Το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο στην Κοζάνη για την κρίση του αθλητισμού από τα αναβολικά

Μια πολύ τιμητική επιλογή για την πόλη της Κοζάνης, αποτελεί ασφαλώς η διοργάνωση του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με τίτλο “Η ΚΡΙΣΗ ΠΟΥ ΜΑΣΤΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ & ΤΡΟΠΟΙ  ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ”, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Παρασκευής 13 Δεκεμβρίου 2013 στην Κοβεντάρειο αίθουσα.

Η παρουσία  στο πάνελ των εισηγητών προβεβλημένων παραγόντων του αθλητισμού  (καθηγητής διαιτησίας Περικλής Βασιλάκης, αθλητικογράφος Γιάννης Μαμουζέλος) και διακεκριμένων επιστημόνων, εξασφάλισαν εκ προοιμίου την αρτιότητα της παρουσίασης για την επίτευξη των στόχων του συνεδρίου, που ήταν πρώτιστα η ευαισθητοποίηση για τις επιπτώσεις του ντόπινγκ  στην υγεία των αθλητών και την αποτελεσματικότερη πρόληψη και καταπολέμησή του. Να διδάξει ακόμη και να μεταδώσει ηθικές αρχές και αξίες της ζωής, την ευγενή άμιλλα και την αξιοπρέπεια και να καταδικάσει τον αθλητισμό που στηρίζεται στην παράνομη και επικίνδυνη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων-αναβολικών. Να ενημερώσει πολύπλευρα για το θέμα στους τομείς του αθλητισμού, της αντιμετώπισής του σαν κοινωνικό φαινόμενο, του νομικού πλαισίου και γενικότερα της επιστημονικής προσέγγισης του προβλήματος.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς εκπροσώπων φορέων –αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Κοζάνης Γιάννης Σόκουτης, αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Συνοχής Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Φιλώτας Ταλίδης, αντιδήμαρχος Κοζάνης Κώστας Κυριακίδης, πρόεδρος ΕΠΣ Κοζάνης Χρήστος Σάββας- και συνεχίστηκε με τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, ως εξής:

Ο εργοφυσιολόγος M.Sc και βραβευμένος συγγραφέας Αντώνης Γρηγοριάδης με το θέμα “Η ουσία… είναι ο αθλητής”  -ομώνυμος τίτλος του βραβευμένου βιβλίου του-, ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κοζάνης, καρδιολόγος Βασίλης Βασιλακόπουλος με θέμα “Επιπτώσεις στην υγεία από την χρήση αναβολικών”, ο δικηγόρος και πολιτευτής Ν. Κοζάνης Στάθης Κωνσταντινίδης με θέμα “Νομοθετική αντιμετώπιση των αναβολικών”, ο καθηγητής διαιτησίας Περικλής Βασιλάκης με θέμα “Αντιμετώπιση του φαινομένου από την πολιτεία”, ο αθλητικογράφος και δικηγόρος Γιάννης Μαμουζέλος με θέμα “Μ.Μ.Ε. και αναβολικά”. Τέλος τις προσωπικές του εμπειρίες για το θέμα κατέθεσε ο ποδοσφαιριστής της Βέροιας Νίκος Γεωργιάδης, ενώ παρεμβάσεις έκαναν ο διευθυντής Α.Δ. Κοζάνης ταξίαρχος Γιώργος Καραΐτσης και ο περιφερειακός σύμβουλος Κυριάκος Μιχαηλίδης. Η ημερίδα έκλεισε με ερωτήσεις-τοποθετήσεις του κοινού επί των εισηγήσεων.

