Το ζήτημα των απαλλοτριώσεων αποτελεί ένα ιδιαίτερα εξειδικευμένο και περίπλοκο νομικό θέμα, οφείλει, δε, να διαθέτει διαδικασίες και δικλείδες ασφαλείας τόσο για τον ιδιώτη ιδιόκτητη όσο και για το δημόσιο.
Οι κυβερνήσεις τις μεταπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ) δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα να φτιάξουν ένα απλό και κατανοητό νόμο, ο οποίος θα περιλαμβάνει τις ανωτέρω διασφαλίσεις και θα λειτουργεί χωρίς παράθυρα και παραθυράκια. Είναι γνωστό ότι άνθρωποι πλουτήσαν από απαλλοτριώσεις εκτάσεων που δεν άξιζαν ούτε σε κλάσμα της αποζημίωσης που έλαβαν, ενώ άλλοι έχασαν περιουσίες επί πινακίου φακής γιατί μπλέχτηκαν σε ένα δαιδαλώδη μηχανισμό.
Με την υπουργική τροπολογία 374/33, η οποία κατατέθηκε στο νομοσχέδιο “Διαμόρφωση φιλικού αναπτυξιακού περιβάλλοντος για τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις και άλλες διατάξεις”, διαφοροποιείται η διαδικασίας καθορισμού τιμήματος για αναγκαστική απαλλοτρίωση μεταξύ συγχρηματοδοτούμενων και μη έργων. Η ουσία όμως παραμένει στο υπόμνημα του δήμου Κοζάνης που απεικονίζει ανάγλυφα τα προβλήματα της περιοχής.
«Με την επιχειρούμενη νομοθετική παρέμβαση πλην των συγχρηματοδοτούμενων έργων (των οποίων η σκοπιμότητα είναι προφανής) δεν γίνεται εξαίρεση των υπό απαλλοτρίωση εκτάσεων των ορυχείων. Πιο συγκεκριμένα με την επιχειρούμενη τροπολογία αν δεν υπάρξει σαφής διαχωρισμός (σελ. 8 & 7) τότε θα απαλλοτριώνονται εκτάσεις και κτίσματα στην υποτιμημένη αντικειμενική αξία η οποία είναι κατώτερη του κόστους κατασκευής για τους υπό μετεγκατάσταση οικισμούς.
Αυτό θα διασαλεύσει τις σχέσεις ισορροπίας και θα δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα ιδιαίτερα για τους υπό μετεγκατάσταση οικισμούς οι οποίοι δεν θα δύνανται να μετεγκαταστασθούν. Επίσης θα δημιουργήσει προβλήματα και στις αποζημιώσεις των δημοσίων υποδομών υπέρ δήμου για την κατασκευή των έργων.»
Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται νομικά από το υπόμνημα του δικηγορικού συλλόγου Κοζάνης. Κάποιοι προσπαθούν να θολώσουν τα νερά και να εμπαίξουν τους πολίτες με ερμηνείες του άρθρου 7 και 9 κτλ η ουσία όμως είναι ότι με ερμηνείες δεν βγαίνει αποτέλεσμα.
Ειδικά για το άρθρο 9 του 2882/2001 όπως τροποποιείται με την παρούσα, ο Δικηγορικός σύλλογος Κοζάνης επισημαίνει:
«Mε τις διατάξεις των άρθρων 9 παρ.5 και 10 παρ.2 του σχεδίου νόμου προβλέπεται ότι η προσωρινή και οριστική αποζημίωση, αντίστοιχα, δεν μπορεί να υπερβαίνει σε ποσοστό 80 % ή να υπολείπεται σε ποσοστό 50% της αξίας που έχει καθορισθεί με το αντικειμενικό σύστημα του Υπουργείου Οικονομικών ή άλλως της εκτίμησης που αποτελεί στοιχείο της προδικασίας.
Τούτο αντίκειται έντονα στην ουσιώδη διάταξη του άρθρου 17 του Συντάγματος, η οποία προβλέπει τον καθορισμό πλήρους αποζημίωσης, χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό.»
Και συνεχίζει:
Με τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 3 προστίθενται επιβαρυντικές για τους ιδιοκτήτες και χρονοβόρες διαδικαστικές ενέργειες σχετικά με την υποβολή της αίτησης προς την Κτηματική Υπηρεσία για την ιδιαίτερη αποζημίωση (όπως βεβαιώσεις μηχανικού κ.λ.π.), οι οποίες δεν προβλέπονται από το Ν.2882/2001.
Βέβαια η προσπάθεια παραπληροφόρησης δεν σταματά εδώ. Ακούγονται φήμες και διαδώσεις ότι οι διατάξεις για την τροπολογία μεταβλήθηκαν κατά την διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια. Σύμφωνα όμως με τα πρακτικά της Πέμπτης 4 Απριλίου 2013, ο Υπουργός κύριος Χατζηδάκης υπερασπιζόμενος την αναγκαιότητα της τροπολογίας αναφέρει:
«Φαίνεται ότι είμαστε πανάκριβοι στις απαλλοτριώσεις. Φαίνεται ότι είμαστε οι πιο ακριβοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κομισιόν όσον αφορά τις απαλλοτριώσεις για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα καλύπτει μόνο το ένα δέκατο του συνολικού κόστους και πολλές φορές το κόστος των απαλλοτριώσεων –ο κ. Χρυσοχοΐδης θα το ξέρει- θα φτάνει και στα δέκα δέκατα και ενδεχομένως θα υπερβαίνει το 100%. Έχουμε περιπτώσεις όπου δικαστήρια έχουν επιδικάσει ως τίμημα της απαλλοτρίωσης ένα τίμημα που φτάνει στο 3.000% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Ε, είπαμε ότι υπάρχει μία διαφορά ενδεχομένως μεταξύ της αντικειμενικής αξίας και της εμπορικής αξίας. Αλλά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν μπορούμε να κόβουμε τα λεφτά από τους συνταξιούχους και τους μισθωτούς. Δεν μπορεί να γίνεται όλο αυτό που γίνεται στη χώρα και την ίδια στιγμή ορισμένοι να συνεχίζουν να εισπράττουν έχοντας ως επένδυση της ζωής του το τίμημα των απαλλοτριώσεων που θα πάρουν κάποια στιγμή. Αυτό δεν νομίζω ότι θεωρείται κοινωνικά δίκαιη πολιτική και γι’ αυτό είμαι βέβαιος ότι όλες οι πτέρυγες τις Βουλής θα στηρίξουν αυτήν τη ρύθμιση.»
Να σημειωθεί ότι κατά την ανάγνωση των τροπολογιών η συγκεκριμένη τροπολογία ψηφίστηκε από την Συγκυβέρνηση χωρίς να αναφερθεί ότι έχουν γίνει τροποποιήσεις από τον αρμόδιο Υπουργό.
Με εκτίμηση
ΡΑΧΗΛ ΜΑΚΡΗ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ
