Με την αναβίωση εθίμων θα γιορτάσουν την Πρωτοχρονιά οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας, καθώς σε κάθε γωνιά της το γλέντι και η παράδοση θα είναι τα κυρίαρχα στοιχεία
Φλώρινα
Σε Παπαγιάννη και Άλωνα θα αναβιώσουν τα «Μπαμπάρια». Άνδρες μεταμφιεσμένοι με στολές και προσωπίδες από προβιές αρνιού, προσπαθούν να παραδώσουν σώα τη νύφη στο γαμπρό, απομακρύνοντας από κοντά τις τους μνηστήρες, ακόμα κι αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν βία. Το έθιμο γιορτάζει το ξύπνημα της γης και της καρποφορίας. Κεντρικός ήρωας είναι η γυναίκα που συμβολίζει τη γονιμότητα, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για έναν άντρα μεταμφιεσμένο με παραδοσιακή νυφιάτικη ενδυμασία. Όλη η ομάδα διασχίζει το χωριό και μπαίνει στις αυλές των σπιτιών. Οι νοικοκυραίοι πρέπει να τους δώσουν μέρος της σοδειάς τους, προκειμένου να πάει καλά η νέα χρονιά. Παράλληλα, ακούγονται οι ήχοι της γκάιντας και των χάλκινων και ο χορός καλά κρατεί. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στις διονυσιακές λατρείες και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του τρόπου ζωής των κατοίκων.
Στο Ξινό Νερό, λίγο μετά τις 10.30 το πρωί, θα ξεκινήσει το πρωτοχρονιάτικο καρναβάλι, έθιμο όχι και τόσο γνωστό.
Κοζάνη
Στο Πρωτοχώρι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων το δρώμενο των Μωμογέρων άρχισε να αναβιώνεται και συγκεκριμένα το 1927 έχουμε τις πρώτες μαρτυρίες και φωτογραφικό υλικό. Το έθιμο λάμβανε χώρο την περίοδο του Δωδεκαημέρου δηλαδή από τα Χριστούγεννα έως τα Φώτα.
Το παραδοσιακό έθιμο «ραγκατζάρια» θα αναβιώσει στο Μικρόβαλτο. Σήμερα παραμονή Πρωτοχρονιάς το βράδυ ομάδες μεταμφιεσμένων θα επισκέπτονται σπίτια του χωριού τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια και ψάλλοντας τα κάλαντα. Αύριο πρώτη ημέρα του νέου έτους, μετά τη Θεία Λειτουργία, θα αναβιώσει το έθιμο «ραγκατζάρια» στην κεντρική πλατεία του χωριού, όπου θα στηθεί γλέντι με τοπικά εδέσματα και άφθονο κρασί.
Ο Ποντιακός και Μικρασιατικός Σύλλογος Καρυοχωρίου “Ο Πρόσφυγας” αναβιώνει αύριο στις 11:00, το δρώμενο ”Κοτσαμάνια”.Την Κυριακή το πρωί θα γίνει η αναβίωση του δρώμενου ”Κοτσαμάνια” στο δ.δ. Σπηλιάς, το απόγευμα στο δ.δ. Χριστοφόρου και το βράδυ στους κεντρικούς δρόμους και τα καταστήματα διασκέδασης στην Πτολεμαϊδα.
Εορταστικές εκδηλώσεις διοργανώνει το τοπικό Συμβούλιο Αναρράχης σε συνεργασία με την Κοινότητα Νέων και το Σύλλογο Ποντίων Αναρράχης. Σήμερα παραμονή Πρωτοχρονιάς αναβιώνει το έθιμο της «Σούρβας», με τους καρναβαλιστές και την συνοδεία ζουρνάδων, να περιφέρονται στο χωριό, φέρνοντας το μήνυμα της αλλαγής του νέου έτους, ενώ θα ακολουθήσει γλέντι. Αύριο ανήμερα του νέου έτους, θα πραγματοποιηθεί γλέντι στην κεντρική πλατεία του χωρίου με άφθονο κρασί και παρέλαση καρναβαλικών αρμάτων στις 3 το μεσημέρι, ενώ την Κυριακή οι Μωμόγεροι θα χορέψουν στην πλατεία της Αναρράχης.
Καρναβαλικές εκδηλώσεις έχουν προγραμματίσει το μεσημέρι ανήμερα της Πρωτοχρονιάς και στο Εμπόριο.
