Τριήμερο στα βουνά της Δυτ. Μακεδονίας
γράφει ο Βαγγέλης Κουτσελίνης
Μέλους της ορειβατικής ομάδας νέων του Πάνα. Καϊμακτσαλάν
Η ορειβατική ομάδα του Πάνα έχοντας πάντα ως στόχο την πραγματοποίηση όμορφων διαδρομών στον ορεινό ελλαδικό χώρο επισκεύθηκε το τριήμερο της Kαθαράς Δευτέρας το νομό Πέλλας και επειχείρησε ανάβαση στον Βόρα (Καϊμάκτσαλαν). Ας μάθουμε όμως λίγα πράγματα γι’ αυτό το βουνό.
Το Καϊμάκτσαλαν έχει επί της οροθετικής γραμμής των βορεινών συνόρων της Ελλάδας, μια σειρά κορφών, που ξεκινώντας από το υψίπεδο της Φλώρινας προς τα ανατολικά και βορειοανατολικά είναι: Μίτσκοα Στενά (1140μ.), Ρόγκας (1353μ.), Σίοπκοβο (1561μ.), Στάρκοβ Γκρόμπ (1884μ.), Κάπρα (1876μ.), Μαλκουτσίτσα (2223μ.), η ψηλότερη κορυφή Προφήτης Ηλίας (2524μ.), Κουτσούμπεη (2448μ.), ’σπρος Σβώλος ή Μπέλα Γκρότα (2370μ.) Δόντι (περίπου 2160μ.) και Κιλντέρκα (1726μ.).
Η μακριά αυτή ράχη μπορεί να θεωρηθεί ότι τελειώνει στον αυχένα Στάρβιν (1530μ.) μαζί με το Καϊμάκ-τσαλαν. Αμέσως ανατολικά υψώνεται το βράχινο τείχος του Σοκόλ (1827 μ.) και αρχίζει το συγκρότημα του (Μακεδονικού) Κόζιακα, που όπως αναφέρεται συχνά θεωρείται και αυτό τμήμα του Βόρα.
Ανάμεσα στο Καϊμάκτσαλαν και στο συγκρότημα αυτό υπάρχει η ονομαστή χαράδρα Ράμνο Μπόρ που, πολυδαίδαλη, ξεκινά από τρία βασικά ρέματα το Ίσιο Πεύκο ή Ράμνο Μπόρ, το Λούτα και το Κουνουπίτσα και ενοποιείται στο βασικό ρέμα Aγίου Νικολάου, που τελικά αποτελεί και το βορειοανατολίκο όριο του Καϊμάκτσαλαν και περνά μέσα από το χωριό Λουτρά Λουτρακίου (ή Λουτρά Πόζαρ).
Από την ψηλότερη κορυφή του Καϊμάκτσαλαν, του Προφήτη Ηλία (2524 μ.), ξεκινά μια ομαλή ράχη που κατευθύνεται νοτιοανατολικά και καταλήγει στο υγρό διάσελο Τσαίρια (1860 μ.). Εδώ σ’ αυτό το διάσελο ενώνεται με το νότιο και χαμηλότερο τμήμα του βουνού. Ανατολικά αυτής της ομαλής ράχης βρίσκονται με τη σειρά η ονομαστή, για τα πολλά νερά της, κοιλάδα της Σαραντόβρυσης όπου υπάρχει και χιονοδρομικό κέντρο και μια σειρά εναλλασσόμενων αντερεισμάτων και υγρών κοιλάδων. Καϊμακτσαλάν
Αμέτρητα ρέματα διασχίζουν αυτές τις νότιες και ανατολικές πλαγιές και τελικά ενοποιούνται στο ρέμα Καπετάν Γαρέφη, που ενώνεται με το ρέμα Ασπροπόταμος το οποίο τελικά χωρίζει τη μακριά και ψηλή ράχη των συνόρων από το νότιο και χαμηλότερο τμήμα του βουνού. Αντίστοιχα δυτικά της κεντρικής ράχης, που ξεκινά από την ψηλότερη κορφή Προφήτης Ηλίας (2534μ.) υπάρχουν με τη σειρά η κοιλάδα Μπασίνα, η Αλουπότρυπες, η ράχη Aνθοτύρια, η απομονομένη και απόκρυφη κοιλάδα Γκέλες και αμέτρητα ρέματα, που όλα καταλήγουν στο ρέμα Γεροπόταμος, που χωρίζει επίσης τη μακριά και ψηλή ράχη των συνόρων από το νότιο και χαμηλότερο τμήμα του βουνου.
Το νότιο και χαμηλότερο τμήμα του βουνου είναι πολύ δασωμένο και διακόπτεται από το χαρακτηριστικά ξηρό οροπέδιο του Παλαιού Αγίου Αθανασίου (1.180μ.), ενώ στα κεντρικά υπάρχει το πυκνά δασωμένο πλάτωμα του Μαύρου Δάσους, που καταλήγει στα βορεινά του στα ονομαστά Καλύβια Γιαννακούλα.
Τα νότια όρια του Καϊμάκτσαλαν μπορούν να θεωρηθούν ότι φτάνουν μέχρι την περιοχή της Λίμνης Πετρών (με μέση στάθμη 573 μ.). Η Λίμνη Βεγορίτιδος ή ’ρνισσας ή Κέλλης ή Οστρόβου (με ανώτερη στάθμη σήμερα τα 540 μ.), τα στενά της ’ρνισσας και κυρίως ο ποταμός Βόδας, με το φράγμα του ’γρα, χωρίζουν το Καϊμάκτσαλαν από την οροσειρά του βουνού Βέρμιο, που βρίσκεται νοτιότερα.
Το Καϊμάκτσαλαν είναι ένα βουνό που καλύπτεται σε αρκετό μέρος του με πυκνά δάση οξυάς και πεύκων, με άνω όρια περίπου στα 1.700 μ. Φυσικά υπάρχουν και όλα τα άλλα δασικά είδη δέντρων με χαρακτηριστικές σπάνιες εμφανίσεις σημύδας. Η φυσιογνωμία του βουνού καθορίζεται από τις ομαλές πλαγιές της ψηλότερης κορυφής του Προφήτη Ηλία (2.534μ.) και τα πολλά νερά της Σαραντόβρυσης.
Στο πλάτωμα της κορυφής, στα 2.524μ., βρίσκει κανείς υπολείμματα πυρομαχικών και διάσπαρτους τάφους, οι οποίοι γίνονται ορατοί συνήθως με το λιώσιμο του χιονιού. Το ιδιότυπο εκκλησάκι της κορφής με ενσωματωμένες στα δομικά υλικά του οβίδες, χτίστηκε προς τιμή των πεσόντων της αιματηρής νίκης των Σέρβων εναντίων των Βουλγάρων το 1916. Επιβλητικό μνημείο βρίσκεται στο μικρό πλάτωμα νοτιοδυτικά της κορυφής όπου έκει φυλάσσονται στο υπόγειο του τα οστά των μαχητών.
Το βουνό Καϊμάκτσαλαν, ως σύνολο, έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή είναι χώρος εξάπλωσης πολύ σπάνιων φυτών, κυρίως στην περιοχή της ψηλής κορφής, τα οποία δυστυχώς απειλούνται με μείωση του πληθυσμού τους, από την κατασκευή του ασφαλτοστρωμένου δρόμου και τη λειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου αλλά και γενικότερα από την αύξηση του χειμερινού τουρισμού στο βουνό.
panas.gr
