Στις 2 Μαΐου τιμάται Ιδιαίτερα στην περιοχή του Βοΐου,η Ανακομιδή των Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου, τόσο στο Αγίασμα Βοΐου,αλλά και στην Χρυσαυγή.
Ξεχωριστή θέση στὰ δεδομένα καὶ ἀξιοποιήσιμα στοιχεῖα θρησκευτικοῦ τουρισμοῦ καὶ μὲ δυνατότητες καὶ προοπτικές ἀνάπτυξης σὲ πολλαπλά ἐπίπεδα παρουσιάζει τὸ ἁγίασμα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στὸ Ἁγίασμα τοῦ δήμου Βοΐου, έξω από το Τσοτύλι , ποὺ ὀφείλει τὸ ὄνομά του στὸ γεγονός αὐτό, τὴν ὕπαρξι τοῦ ἁγιάσματος τοῦ Ἁγίου σ᾿ αυτό τὸ χῶρο.
Δὲν ὑπάρχουν συγκεκριμένες γραπτές πληροφορίες γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο προέκυψε τὸ ἁγίασμα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στὸ συγκεκριμένο χῶρο.
Λαμβάνοντας ὑπ᾿ ὄψιν τὴν παράδοσι σχετικὰ μὲ τὸ αγίασμα τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ στὴν Ἱερὰ Μονὴ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, Δρυοβούνου, κατὰ τὴν ὁποία τὸ ἁγίασμά του ἀνέβλυσε μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Ἁγίου ὅταν πέρασε και στάθηκε στὸν τόπο ἐκεῖνο (μάλιστα ὅταν διεκόπη ἡ λειτουργία τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μονῆς τὸ ἁγίασμα στέρεψε γιὰ νὰ ἀναβλύσῃ καὶ πάλι μὲ τὴν
ἐπαναλειτουργία της), μποροῦμε μὲ βεβαιότητα νὰ εἰκάσωμε ὅτι τὸ ἁγίασμα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στὸ Ἁγίασμα Βοΐου, ποὺ ὀφείλει τὸ ὄνομά του στὴν ὕπαρξι αὐτοῦ τοῦ ἁγιάσματος, προέκυψε κατὰ τὸ πέρασμα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου ἀπὸ τὴν περιοχή μας καὶ τὸ συγκεκριμένο τόπο στὸ ταξίδι του ἀπὸ τὴ Ρώμη πρὸς τὴ Σαρδικὴ (σημερινὴ Σόφια τῆς Βουλγαρίας) προκειμένου νὰ λάβῃ μέρος στὴν ὀμώνυμη σύνοδο*, στὸν ἀγῶνα του κατὰ τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Ἡ αἴγλη μὲ τὴν ὁποία τὸ περιβάλλει ὁ λαὸς πρέπει μάλλον νὰ μᾶς ὁδηγήσῃ στὸ συμπέρασμα ὅτι εἶναι τὸ παλαιότερο καὶ ὡς ἐκ τούτου ἡ ὑπόθεσίς μας μάλλον εἶναι ὀρθή.
Σύμφωνα μὲ τὴν ζῶσα ἔτι παράδοσι, ἀνηγέρθη κατὰ τοὺς νεωτέρους χρόνους σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο μικρὸς τὸ μὲγεθος Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, ἀπὸ τὸν Ἀθανάσιο Ἀραϊὰ, κατόπιν ὁράματος, καθ’ ὅ τοῦ ὑπεδείχθη τὸ σημεῖο ὅπου καὶ βρῆκε τὴν ἱερὴ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου καὶ τὴν πηγὴ τοῦ Ἁγιάσματος.
Ἐκεῖνος ὁ μικρὸς Ἱερὸς Ναὸς ὑπῆρχε μέχρι τῆς κατὰ τὸ ἔτος 1914 ἀνεγέρσεως τοῦ παρόντος μετὰ τοῦ παρακειμένου ξενῶνος καὶ τοῦ (παλαιοῦ) κτίσματος τοῦ Ἁγιάσματος, διὰ χρημάτων τὰ ὁποῖα προῆλθον ἀπὸ τὴν ἐκποίησι τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ξενῶνος, δωρεᾶς τοῦ ἀδελφάτου τῶν ἐκεὶ παρεπιδημούντων κατοίκων τοῦ χωριοῦ, ὁ ὁποῖος ἐπωλήθη ἀπὸ τὴν τότε ἐκκλησιαστικὴ ἐπιτροπὴ πρὶν κατασχεθῇ ἀπὸ τὸ καθεστὼς τῶν Νεοτούρκων.
