Ορόσημο του Πενταλόφου αποτελεί και ο ιερός ναός του Αγ. Αχιλλείου που βρίσκεται στη θέση του από τα μισά του 18ου αιώνα. Φιλοτεχνήθηκε το έτος 1774 από ζωγράφους των Χιονάδων της Ηπείρου, διαθέτοντας έναν θαυμαστό εσωτερικό διάκοσμο. Εδώ οι Ζουπανιώτες μαστοροκαλφάδες υπερέβαλαν εαυτόν.
Πρόκειται για ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό κτίσμα και ένα αριστούργημα της αγιογραφικής τέχνης. Σήμερα έχει κηρυχτεί ως ένα σπουδαίο διατηρητέο μνημείο, ενώ παλιότερα αποτελούσε τον τόπο εκκλησιασμού των κατοίκων τόσο του Πενταλόφου όσο και του Βυθού.
Οι Πενταλοφίτες σέβονταν τόσο πολύ τον ΆΆγιο, που μια παλιά παράδοση λέει πως όσοι περνούσαν έφιπποι έξω από το ναό έπρεπε να ξεπεζέψουν γιατί αλλιώς τα άλογα τρόμαζαν, αγρίευαν και δεν προχωρούσαν.
Η αρχιτεκτανική: μεγαλοπρεπή μεγέθη
O ναός είναι ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα, δηλ. με τρείς διαδρόμους και χώρο εισαγωγής στον κυρίως ναό. Υπάρχει μία ανοικτή στοά στη δυτική και νότια πλευρά, ενώ στην βορειοδυτική έχει ένα παρεκκλήσι Χτίστηκε το 1742 από Πενταλοφίτες μαστόρους.
Η ζωγραφική: ανθρώπινος ρεαλισμός
Οι τοιχογραφίες ξεχωρίζουν για την χρωματική ευαισθησία και την ποιότητα της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Η ρεαλιστική ένταση στον απόλυτο ανθρώπινο πόνο που απέδωσαν οι ζωγράφοι στην τοιχογραφία “η Βρεφοκτονία του Ηρώδη” στον κυρίως ναό, όπου αλλόφρονες στρατιώτες εμφανίζονται να σκοτώνουν με μανία τα βρέφη και να τα φέρουν στις λόγχες τους ως τρόπαια, κλέβει την παράσταση.
Οι σκηνές στην αριστερή πλευρά του νάρθηκα όπου οι δαίμονες βασανίζουν τις ψυχές σύμφωνα με τα αμαρτήματα τους φιλοτέχνησαν με μαεστρία οι ξακουστοί χιοναδίτες καλλιτέχνες Κωνσταντίνος Μιχαήλ και Μιχαήλ Μιχαήλ στα 177 4.Από τις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου, παλαιότερες είναι του Παντοκράτορα, του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Σπυρίδωνα η οποία σύμφωνα με την αφιέρωση της, ζωγραφίστηκε το 1767.
Η ξυλογλυπτική: σκαλιστή στον αέρα
Αριστούργημα της τέχνης του ξύλου το τέμπλο του ναού. Φτιαγμένο από ξύλο καρυδιάς με την τεχνική του «σκαλιστού στον αέρα», δηλ. με διαμπερή κενά ανάμεσα στα θέματα. Οι τεχνίτες είναι βαθιά επηρεασμένοι από την τέχνη του δυτικοευρωπαίκού μπαρόκ (ελικοειδής γραμμές και πληθωρική διακόσμηση) που κυριαρχεί στην εκκλησιαστική ξυλογλυπτική,. Ιδιαίτερα στο τέλος του 180υ αιώνα, δημιουργούν συνθέσεις με σκηνές από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη καθώς και από το φυτικό και ζωικό βασίλειο.
Δείτε φωτογραφίες στο www.tovoion.com
