Δημοσιεύτηκε πρόσφατα η απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την διαχείριση του Τοπικού Πόρου. Δυστυχώς, τόσο το περιεχόμενο της απόφασης όσο και οι πρώτες αντιδράσεις των επωνύμων δεν επιτρέπουν να αισιοδοξούμε για μια σφικτή διαχείριση με χειροπιαστά αποτελέσματα για τον τόπο.
Η Δημοτική Κίνηση από το καλοκαίρι του 2011 κατέθεσε στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης τις προτάσεις της για το σοβαρό αυτό θέμα. Ζητήσαμε τότε ένα διαφορετικό πνεύμα και συγκεκριμένες στοχεύσεις για να πάμε μπροστά. Δυστυχώς η υπουργική απόφαση κάνει βήματα προς τα πίσω.
Οι ενστάσεις μας:
1. Η αύξηση του Πόρου από το 0,4% στο 0,5% είναι κοροϊδία. Υπολείπεται κατά πολύ από το ομόφωνο αίτημα για τριπλασιασμό (1,2 %) καθώς και από το αντίστοιχο τέλος που ισχύει για εγκατάσταση ΑΠΕ (2,7%). Αναμένουμε από δημάρχους και Περιφερειάρχη να μας πουν πώς θα διεκδικήσουμε ενωμένα αυτό που δικαιούμαστε ως τοπική κοινωνία.
2. Η νέα υπουργική απόφαση όχι μόνο δε λύνει το πρόβλημα της διασπάθισης και της αποσπασματικότητας, αλλά το επιτείνει ορίζοντας ξεχωριστούς προγραμματισμούς (επιχειρησιακά σχέδια) για κάθε δήμο και την Περιφέρεια. Χρειάζεται ενιαίος προγραμματισμός για όλο το ενεργειακό λεκανοπέδιο με κεντρικό στόχο μια πράσινη μεταλιγνιτική περίοδο.
3. Ως Επιτροπές Παρακολούθησης ορίζονται τα Δημοτικά και Περιφερειακά συμβούλια. Αυτό στην πράξη σημαίνει ταύτιση ελεγκτή και ελεγχόμενου («Γιάννης κερνάει , Γιάννης πίνει» !) Ποιο περιφερειακό ή δημοτικό συμβούλιο θα απορρίψει έργο, όταν το εισηγείται ο Δήμαρχος ή ο Περιφερειάρχης που ελέγχουν την πλειοψηφία ;
4. Επιτροπή ελέγχου. Πρέπει να ξεκαθαριστεί ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της. Θα αρκείται μόνο σε έναν τυπικό έλεγχο νομιμότητας ή θα ελέγχει και τη ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ – ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ των έργων ;
5. Παροχή του 1% στο Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων. Διαφωνούμε. Πρόκειται για ένα «δωράκι» 200.000 ευρώ κάθε χρόνο, χωρίς αντίκρισμα. Οι ενεργειακοί Δήμοι έχουν το προσωπικό και τις υποδομές να καλύψουν και τις ανάγκες του Δικτύου. Με την ευκαιρία να πούμε πως το Δίκτυο έχει συντονιστικό ρόλο και οι δράσεις του θα πρέπει να συζητιούνται προηγουμένως και στα δημοτικά συμβούλια !
6. Παροχή του 12% στους μη ενεργειακούς δήμους. Επίσης λάθος. Ο Τοπικός Πόρος πρέπει να είναι ανταποδοτικός, να «αποζημιώνει» τις περιοχές που πλήττονται από τα ορυχεία και τις μονάδες της ΔΕΗ. Δεν είναι εργαλείο ψηφοθηρίας. Οι μη ενεργειακοί δήμοι μπορούν να διεκδικήσουν ανάλογα ανταποδοτικά τέλη από τα ιδιωτικά ορυχεία που φιλοξενούν (Σέρβια) και κονδύλια από προγράμματα για ορεινές περιοχές (Βόιο), από τα οποία αποκλείονται – ορθά – οι κατά κανόνα πεδινοί ενεργειακοί δήμοι.
Πιστεύουμε πώς πέρα από την κουβέντα για τα ποσοστά και τις κατανομές η ουσία είναι αλλού: Πρέπει άμεσα να εκπονηθεί με διεθνή διαγωνισμό ένα ΠΡΑΣΙΝΟ ΕΙΚΟΣΑΕΤΕΣ ΣΧΕΔΙΟ μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο (το έχουμε προτείνει επανειλημμένα στο Δημοτικό Συμβούλιο) με χρηματοδότηση από συγκεκριμένες πηγές: τον τοπικό πόρο, το τέλος εξόρυξης λιγνίτη, το «αδήλωτο» εξωτερικό κόστος κλπ. Ειδικά για τον Πόρο, το 70% πρέπει να χρηματοδοτεί το εν λόγω Σχέδιο και το 30 % έργα περιβάλλοντος & ποιότητας ζωής. Με βάση τη σχεδιασμένη αυτή στρατηγική θα προκαθοριστεί αναλυτική λίστα των χρηματοδοτούμενων βασικών έργων σε βάθος εικοσαετίας και έτσι θα σταματήσει η εκτροπή του Πόρου σε άσχετες «δράσεις», παραγοντίστικες ενισχύσεις συλλόγων και φορέων, λειτουργικά έξοδα δήμων, υπηρεσιών κλπ.
Ο ρόλος των δήμων και της Περιφέρειας σ’ αυτή την ιστορία πρέπει να ξεκαθαρίσει από την αρχή. Σχετικά με τον Πόρο, οι δήμοι προφανώς δικαιούνται μεγαλύτερο κομμάτι, αλλά η Περιφέρεια έχει προτεραιότητα σε βασικά έργα της μεταλιγνιτικής περιόδου, κυρίως υπερτοπικού χαρακτήρα (ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις).
Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια ερασιτεχνισμού και πολιτικού παραγοντισμού με το δημόσιο χρήμα και τα ανταποδοτικά τέλη. Καθαρός προσανατολισμός, στρατηγικό σχέδιο, ενδιάμεσοι μετρήσιμοι στόχοι, χρηστή διαχείριση, συνεχής έλεγχος και αξιολόγηση.
Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη Τόπος να ζεις»