Στην πλατεία της Εράτυρας θα γίνει ανήμερα της Πρωτοχρονιάς και μετά τη Δοξολογία το καλωσόρισμα του νέου έτους, ενώ θα ακολουθήσει ο χορός των Ερατυραίων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μορφωτικού Συλλόγου Σκήτης, πραγματοποιεί το έθιμο των «Μωμόγερων», αύριο ανήμερα Πρωτοχρονιάς και την Κυριακή 2 Ιανουαρίου
Καστοριά
Αναβιώνει και φέτος το καρναβάλι από τους κατοίκους του Άργους Ορεστικού. Στο Αργείτικο Καρναβάλι το τριήμερο γλέντι ξεκινάει από σήμερα το απόγευμα, παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με τα «μπουλούκια» να χορεύουν στις γειτονιές μερακλωμένα από τους ήχους λαϊκών οργάνων. Με κυρίαρχο το στοιχείο της κοινωνικής και πολιτικής σάτιρας, την πρώτη μέρα του χρόνου πραγματοποιείται η παρέλαση, στις 3 το απόγευμα. Το αργείτικο καρναβάλι κορυφώνεται την δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς με τον εορτασμό της Πατερίτσας.
Με καρναβάλι υποδέχονται τον νέο χρόνο και οι κάτοικοι στην Κορησό, την Λιθιά, το Μαυροχώρι και το Νεστόριο.
Τα αργκουτσιάρια αναβιώνουν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς στην Κλεισούρα Καστοριάς και συνδυάζουν το ηρωικό στοιχείο με την πανάρχαια διονυσιακή τελετή.
Στο Επταχώρι Καστοριάς αναβιώνουν την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι “Μπουμπαραίοι”, ένα διονυσιακό έθιμο. Οι «Μπουμπαραίοι» συγκεντρώνονται νωρίς το πρωί της Πρωτοχρονιάς, στο προαύλιο της Εκκλησίας του χωριού και μετά τη Θεία Λειτουργία βάφουν στο πρόσωπο όποιον βγαίνει από την Εκκλησία για καλή χρονιά. Γυρίζουν στα σπίτια με συνοδεία παραδοσιακών οργάνων και το απόγευμα το γλέντι «ανάβει» στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Γρεβενά
Κάθε χρόνο ανήμερα της Πρωτοχρονιάς στον Άγιο Γεώργιο, τις Αμυγδαλιές και το Μεγάλο Σειρήνι Γρεβενών αναβιώνουν τα “Ρουγκατσάρια”. Από το πρωί αύριο, τα ρουγκουτσάρια θα επισκεφθούν όλα τα σπίτια των χωριών, τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας στις πλατείες του Αγίου Γεωργίου, των Αμυγδαλιών και του Μεγάλου Σειρηνίου Γρεβενών θα ακολουθήσει γλέντι με δημοτικές ορχήστρες.
Σούρβα, Νύφη, Ραγκουτσάρια,Γάμος, Μπαμπάρια και άλλα Πρωτοχρονιάτικα έθιμα στην Β. Ελλάδα
Προσκλητήρια δεν υπάρχουν, όμως όλοι γνωρίζουν ότι ο γάμος θα γίνει στις 31 Δεκεμβρίου.
Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία και παραπέμπει στο τέλος της μέχρι τώρα μοναχικής πορείας ενός νέου και μιας νέας και την αρχή της κοινής τους ζωής με πολλές ελπίδες και προσδοκίες. Οι προετοιμασίες γίνονται με πυρετώδεις ρυθμούς και βρίσκουν τη νύφη να ετοιμάζει τη φορεσιά της και τον γαμπρό και τους φίλους του να ξεσκονίζουν τις …προβιές τους. Εκείνοι, άλλωστε, πρέπει να είναι έτοιμοι για όλα, για να προστατέψουν το “κορίτσι” από αυτούς που θέλουν να το κλέψουν. Για να τρομάξουν τους “κακούς” θα φορέσουν στο πρόσωπο φασόλια για δόντια και πιπεριές για κέρατα και θα ξεχυθούν στους δρόμους, ξορκίζοντας την απειλή.
Προσκεκλημένοι αυτού του ιδιόμορφου γάμου που θα γίνει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο “χωριό του Άη Βασίλη” στην κεντρική πλατεία της Σιταριάς Φλώρινας είναι όλοι όσοι επιθυμούν να “ξεφύγουν” για λίγο από την πραγματικότητα, να φέρουν πάλι στο μυαλό τους παιδικές μνήμες από κάλαντα και χριστουγεννιάτικες μεταμφιέσεις αλλά και να γευτούν όσα θα τους προσφέρει γενναιόδωρα η τοπική κοινωνία: τσιγαρίδες, κρασί και παραδοσιακή φασολάδα Πρεσπών.