Η θεματολογία και οι στόχοι του συνεδρίου συνέτειναν στην εξαγωγή  χρήσιμων συμπερασμάτων και προτάσεων, που θα μπορούσαν να κωδικοποιηθούν στα παρακάτω:

Ο αθλητισμός περιέχει ένα πολυεπίπεδο αξιακό περιεχόμενο που διατρέχει τους αιώνες από την ιερή Άλτη της Αρχαίας Ολυμπίας μέχρι σήμερα. Είναι μέσο παιδείας στα σχολεία όλου του κόσμου και μέτρο ανάδειξης των ανώτατων σωματικών ορίων του ανθρώπου στον αγωνιστικό αθλητισμό ενώ παράλληλα προσφέρει τις υπηρεσίες του ισόβια ως υγεία και ψυχαγωγία με τον μαζικό λαϊκό αθλητισμό. Πάνω από όλα ενώνει τους λαούς καταργώντας τα σύνορα και δίνει ιδιαίτερα στη νεολαία ένα πολυσήμαντο δημιουργικό περιεχόμενο μεταφέροντας τις ηθικές αξίες της φιλίας και της συναδέλφωσης σε ένα πανανθρώπινο ποτάμι ειρήνης. Απέναντι σε αυτά τα εξαιρετικά φορτία αξιών που περιέχει ο αθλητισμός δυστυχώς έχει εισχωρήσει η μεγάλη μάστιγα του ντόπινγκ που καταστρέφει τόσο την αθλητική ιδεολογία όσο και την υγεία των αθλουμένων.

Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η εμπορευματοποίηση χαρακτήριζε τον αθλητικό κόσμο και ο αθλητισμός έχει βαθμιαία εξελιχθεί από μια «δραστηριότητα» σε μια “μεγάλη επιχείρηση”. Η επίτευξη των χρυσών μεταλλίων έχει αποκτήσει υψηλή αξία και η ανάγκη για επιτυχία πιέζει πολύ τους αθλητές, προπονητές και άλλους ανθρώπους του αθλητισμού να γίνουν πρωταθλητές. Η φράση “ο δεύτερος δεν είναι τίποτα, ο πρώτος είναι τα πάντα” περιγράφει το σύγχρονο τρόπο σκέψης σε πολλές περιπτώσεις. Τελικά, η ανάγκη για επιτυχία οδήγησε σε αυξημένη συχνότητα εμφάνισης περιστατικών κατάχρησης ουσιών και σε πολυάριθμες περιπτώσεις το ντόπινγκ σχετιζόταν με τους θανάτους αθλητών.

Ιστορία του ντόπινγκ στα σύγχρονα αθλήματα

1865 Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση εμφανίστηκε στην κολύμβηση κατά τον αγώνα στο κανάλι του Άμστερνταμ. Συγκεκριμένα, περιγράφηκε η πρόσληψη μιας ανώνυμης ουσίας που βελτιώνει την απόδοση.
 1867 Στους δημοφιλείς αγώνες ποδηλασίας 6-ημερών, οι Γάλλοι αθλητές προτιμούσαν μείγματα με βάση την καφεΐνη, οι Βέλγοι χρησιμοποιούσαν ζάχαρη αναμειγμένη με αιθέρα, ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν αλκοολούχα αφεψήματα ή νιτρογλυκερίνη.
1896 Τη χρονιά αυτή αναφέρεται ο πρώτος θάνατος που προκλήθηκε από το ντόπινγκ. Ο Άγγλος ποδηλάτης Α. Linton πέθανε λόγω λήψης εφεδρίνης στον αγώνα Παρίσι-Μπορντό.
1904 Στο μαραθώνιο του St. Louis, ο Tom Hicks που μόλις είχε κερδίσει τον αγώνα, κατέρρευσε και οι ιατροί διαπίστωσαν πρόσληψη στρυχνίνης και κονιάκ πριν από τον αγώνα.
1910 0 James Jeffrie ισχυρίστηκε, αφού ηττήθηκε από τον Jack Johnson, ότι το τσάι του μολύνθηκε/ντοπαρίστηκε προκειμένου να τον νικήσει. Αυτή είναι η πρώτη αναφορά περίπτωσης στην οποία κατηγορούνται ντοπαρισμένοι αθλητές. Πολλές παρόμοιες περιπτώσεις για ντόπινγκ έχουν αναφερθεί στην Πυγμαχία κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου Αιώνα.
1920 Οι αμφεταμίνες, μια σχετικά γνωστή ουσία κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα όχι μόνο στον αθλητισμό, παρασκευαστή καν για πρώτη φορά το 1920.
1952 Κατά τη διάρκεια των παγοδρομιών στο Όσλο, αίσθηση προκάλεσε όταν αμπούλες και σύριγγες βρέθηκαν στα αποδυτήρια των αθλητών.
1960  Η δραματική αύξηση χρήσης ουσιών ντόπινγκ ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960. Η κοινωνία εκείνες τις μέρες πίστευε ότι υπήρχαν φάρμακα ικανά να οδηγήσουν σε οποιαδήποτε επιτυχία. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης το 1960, ο Δανός ποδηλάτης Κ. Jensen πέθανε λόγω χρήσης αμφεταμινών.
1967 Το 1967, ο 30 ετών Βρετανός ποδηλάτης Tom Simpson και ο δρομέας Dick Howard πέθαναν λόγω χρήσης αμφεταμινών και ηρωίνης, αντίστοιχα. Το1968, ένα χρόνο αργότερα, ο Γερμανός πυγμάχος Jupp Elze πέθανε από χρήση ενός μίγματος αμφεταμινών.
1976 Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, ο Πολωνός αθλητής Ζ. Kaczmarek και ο Βούλγαρος αθλητής V Khristov (αθλητές άρσης βαρών), αναγκάστηκαν να επιστρέψουν τα χρυσά τους μετάλλια όταν βρέθηκαν θετικοί σε Ντόπινγκ.
1988 Πολλοί άλλοι νικητές είχαν την ίδια μοίρα με τον Ben Johnson στους Ολυμπιακούς της Σεούλ που είναι και το πιο γνωστό παράδειγμα. Βρέθηκε θετικός για ένα απαγορευμένο αναβολικό στεροειδές (Στανοζολόλη), του αφαιρέθηκε το χρυσό του μετάλλιο στα 100 μέτρα ταχύτητας και αποκλείστηκε για δύο έτη. Αργότερα, αποδείχθηκε ότι όλοι ή σχεδόν όλοι από τους φιναλίστ σε εκείνη την κούρσα είχαν πάρει απαγορευμένες ουσίες.

Η αυγή του 21 ου αιώνα χαρακτηρίζεται από πολλά παραδείγματα αθλητών που έχουν κατηγορηθεί για ντόπινγκ. Παραδείγματα αποτελούν οι δρομείς αγώνων ταχύτητας όπως οι Τ. Montgomery, D. Chambers, Μ. Jones, ονόματα μερικών μόνο από τις πολυάριθμες γνωστές περιπτώσεις, όπου υπάρχουν και ελληνικές. Δυστυχώς, το ντόπινγκ δεν είναι μόνο ιστορία αλλά προφανώς συνεχίζεται με νέες ουσίες και τεχνικές στις μέρες μας.

Απαγορευμένος Κατάλογος

Ο Παγκόσμιος Κώδικας Αντί Ντόπινγκ αναφέρει, ότι μια ουσία θα πρέπει να περιληφθεί στον Απαγορευμένο Κατάλογο, εάν ο WADA καθορίσει ότι η ουσία ή η μέθοδος πληροί δύο από τα τρία κριτήρια που ακολουθούν:

– Ύπαρξη οποιασδήποτε ιατρικής ή άλλης επιστημονικής απόδειξης, φαρμακολογικής επίδρασης ή εμπειρίας ότι η ουσία ή η μέθοδος, από μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες ουσίες ή μεθόδους, έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει ή βελτιώνει την αθλητική απόδοση.
– Ύπαρξη οποιασδήποτε ιατρικής ή άλλης επιστημονικής απόδειξης, φαρμακολογικής επίδρασης ή εμπειρίας ότι η χρήση της ουσίας ή της μεθόδου αποτελεί πραγματικό ή ενδεχόμενο κίνδυνο για την υγεία του Αθλητή.
– Η χρήση της ουσίας ή της μεθόδου παραβιάζει το πνεύμα του αθλητισμού που περιγράφεται στην Εισαγωγή του Κώδικα.
Επιπλέον, μια ουσία ή μέθοδος θα πρέπει να περιληφθεί στον Απαγορευμένο Κατάλογο εάν o WADA καθορίσει ότι υπάρχει ιατρική ή άλλη επιστημονική απόδειξη, φαρμακολογική επίδραση ή εμπειρία ότι η ουσία ή η μέθοδος έχει τη δυνατότητα να καλύψει τη χρήση άλλων Απαγορευμένων Μεθόδων. Επί του παρόντος, οι ουσίες και οι μέθοδοι στον Απαγορευμένο Κατάλογο ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες:
– Αναβολικοί παράγοντες
– Ορμόνες και σχετικές ουσίες
– Βήτα-2 αγωνιστές
– Ορμονικοί ανταγωνιστές και ρυθμιστές
– Διουρητικά και άλλοι παράγοντες συγκάλυψης
– Αύξηση της μεταφοράς οξυγόνου
– Χημικός και φυσικό χειρισμός
– Γονιδιακό ντόπινγκ

