Ολοκληρώνεται η πλατεία Κοζάνης – Πως φτάσαμε ως εδώ – Το σκεπτικό της ανάπλασης

Από μέρα σε μέρα ολοκληρώνεται η ανάπλαση της κεντρικής πλατείας Κοζάνης. Μια ανάπλαση, που ξεκίνησε πίσω στο 2010 με την προκήρυξη του Πανελλήνιου Ανοιχτού Διαγωνισμού και ολοκληρώνεται τις επόμενες μέρες, μιας και ολοκληρώθηκε η τοποθέτηση των κυβόλιθων και απομένουν κάποιες εργασίες στο εσωτερικό της πλατείας.

Με αφορμή την ολοκλήρωση της πλατείας ας κάνουμε μια αναδρομή στους σημαντικούς σταθμούς αυτής της διαδρομής:

– Ο Δήμος Κοζάνης στις 27-5-2010  προκήρυξε Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας.

– Στις 2 -6- 2011 ο Δήμος Κοζάνης ανακοίνωσε και επισήμως τα βραβεία του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τη διαμόρφωση της κεντρικής πλατείας της Κοζάνης.

Η κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους Γ. Παπακώστα, καθηγητή ΑΠΘ. Αθ. Παππά, αρχιτέκτονα, Κατερίνα Καραδαλή, αρχιτέκτονα, Αλ. Πασσά, αρχιτέκτονα και Γ. Μπιλιώνη, τοπογράφο, μετά από έλεγχο των φακέλων προχώρησε στην ανακοίνωση των οριστικών αποτελεσμάτων του διαγωνισμού.

– Στις 23-1-2013 έγινε από το Δημοτικό Συμβούλιο η έγκριση της μελέτης για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας της Κοζάνης, που αποτέλεσε  την εξέλιξη της βραβευθείσας πρότασης στον διαγωνισµό που διεξήγαγε το 2010 ο Δήµος της Κοζάνης για την διαµόρφωση της κεντρικής πλατείας της πόλης (Νίκης).

– Στις 17-9-2013 οι τότε Περιφερειάρχης Γιώργος Δακής και Δήμαρχος Κοζάνης  Λάζαρος Μαλούτας υπέγραψαν την προέγκριση δημοπράτησης της  πλατείας.

– Στις 22/102013, διενεργήθηκε ο διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχου εκτελέσεως του έργου «ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ».

– Στη συνέχεια υπήρξε μια καθυστέρηση καθώς ενώ αναδείχθηκε ανάδοχος, με απόφαση της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου- Δυτικής Μακεδονίας,  είχε γίνει δεκτή ένσταση μιας από τις Κοινοπραξίες, που διεκδίκησαν το διαγωνισμό κατά της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Κοζάνης και έτσι η κατακύρωση του έργου κρίθηκε στο Εφετείο.

– Στις  30-6-2014 υπεγράφη η σύμβαση με την  τεχνική εταιρεία «Κ/Ξ ΑΙΘΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. – Λ.Μ.Ν. ΑΤΕΕ» και τον Αύγουστο του 2014 ξεκίνησαν οι εργασίες.

– Τον Ιανουάριο του 2016 οι εργασίες ολοκληρώνονται.

Παράλληλα εδώ να υπενθυμίσουμε την τότε πρόταση που ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης στις 23 Ιουνίου 2013, με διαφοροποίηση ως προς το κηροποιείο του Αγίου Νικολάου.

Η ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΒΡΑΒΕΥΘΕΙΣΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η λύση που προτείνεται επιδιώκει τη δηµιουργία ενός χώρου προστατευµένου από τις σηµερινές απειλές: τη ρύπανση, τον θόρυβο, την έλλειψη ελεύθερου χώρου, αλλά και τις ολοένα και πιο έντονες κλιµατικές µεταβολές.

Παράλληλα επιδιωκει τη δηµιουργία ενός χώρου ανοιχτού στον αστικό ιστό και στις κινήσεις που συµβαίνουν µέσα σε αυτόν.

Αποφασίσθηκε ο υποβιβασµός του δαπέδου της πλατείας σε ενιαία στάθµη +707,60 που ταυτίζεται µε τη στάθµη του µεγαλύτερου τµήµατος της ‘βόλτας’: Η οδός Ειρήνης αποτελεί τµήµα της ενιαίας πλατείας καθώς έχει την ίδια στάθµη και επιστρώνεται µε το ίδιο υλικό. Με αυτό τον τρόπο µεγαλώνει αντιληπτικά ο χώρος της πλατείας, κατώτατο όριο της οποίας είναι το δηµαρχείο, το ρολόι και ο ναός του Αγ. Νικολάου.

Ωστόσο η οδός Ειρήνης ξεχωρίζει και ως διακριτός άξονας καθώς διατηρείται η υφιστάµενη γραµµική φύτευση µε τις φλαµουριές, και τοποθετούνται παράλληλα µε τον άξονα της γραµµικά φωτιστικά. Η γραµµικότητά της οδού τονίζεται επιπλέον από την παράλληλη ως προς τον άξονά της επίστρωση των δαπέδων.

Το υποβιβασµένο τµήµα της πλατείας έχει σχήµα κυκλικό που αυξάνει την αίσθηση της προστασίας,της υποδοχής και της ‘αγκαλιάς’. Επιπλέον µε το σχήµα αυτό δεν θίγονται οι υπόγειες Η-Μ εγκαταστάσεις στα βόρειο ανατολικά και ο αγωγός της οδού Ειρήνης, ενώ προστατεύεται η πλατεία από τους δριµείς χειµερινούς ΒΔ ανέµους.

Το τµήµα του πεζοδροµίου ανάµεσα στην εξωτερική περίµετρο του κύκλου και τα ευθύγραµµα τµήµατα των οδών Παύλου Μελά και Νίκης αποτελεί την ζώνης αναψυχής και κυκλοφορίας. Εχει πλάτος από 7µ έως 20µ και ακολουθεί τις κλίσεις του εδάφους. Εποµένως είναι υπερυψωµένο ως προς την πλατεία µε ύψος που κυµαίνεται από το 0.00 µέχρι το +2,80µ.

Αυτό το υπερυψωµένο ως προς την πλατεία τµήµα των δρόµων λειτουργεί ως µεταβατική ζώνη προστασίας.

Επειδή η υψοµετρική διαφορά µεταξύ της οδού Νίκης και της πλατείας είναι µεγάλη (από το +1,40µ µέχρι τα +2,80µ.) το πεζοδρόµιο της οδού Νίκης επεκτείνεται και δηµιουργεί στεγασµένους κλειστούς χώρους συνολικού εµβαδού 57µ2 οι οποίοι είναι προσβάσιµοι από την πλατεία και συγκεντρώνουν τις εµπορικές χρήσεις των περιπτέρων.

Με αυτό τον τρόπο απελευθερώνεται πολύτιµος ελεύθερος χώρος από την πλατεία και συνεχίζουν τη λειτουργία τους οι επιχειρήσεις. Επιπλέον του απαιτούµενου αριθµού των περιπτέρων δηµιουργούνται χώροι, οι οποίοι µπορεί να εξυπηρετούν τις περιοδικές εκδηλώσεις της πλατείας και να στεγάσουν σηµείο πληροφόρησης ή χώρους αποθήκευσης των υλικών που απαιτούνται για τη συντήρηση της πλατείας.

Ο διάδροµος κυκλοφορίας µπροστά από αυτούς τους χώρους στεγάζεται µε µεταλλικό στέγαστρο, σε συνέχεια του καταστρώµατος της οδού Νίκης. Προκύπτει έτσι ένας ηµιυπαίθριος χώρος – στοά που προστατεύει τα καταστήµατα και τους πεζούς από τις καιρικές συνθήκες.

Ενδιάµεσα των προθηκών των καταστηµάτων διαµορφώνονται σε εσοχές καθιστικά ενώ το στέγαστρο φωτίζεται µε επίµηκες γραµµικό φωτιστικό στην απόληξη του, καθιστώντας τον ηµιυπαίθριο αυτό χώρο ελκυστικό και εποµένως ασφαλή όλες τις ώρες της ηµέρας.

Η οδός Τσόντζα διαπλατύνεται κατά 1,4µ. και το πρανές µεταξύ της οδού και της πλατείας διαµορφώνεται σε κερκίδες – κλίµακες καθόδου πλάτους 0,8 µ. η καθεµία που λειτουργούν ως υπαίθριο καθιστικό αλλά και ως φράγµα ανάσχεσης των τραπεζοκαθισµάτων.

Σε αντιδιαστολή µε τις κερκίδες, το πρανές µεταξύ του πεζοδροµίου της οδού Παύλου µελά και του δαπέδου της πλατείας διαµορφώνεται µε µαλακά υλικά: χαµηλή φύτευση και στοιχεία νερού.

Στο σηµείο του πρανούς που αντιστοιχεί στην διασταύρωση της Παύλου Μελά µε τις οδούς Ιπποκράτους και Μακεδονοµάχων διαµορφώνεται και µια φαρδιά σκάλα καθόδου που εξυπηρετεί όσους έρχονται πεζή από την αγορά. Στη µια πλευρά της κλίµακας τοποθετείται, σε παραλληλία µε το πρανές υπερυψωµένη και κεκλιµένη µαρµάρινη πλάκα, µνηµειο που χαράσσεται σύµφωνα µε τις οδηγίες της επίβλεψης.

Στο διευρυµένο πεζοδρόµιο της οδού Παύλου Μελά µε την σκιά των δέντρων και το νερό δηµιουργείται ένα ευχάριστο µικρόκλιµα που αυξάνει την κλιµατική άνεση τις θερµές ηµέρες του χρόνου. Γι αυτό το λόγο στο τµήµα αυτό χωροθετούνται χτιστά καθιστικά, κάδοι απορριµµάτων, φωτιστικά και γενικά αστικός εξοπλισµός που διασφαλίζει την χρήση του χώρου όλες τις ώρες, προκειµένου να γίνεται µε ασφάλεια η διέλευση των πεζών και να υπάρχει εποπτεία του χώρου της πλατείας.

Προκειµένου να διευρυνθεί αντιληπτικά ο χώρος της πλατείας και του πεζοδρόµου, ο δρόµος κίνησης των ταξί επιστρώνεται µε υλικό όµοιο µε την υπόλοιπη πλατεία και η στάθµη του δεν υποβαθµίζεται σε σχέση µε τα εκατέρωθεν πεζοδρόµια. Οριοθετείται µόνο από διαχωριστικά φωτιστικά.

Ο σηµερινός ακαλαίσθητος κάδος, αποµακρύνεται και αντικαθίσταται µε βυθιζόµενο κάδο ίδιας χωρητικότητας που τοποθετείται σε όποιο σηµείο ζητήσει ο Δήµος εφόσον δεν
θίγονται τα υπόγεια δίκτυα.

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΒΡΑΒΕΥΘΕΙΣΑ ΜΕΛΕΤΗ

Σε συνέχεια της βράβευσης της συγκεκριµένης µελέτης και της αρχικής έγκρισής της από το δηµοτικό συµβούλιο, έγιναν συσκέψεις µε τους φορείς της πόλης και αποφασίσθηκαν οι εξής διαφοροποιήσεις:

Η νέα µορφή επίστρωσης θα επεκταθεί σε όλο το µήκος της οδού Ειρήνης, µέχρι την οδό Μπούσιου Γεωργίου.

Σε συνέχεια σχετικής έγκρισης από την Ι. Μητρόπολη αποφασίσθηκε η κατεδάφιση του κτιρίου του κηροποιείου δίπλα από το ρολόι και η κατασκευή βαθµίδων και κερκίδων από οπλισµένο σκυρόδεµα, προκειµένου να συνδεθεί η πλατεία µε το προαύλιο του ναού του Αγ. Νικολάου. Το προαύλιο θα επιστρωθεί µε το ίδιο υλικό µε την υπόλοιπη πλατεία.

Από την εφημερίδα “Ο Χρόνος“