Οι παραπάνω εκδηλώσεις, με τη γνωστή σε πολλούς ονομασία “Μπαμπάρια”, που θα αναβιώσουν και σε άλλες περιοχές της βόρειας Ελλάδας, θα ανοίξουν σε λίγες μέρες τον κύκλο των πρωτοχρονιάτικων εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν τα Ραγκουτσάρια, τα πρωτοχρονιάτικα καρναβάλια της δυτικής Μακεδονίας αλλά και τις παραλλαγές τους: τα Μπουμπουσάρια, άλλη μια γιορτή μεταμφιέσεων στη Σιάτιστα και τους Μωμόγερους στο Κιλκίς και τα Αλωνάκια Κοζάνης. Τις εκδηλώσεις θα “συμπληρώσουν” η Σούρβα στην Καστοριά, οι Φωταροί στο Παλαιόκαστρο του Πολυγύρου, τα έθιμα της Καμήλας και της νύφης στη Γαλάτιστα, οι Αράπηδες στη Νικήσιανη Καβάλας και τα Τζαμαλάρια στην Άρνισσα Πέλλας. Ξεχωριστό τόνο στο τοπίο των χειμωνιάτικων εκδηλώσεων και εθίμων θα δώσει και ο προστάτης των χιονοδρόμων Άγιος Σεραφείμ, ανήμερα της γιορτής του οποίου, στις 3 Ιανουαρίου, θα τελεστεί θεία λειτουργία στο χιονοδρομικό κέντρο Σελίου.
Πιο συγκεκριμένα, την ίδια μέρα με τον γάμο στη Σιταριά της Φλώρινας, παραμονή αλλά και ανήμερα Πρωτοχρονιάς οι μεταμφιεσμένοι Μωμόγεροι θα αναβιώσουν στα Αλωνάκια Κοζάνης. Επίσης την 1η Ιανουαρίου στη μία το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί το θεατρικό δρώμενο “Τα Μωμοέρα” στον Άγιο Μάρκο του Κιλκίς, μπροστά από το καφενείο “Νέα Λαραχανή”. Και αν ακόμη μερικοί είναι επιφυλακτικοί σε τέτοιες εξορμήσεις, ο Δήμος Βοϊου Κοζάνης γνωστοποιεί ότι οι παρέες των Μπουμπουσαριών που θα συμμετέχουν στην παρέλαση ανήμερα των Θεοφανίων, θα βραβευτούν από το Δήμο και από το Ίδρυμα Παπαγεωργίου με ανάλογα χρηματικά ποσά. Αρκεί, βέβαια, όποιος ενδιαφέρεται να δηλώσει συμμετοχή τηλεφωνώντας στον δήμο.
Προπομπός των πρωτοχρονιάτικων καρναβαλιών θα είναι στις περιοχές της Καστοριάς τα “μπουλούκια”, οι ομάδες των μεταμφιεσμένων, που θα διοργανωθούν την 1η Ιανουαρίου στην Κορησό, την Κλεισούρα και τη Λιθιά. Παρελάσεις θα γίνουν στις 2 Ιανουαρίου στην Κορησό, τη Λιθιά και το Μαυροχώρι, ενώ στις 5 Ιανουαρίου ξεκινά το κατ’ εξοχήν καρναβάλι, τα Ραγκουτσάρια από το δημαρχείο της Καστοριάς. Όλες αυτές τις μέρες, τα παιδιά θα “κουβαλούν” μαζί τους τη σούρβα, το χλωρό κλαδί κρανιάς που θα στολίσουν με πολύχρωμες κλωστές και την ημέρα των Θεοφανίων, ο Άγιος Βασίλης θα τους μοιράσει δώρα. Τα “μπουλούκια” θα “ξεχυθούν” και πάλι στους δρόμους με ζωντανή μουσική από λαϊκές ορχήστρες σε καστοριανούς ρυθμούς και την Τρίτη 8 Ιανουαρίου το έθιμο θα κορυφωθεί με την παρέλαση στην οδό Μητροπόλεως. Εξάλλου, τα Ραγκουτσάρια στο Άργος Ορεστικό θα αρχίσουν το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς και θα ολοκληρωθούν στις 2 Ιανουαρίου.
tovoion.com