Χρέος όλων

Χρέος όλων λοιπόν είναι να προστατευθεί η νεολαία από το αρνητικό φαινόμενο του ντόπινγκ διευρύνοντας αφενός μεν την ενημέρωση αφετέρου παίρνοντας ουσιαστικά μέτρα όπως τα παρακάτω:
– Αξιοποίηση δημιουργικά των ΜΜΕ με ουσιαστικές συζητήσεις για το κοινό από ειδικούς γιατρούς, ψυχολόγους, βιοχημικούς, εργοφυσιολόγους και άλλους για τα καταστροφικά αποτελέσματα που επιφέρει η φαρμακοδιέγερση/ντόπινγκ.
– Ενημέρωση των αθλητών και ιδιαίτερα των γονέων να μην χορηγούνται ανεξέλεγκτες ουσίες από οποιουσδήποτε αλλά να εμπιστεύονται μόνο τον γιατρό, τον φαρμακοποιό, και τον εργοφυσιολόγο.
– Να παροτρύνονται όλοι οι σύλλογοι στη διοργάνωση συζητήσεων με ειδικούς για τους γονείς και τους αθλητές για τις βλαβερές συνέπειες που προκαλεί τον ντόπινγκ.
– Σε όλα τα ιατρικά σκευάσματα που εγκρίνονται από τις ιατρικές αρχές όπως ο ΕΟΦ στην Ελλάδα και περιέχουν απαγορευμένες ουσίες να υπάρχει ειδική ένδειξη ότι απαγορεύεται η χρήση τους από αθλητές. – Όλες οι αρχές του αθλητισμού όπως Υπουργεία, Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές, Ομοσπονδίες και σύλλογοι να διευκολύνουν το έργο της Wada για ελέγχους ντόπινγκ και να συνεργάζονται μαζί τους.
– Να γίνει προσπάθεια ώστε όλες οι χώρες να δημιουργήσουν πιστοποιημένα εργαστήρια Α κατηγορίας και να δαπανούν κονδύλια για αυξημένους και στοχευμένους εσωτερικούς ελέγχους.
– Να γίνονται έλεγχοι και στα σχολικά Πρωταθλήματα για την προστασία των μαθητών- αθλητών.
– Να θεσπίσουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αλλά και παγκόσμια ισχυρούς νόμους για τους χρήστες, τους εμπόρους ουσιών και όσους συμμετέχουν στο παράνομο αυτό κύκλωμα.
– Η αρχαία Ολυμπία να γίνει η ιδεολογική έδρα της Wada με λειτουργία της επιτροπής “Ηθική και Αθλητισμός” που ψηφίστηκε ομόφωνα στη σύνοδο της Μόσχας το Δεκέμβρη του 2002.

Αυτές είναι ορισμένες προτάσεις για να προασπιστεί η σωματική υγεία των αθλητών αλλά και να περιφρουρηθεί η ιδεολογία του αθλητισμού.

Έχουν χρέος όλοι οι θεσμικοί φορείς να υπηρετήσουν τον αθλητισμό των Ανθρώπινων Ορίων.

Το συνέδριο συνδιοργανώθηκε από το Σύνδεσμο Προπονητών Κοζάνης, την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων (ΕΠΣ) Κοζάνης και την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού.

Το συντονισμό της εκδήλωσης έκανε η δημοσιογράφος Βάσω Αννουλίδου.            

Γ.Μαστρ.