Οι εργατικές κατοικίες της περιοχής της ΖΕΠ είναι ένας καινούριος οικισμός της Κοζάνης, έξω από την πόλη, αλλά στο κέντρο διοίκησης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η λύση των προβλημάτων των κατοίκων σε ό, τι έχει να κάνει με τη διοίκηση, απέχει μόνο λίγα μέτρα… Στην πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο μακριά…
Ο κ. Βαγγέλης Δεληολάνης, Πρόεδρος του ‘Συλλόγου Οικιστών Εργατικών Κατοικιών Κοζάνη VI’, μας αναφέρει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή και οι κάτοικοί της:
– Πώς ήταν το αρχικό διάστημα της εγκατάστασής σας στις εργατικές κατοικίες στο χώρο της ΖΕΠ και πώς εξελίχθηκε στην πορεία;
Η κλήρωση έγινε πριν πέντε χρόνια, και τα σπίτια άρχισαν να κατοικούνται πριν 4 χρόνια. Τότε υπήρχε η ανάγκη να λύσουμε ένα υπαρκτό μας πρόβλημα, το πρόβλημα της κατοικίας. Έτσι λοιπόν, το γεγονός αυτό μας έκανε να τα βλέπουμε όλα στην αρχή σχεδόν τέλεια. Αρχικά έγιναν δύο εργολαβίες, της «Αθωνικής» και της «Έργον Διεθνούς», και για κάποιο διάστημα δε φαινόταν να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα, ή εν πάση περιπτώσει, όταν υπήρχαν, ανταποκρίνονταν οι εταιρείες και αποκαθιστούσαν τις ζημιές. Ήμασταν τότε σχετικά ευχαριστημένοι με το ζήτημα της κατοικίας, εφόσον μάλιστα με τον καιρό λύσαμε και το πρόβλημα της επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, μέσω των αστικών δρομολογίων.
Όταν όμως δόθηκαν τα σπίτια της 3ης εργολαβίας, του «Αίαντα», τα πράγματα άλλαξαν. Τότε μάλιστα το είχαμε προωθήσει πολύ το θέμα, είχε ακουστεί και σε πανελλαδικά μέσα ενημέρωσης. Οι κατοικίες που δόθηκαν σε εκείνη τη φάση ήταν κυριολεκτικά απαράδεκτες. Οι συνάδελφοι εργαζόμενοι που διαμαρτυρήθηκαν τότε στον ΟΕΚ, βρίσκονται ακόμα στα δικαστήρια με αυτή την εταιρεία. Ό,τι χρήματα είχε τότε ο σύλλογος, τα έδωσε για να στηρίξει τους εργαζομένους που ‘κυνήγησαν’ την εταιρεία.
– Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε αυτή τη στιγμή τόσο ως προς τις συνθήκες ζωής σας στην περιοχή της ΖΕΠ, όσο και ως προς πρακτικά θέματα που έχουν να κάνουν με την κατασκευή των κατοικιών;
Δυστυχώς η περιοχή μας στερείται βασικών υποδομών. Δεν υπάρχει φούρνος, σούπερ μάρκετ, περίπτερο, με λίγα λόγια δεν υπάρχει τίποτα. Κι αυτό γιατί δεν υπήρξε από την αρχή καμία πρόβλεψη για δημιουργία χώρων επαγγελματικής χρήσης. Και σ’ αυτό ούτε η ιδιωτική πρωτοβουλία μπορεί να παρέμβει, εφόσον δεν υπάρχει η βασική προϋπόθεση, που είναι οι χώροι. Δε μπορεί να πει κάποιος κάτοικος: «Ανοίγω φούρνο», γιατί αμέσως προκύπτει το ερώτημα: «Πού»; Δεν υπάρχουν ούτε δέκα τετραγωνικά μέσα στον οικισμό όπου να μπορεί κάποιος να δημιουργήσει μια μικρή επιχείρηση.
Δεν έχουμε επίσης κάποιο χώρος συνάθροισης του κόσμου, όπως ένα κτίριο στο οποίο να γίνονται πολιτιστικές δραστηριότητες για παράδειγμα, κάποιος χώρος ο οποίος να δίνει διέξοδο στους κατοίκους.
Δεν υπάρχει ούτε καφενείο, που είναι ο χώρος στον οποίο αναπτύσσονται κοινωνικές σχέσεις.
Δεν έχουμε περίπτερο, γιατί δεν υπάρχει το μέρος στο οποίο μπορεί να στηθεί ή γιατί πάντα εμφανίζονται διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια και κωλύματα λόγω της έλλειψης προδιαγραφών.
