1. Τι κάνει μοναδική την Κοζανίτικη Αποκριά άραγε;
H Κοζανίτικη Αποκριά δεν είναι η αναβίωση ενός εθίμου που λέγεται «Φανός». Είναι μια ζωντανή παράδοση που ζει και εξελίσσεται ακόμη και σήμερα εδώ και περισσότερους από 3 αιώνες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αλλά με τον ίδιο παλμό, την ίδια αγάπη και την ίδια διάθεση. Οι «Φανοί» είναι πλέον και επίσημοι πολιτιστικοί σύλλογοι της πόλης της Κοζάνης που αντιπροσωπεύουν κάποιες γειτονιές της και οι άνθρωποι που ανήκουν στους Φανούς είναι οι πρωταγωνιστές των Αποκριών.
Αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι η «σιουρδαμάρα», δηλαδή η καλώς εννοούμενη τρέλα που τους διακρίνει με το πάντα καυστικό και… πιπεράτο αλλά ταυτόχρονα εύστοχο χιούμορ τους που ξεκινάει από τον αυτοσαρκασμό και καταλήγει στο «κασμέρι». Στους Φανούς υπάρχουν ζωντανά χάλκινα πνευστά τα οποία παίζουν ελληνικούς, μακεδονίτικους σκοπούς δημιουργώντας εκρηκτική ατμόσφαιρα διασκέδασης σε συνδυασμό με το κόκκινο κρασί, τα κιχιά και άλλους μεζέδες που κερνάει ο κάθε Φανός στους επισκέπτες.
Ο κόσμος γύρω από τη φωτιά χορεύει, διασκεδάζει, τραγουδάει! Αυτό όμως που κάνει ακόμη και τον χορό μοναδικό είναι τα τοπικά τραγούδια που μιλάνε για τα πάντα… άλλα αγάπης, άλλα του έρωτα, άλλα κλέφτικα και άλλα σκωπτικά, σατιρικά, «ξανιέντρωπα» όπως τα λένε. Άλλα παλιά που μείνανε στην ιστορία και άλλα πολλά αυτοσχέδια που επινοούν εκείνη την στιγμή σχολιάζοντας την σύγχρονη επικαιρότητα καθώς και αυτούς που χορεύουν γύρω απ’ τη φωτιά. ‘Όλα αυτά με την εγγυημένη υπογραφή του Κοζανίτικου πικάντικου χιούμορ.
2. Γιατί να επισκεφτεί κάποιος την Κοζάνη την περίοδο της Αποκριάς;
Καταρχήν για την μοναδικότητα της Αποκριάς. Επίσης για να επισκεφθεί και να θαυμάσει τα πολιτιστικά κειμήλια της πόλης που ταυτόχρονα αποτελούν και κειμήλια ολόκληρης της Ελλάδας, όπως είναι η Δημοτική Βιβλιοθήκη, το Λαογραφικό Μουσείο και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κοζάνης, ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Νικολάου, η Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης που στεγάζεται στο Αρχοντικό του Γεώργιου Λασσάνη κ.ά. Ακόμη, να επισκεφτεί τα επίσης σημαντικά Μουσεία της ευρύτερης περιοχής με σπουδαία αρχαιολογική σημασία και φυσικά να περπατήσει στους σπάνιας ομορφιάς ορεινούς όγκους που περιτριγυρίζουν την Κοζάνη.
3. Υπάρχουν άλλες αποκριάτικες εκδηλώσεις εκτός από τους Φανούς;
Αν και ο πυρήνας της Αποκριάς είναι κυρίως οι Φανοί, ο Δήμος που είναι και ο επίσημος διοργανωτής της Κοζανίτικης Αποκριάς έχει φροντίσει τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία και με άλλους πολιτιστικούς Συλλόγους, σωματεία και οργανισμούς να δημιουργήσει πολλές πολιτιστικές και όχι μόνο εκδηλώσεις ώστε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις και των ντόπιων αλλά και των επισκεπτών που τιμούν με την παρουσία τους την πόλη, από μικρούς μέχρι μεγάλους. Η Κοζάνη από την Τσικνοπέμπτη μέχρι την Καθαρά Δευτέρα ζει σε ρυθμούς Αποκριάς με αποκορύφωμα την Μεγάλη ή αλλιώς Τρανή Αποκριά, την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα. Για 12 ημέρες πραγματοποιούνται παραδοσιακά χορευτικά από Συλλόγους από ολόκληρη την Ελλάδα στην Κεντρική Πλατεία και κάθε μέρα ανάβει και ένας Φανός.
Το μεσημέρι της Μεγάλης Αποκριάς πραγματοποιείται μια επίσης μοναδική και ευρηματική παρέλαση που έχει πολλές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τις άλλες καρναβαλικές παρελάσεις της Ελλάδας. Υπό τους ήχους χάλκινων πνευστών παρελαύνουν όλοι οι Φανοί με σατιρικά άρματα που σχολιάζουν τα πάντα χωρίς καμία λογοκρισία. Ο κάθε Φανός περνάει με μια μπάντα χάλκινων που τους συνοδεύει μετά την παρέλαση στον χώρο του Φανού ώστε λίγο αργότερα να ανάψουν όλοι μαζί οι Φανοί της Κοζάνης που παραμένουν με ζωντανά χάλκινα μέχρι… νωρίς το επόμενο πρωί. Ακόμη, οι μαγαζάτορες της πόλης έχουν συμβάλει στο να βάλουν και μια μοντέρνα πινελιά στα καταστήματά τους έχοντας έτσι οι νεότεροι επισκέπτες και εναλλακτικές διεξόδους διασκέδασης παράλληλα με τις παραδοσιακές.
Παράλληλα, ανεβαίνουν θεατρικές παραστάσεις βασισμένες στο Κοζανίτικο ιδίωμα και την Κοζανίτικη παράδοση θυμίζοντας έτσι στους Κοζανίτες και παρουσιάζοντας στους επισκέπτες την τοπική κουλτούρα και τρόπο σκέψης. Για τους μικρούς μαθητές διοργανώνεται μαζί με τους Προσκόπους Κοζάνης μια πολύ μεγάλη εκδήλωση με πρωτότυπα παιχνίδια και δοκιμασίες όπου χιλιάδες παιδιά καλούνται να περάσουν, διασκορπισμένα σε ολόκληρο το κέντρο της πόλης με την ονομασία Sourd Games. Ακόμη το Τοπικό Συμβούλιο Νεολαίας διοργανώνει ένα γιγαντιαίο υπαίθριο Πάρτι Νεολαίας, μετατρέποντας την Κεντρική Πλατεία της Κοζάνης κυριολεκτικά ένα τεράστιο υπαίθριο club.
Αξίζει λοιπόν να επισκεφθείτε την Κοζάνη και να ανακαλύψετε ακόμη μια μοναδική γωνιά της Ελλάδας!
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΝΑΟΥΜ
