και όχι φιλοφασιστικό καθεστώς. Απεχθανόταν όπως ο ίδιος έγραφε στο ημερολόγιό του τον Φασισμό και τον Ναζισμό! Σε τάχιστο χρόνο πραγματοποίησε την πολεμική προπαρασκευή της Ελλάδας. Αιφνιδίασε τους αντιπάλους (επιστράτευσε σε 2-3 εβδομάδες 200 χιλ. εφέδρους) με τα πρωτοποριακά για την εποχή μυστικά φύλλα πορείας. Απέρριψε με το περήφανο ελληνικό «ΟΧΙ» το Ιταλικό τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου 1940 του φασίστα Μουσολίνι. Αν και Γερμανοτραφής συντάχθηκε στο πλευρό των συμμάχων (είτε επειδή ο βασιλιάς ήταν Αγγλόφιλος, είτε επειδή πίστευε στη νίκη των συμμάχων και στην προστασία των εθνικών συμφερόντων (νησιά. ακτές κ.λπ.) λόγω υπεροπλίας της Αγγλίας στη θάλασσα.