Τὸ Ἁγίασμα (Ἁγιονέρι) πηγάζει ἀπὸ ὁρισμένο σημεῖο τοῦ ἐσωτερικοῦ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καὶ ὁδηγεῖται διὰ συγκεκριμένου ἀγωγοῦ στὸν παρακείμενο ναΐσκο ἐκ τοῦ ὁποίου καὶ τὸ ἀποκομίζουν οἱ πιστοὶ.
Η πηγή του Αγιάσματος εντός του ναΐσκου
Στὸ βιβλίο της «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΑΓΙΑΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» (Εκδόσεις Μύρτος Αθήνα 2005) στὴ σελίδα 88 καὶ στὸ λῆμμα
« ΚΟΖΑΝΗ Το «Αγίασμα» Αγίου Αθανασίου στην Κοζάνη» ἡ Σοφία Σουλὴ γράφει: «Σε μια μαγευτική τοποθεσία έξω από το χωριό συναντάμε τον ναό του Αγίου Αθανασίου από τα θεμέλια του οποίου αναβλύζει ιαματικό νερό με σπάνιες θαυματουργές ιδιότητες, από το οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Οι γεροντότεροι λένε ότι η πηγή του αγιάσματος είναι παλιότερη κι από τον ναό και από τον οικισμό ακόμα. Στις 2 Μαΐου γίνεται μεγάλη θρησκευτική γιορτή και οι πιστοί συρρέουν με κατάνυξη από τα κοντινά χωριά και από άλλα μέρη της Κοζάνης. Αλλά και όλο το χρόνο προσκυνητές πηγαίνουν για να προσευχηθούν και να πάρουν το αγιασμένο νερό που έδωσε το όνομά του στο χωριό».
Τὸ πανηγῦρι τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ στὶς 2 Μαΐου κάθε χρόνο εἶναι ξεχωριστὸ γιὰ τὸ λόγο ὅτι προσέρχονται στὴ χάρι τοῦ Ἁγίου προσκυνητὲς ἀπὸ κάθε γωνιὰ τῆς εὑρυτέρας περιοχῆς μέχρι τὶς ἐσχατιὲς τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας. Πλὴν ὅμως καὶ καθημερινὰ δὲν λείπουν οἱ εὐσεβεῖς ἐκεῖνοι χριστιανοὶ πού ἔρχονται ἀπ’ ὅλα τὰ σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα, νὰ ἀνάψουν τὸ κερί τους μπροστὰ στὴν εἰκόνα του, νἀ ἀφήσουν τὸ λαδάκι προσφορὰ στὴ χάρι του καὶ νὰ πάρουν τὸ ἁγίασμά του, εὐλογία γιὰ τὴν οἰκογένειά τους.
Αφιερώματα πιστών που έλαβαν ή επιζητούν την ευλογία του Αγίου Αθανασίου
Πλῆθος εἶναι οἱ μαρτυρίες θαυματουργικῶν ἐπεμβάσεων καὶ θεραπειῶν καὶ πολὺ ζωντανὲς οἱ μνῆμες τῶν παλαιοτέρων ποὺ ἔχουν δημιουργήσει τὴν παράδοσι τῆς «Λατόριστας», ὅπως εἶναι καὶ τὸ παλαιὸ ὄνομα τοῦ οἰκισμοῦ, στὶς συνειδήσεις τους
Ὁ εὐσεβὴς λαὸς τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας, εὐλαβεῖται ἰδιαιτέρως τὸν Ἅγιο τοῦ Θεοῦ καὶ στῦλο τῆς Ὀρθοδοξίας Μέγα Ἀθανάσιο. Κάθε κώμη καὶ κάθε πόλις τῆς εὑρείας αὐτῆς τῆς περιοχῆς, πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, κοσμεῖται ἀπὸ Ἱερὸ Ναὸ ἀφιερωμένο στὴ μνήμη του.
Ἡ συνείδησις τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς τοῦ Βοΐου θέλει τὸν Ἅγιό του νὰ εὐαρεστῆται νὰ ἐπιδαψιλεύῃ τὴ χάρι, τὴν ὁποία ἔχει ἀπὸ τὸν Θεὸ, ἐπὶ τοὺς ἐπικαλουμένους τὴν πρὸς Αὐτὸν πρεσβεία του, ἰδιαίτερα ὅταν προσέρχωνται στὸ Ἁγίασμά του στὸ Ἁγίασμα Βοΐου καὶ τὸν Ἱερὸ Ναὸ του στὸ χῶρο τοῦ Ἁγιάσματός του.
Ὅσοι ἔτυχον τῆς εὐλογίας τῆς προσωπικῆς ἐμφανείας τοῦ Ἁγίου ὁμολογοῦν ὅτι προτρέπει τοὺς ἐπιδεομένους καὶ επιζητοῦντες τὴν βοήθεια καὶ τὴν πρὸς τὸν Κύριο παρρησία του νὰ προσέρχῳνται στὸ Ἁγίασμά του στὸν συγκεκριμένο χῶρο καὶ τοῦτον τὸν Ἱερὸ Ναό, παρ’ ὅτι στὴν ἰδιαιτέρα πατρίδα σχεδὸν τοῦ καθενὸς ὑπάρχει Ἱερὸς Ναὸς τιμώμενος στὸ ὄνομά του.
Οἱ Χριστιανοὶ τοῦ τόπου μας μεταδίδουν ἀπὸ γεννιὰ σὲ γεννιὰ τὶς ἀναμνήσεις καὶ ἐμπειρίες τους καὶ ἐξακολουθοῦν ἀκόμη νὰ τιμοῦν τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, ἰδιέταιρα στὸ πανηγύρι του τὶς 2 Μαΐου κάθε χρόνο.
Σύμφωνα μὲ τὴν ζῶσα ἔτι παράδοσι, ἀνηγέρθη τὸ πρῶτον σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, περὶ τὰ μέσα τοῦ 18ου αἰῶνος, ἀπὸ τὸν Ἀθανάσιο Ἀραϊὰ. Μὲ ὅραμα τοῦ ὑπεδείχθη καὶ βρῆκε τὴν ἱερὴ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου καὶ τὴν πηγὴ τοῦ Ἁγιάσματος.
Ἐκεῖνος ὁ μικρὸς Ἱερὸς Ναὸς ὑπῆρχε μέχρι τὸ ἔτος1914. Τότε (1914) ἀνηγέρθη ὁ παρὼν Ἱερὸς Ναὸς, ὁ ξενώνας καὶ τὸ παλαιὸ κτίσμα τοῦ Ἁγιάσματος μὲ χρήματα ποὺ προῆλθον ἀπὸ τὴν ἐκποίησι τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ξενῶνος, δωρεᾶς τοῦ ἀδελφάτου τῶν ἐκεὶ παρεπιδημούντων κατοίκων τοῦ χωριοῦ, ὁ ὁποῖος ἐπωλήθη ἀπὸ τὴν τότε ἐκκλησιαστικὴ ἐπιτροπὴ πρὶν κατασχεθῇ ἀπὸ τὸ καθεστὼς τῶν Νεοτούρκων.
Τὸ Ἁγίασμα (Ἁγιονέρι) πηγάζει ἀπὸ ὁρισμένο σημεῖο τοῦ ἐσωτερικοῦ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καὶ ὁδηγεῖται μὲ συγκεκριμένο ἀγωγὸ στὸ παρακείμενο ἰδιαίτερο κτίσμα ἀπὸ τὸ ὁποῖο καὶ τὸ ἀποκομίζουν οἱ πιστοὶ.
Πηγή: agiasma.info
Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Χρυσαυγή Βοΐου:Πανηγυρίζει στις 2 Μαΐου
Ο ΄Αγιος Αθανάσιος είναι η πιο παλιά εκκλησία .
Κτίστηκε το έτος 1768.Σήμερα λειτουργείται τρεις φορές το χρόνο, την Τρίτη ημέρα του Πάσχα, στις 2 Μαίου, γιορτή της ανακομιδής των αγίων λειψάνων του Αγίου Αθανασίου και μια Κυριακή του Αυγούστου, για να εκκλησιάζονται και οι παραθεριστές, που έρχονται στο χωριό.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΡΑΤΥΡΑΣ
Η Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Εράτυρας βρίσκεται 2 χιλ. βόρεια του χωριού της Εράτυρας στους πρόποδες του όρους Aσκίου σε υψόμετρο 1.000 μ.
Το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου ανάγεται στη βυζαντινή εποχή. Πιθανότατα κτίσθηκε με δαπάνες των Βυζαντινών βασιλέων, όπως συνηθίζονταν την εποχή αυτή. Χτίστηκε πιθανότατα πριν το 1600, ενώ μετά το 1700 άρχισε η περίοδος της μεγάλης ακμής του. Η μονή κατά καιρούς έχει υποστεί πολλές καταστροφές από πυρκαγιές και επιδρομές. Είχε μεγάλη βιβλιοθήκη με πολλά χειρόγραφα, κάποια εκ των οποίων βρίσκονται σήμερα στην Εθνική βιβλιοθήκη. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι οι μοναχοί ήταν ιδιαίτερα μορφωμένοι. Ασχολούνταν με τη ζωγραφική τοιχογραφιών και φορητών εικόνων, χωρίς όμως να διασώζεται κάπου κάποια υπογραφή.
Η μονή ήταν ιδιαίτερα πλούσια, αφού υπάρχουν αναφορές ότι η μονή είχε αμπέλια, ζώα, λιβάδια, αχυρώνες, μελίσσια. Μετά από την καταστροφή του 1794 το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε το 1797. Τότε χτίστηκε και η περίφημη «κούλια», κτίριο με χοντρούς ψηλούς τοίχους και πολεμίστρες, που χρησίμευε σε δύσκολες περιόδους ως καταφύγιο των κατοίκων. Στο βόρειο μέρος της μονής υπήρχαν δωμάτια που χρησιμοποιούνταν για κάποιο διάστημα ως κατάλυμα καλόγερων της μονής. Στη νότια μεριά υπήρχε στα τέλη του 18ου αιώνα και τρίτη κούλια η οποία, όπως και τμήμα του ναού, καταστράφηκε σε πυρκαγιά.
Ο ναός τοιχογραφήθηκε μόνο σε κάποια μικρά τμήματα, λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων και αγιογράφων μοναχών στην περιοχή, μετά από 30 χρόνια. Μπορεί ο ναός να μην τοιχογραφήθηκε αλλά έχει αξιόλογα ξυλόγλυπτα. Το τέμπλο εκτείνεται σε όλο το πλάτος και το ύψος του ναού και έχει τη συνήθη τριμερή διάταξη. Επίσης αναφέρεται ότι στην μονή βρίσκεται και μία πόρτα από μία εκκλησία στο Παλαιοχώρι που καταστράφηκε.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΖΗΚΟΒΙΣΤΑΣ
Το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Ζηκόβιστα (Σπήλιος) Λιμπίσοβο (Άγιος ‘Ηλίας), Λούτσιστα (Κερασώνα), και Βιδελούστι (Δαμασκηνιά).
Tα τρία πρώτα ανήκουν διοικητικά στο νομό Καστοριάς, ή Δαμασκηνιά στο Νομό Κοζάνης, ενώ εκκλησιαστικά και τα τέσσερα στη μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης, στην οποία υπήχθησαν στις αρχές του αιώνα μας, γιατί παλιότερα άνηκαν στη μητρόπολη Καστοριάς, όπως φυσικά και το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου.
Ή ονομασία του μοναστηριού του Αγίου Αθανασίου συναντάται με διαφορετικούς προσδιορισμούς. Άλλοτε ονομάζεται «μοναστήρι Άγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης», άλλοι το αναφέρουν ώς «μοναστήρι Άγίου Αθανασίoυ Σπήλιου», «Άγίου Ηλία Δαμασκηνιας » και τέλος, απο την προσωνυμία των χωριών αυτών, που είναι τα Καστανοχώρια της ανατολικής πλευράς, «μοναστήρι Αγίου Άθανασίου Καστανοχωρίων». Η μετάβαση στο μοναστήρι γίνεται είτε μέσω Τσοτυλίου – Δαμασκηνιάς, είτε μέσω Άργους Ορεστικού – Σπήλιου – Αγίου Ηλία.
Εξωκλήσι Αγίου Αθανασίου Κορυφής Βοΐου
Το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου είναι παλιός ναός στο «Παλιοχώρι», από την εποχή ακόμη πού το «Παλιοχώρι» κατοικούνταν. Εδώ τελούνταν τακτική λειτουργία στις 2 Μαΐου, την ημέρα της Ανακομιδής των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου. Από την στιγμή όμως που την Κορυφή εξυπηρετεί Ιερέας που εφημερεύει σε δύο ενορίες εναλλάξ,αποφασίστηκε από την Εκκλησιαστική επιτροπή να γίνετε η Θεία Λειτουργία στις πέντε Ιουλίου,ημέρα της εορτής του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη ιδρυτού του Αγίου Όρους.
Το είδαμε στο tovoion.com