Είναι βέβαια άξιον απορίας το γιατί δεν υπήρξε πρόβλεψη για όλα αυτά, εφόσον σε όλες τις άλλες εργατικές κατοικίες που γίνονται ανά την Ελλάδα, υπάρχει πρόβλεψη για χώρους ανάπτυξης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Ήρθαμε μάλιστα σε σύγκρουση με τη ΔΕΠΕΠΟΚ για το συγκεκριμένο θέμα. Ευτυχώς βέβαια είναι δαιμόνιος ο κόσμος και βρίσκει λύσεις (έχουμε ας πούμε ‘κινητό’ φούρνο). Όμως αυτή η κατάσταση δεν δικαιολογείται, γιατί δεν είμαστε χωριό αγροτικού τύπου. Είμαστε αστικός οικισμός, έχουμε εργάτες και υπαλλήλους. Είναι ένας αστικού χαρακτήρα οικισμός, που θα έπρεπε να λειτουργεί με άλλες προϋποθέσεις.
Κάποιες προσπάθειες που είναι να γίνουν για τη δημιουργία ενός πολλαπλών χρήσεων εμπορικού χώρου από τη ΔΕΠΕΠΟΚ, σκοντάφτουν στο οικονομικό. Ζήτησαν και τη δική μας συνδρομή για να πιέσουμε τον ΟΕΚ, αλλά δε βλέπω καμία προοπτική. Πιστεύω ότι μπορούν να πάρουν δραστικές αποφάσεις, αλλά πρέπει αυτές οι αποφάσεις να ληφθούν κόντρα στις όποιες τυπικές προδιαγραφές, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ανθρώπων. Και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι τέτοιο.
Στον χάρτη της ΔΕΠΕΠΟΚ προβλέπεται επίσης νηπιαγωγείο και σχολείο. Και μάλιστα το νηπιαγωγείο υποτίθεται ότι θα το χρηματοδοτούσε η εργατική εστία. Αυτό όμως μένει στα χαρτιά και σκοντάφτει πάντα στο οικονομικό.
Επίσης, μετά από 4 χρόνια, οι αρχικές προσδοκίες που είχαμε για την ποιότητα της κατοικίας, ροκανίζονται σιγά σιγά. Τα κτίρια αυτά γηράσκουν πρόωρα με απαράδεκτο τρόπο. Μέσα από τέσσερα χρόνια στο σπίτι μου η στέγη παρουσίασε διαρροές. Τα υδραυλικά έχουν κακοτεχνίες και προβλήματα, ενώ τα πρώτα δύο χρόνια όλοι αλλάξαμε τους θερμοσίφωνες.
Η περιοχή μας δεν έχει επίσης Εκκλησία. Εμείς έχουμε κάνει τις απαραίτητες κινήσεις και προς το δήμο και προς τη ΔΕΠΕΠΟΚ και προς την Μητρόπολη. Αλλά δεν είναι στη δική μας δυνατότητα να κάνουμε κάτι περισσότερο. Είναι στο χέρι τους.
Ένα άλλο πρόβλημα επίσης είναι ότι η ΒΔ πλευρά του οικισμού είναι κυριολεκτικά ακάλυπτη από βροχές. Οπότε όταν βρέχει, μπαίνουν νερά μέσα στα σπίτια. Κάποιοι κάτοικοι έκαναν ανεμοφράκτες. Κάποια στιγμή βέβαια, χρηματοδότησε ο ΟΕΚ μια μετατροπή κάνοντας σκέπαστρα , πολλά προβλήματα όμως παραμένουν. Προτού γίνει η οριστική παραλαβή από τις εταιρείες, ό,τι εντοπίσαμε, το καταγράψαμε και ήρθαν οι εταιρείες ‘Αθωνική’ και ‘Έργον Διεθνής’ και το διόρθωσαν μέσα στα όρια που επέβαλε ο νόμος. Μετά όμως τέλειωσε η υποχρέωση τους, και τα υπόλοιπα προβλήματα που προέκυψαν, τα επιβαρύνθηκε ο κόσμος.
Ένα άλλο θέμα είναι αυτό σχετικά με τη θέρμανση. Ενώ βρισκόμαστε σε περιοχή που την χαρακτηρίζει η τηλεθέρμανση, οι εργατικές κατοικίες μας παραδόθηκαν με λέβητες πετρελαίου. Επί δυο χρόνια λειτουργούσαν όλοι τους λέβητες, και μετά έγινε η σύνδεση με την τηλεθέρμανση και πληρώσαμε κάποια έξοδα και για τη σύνδεση. Τελικά κερδισμένος ήταν μόνο αυτός που είχε αναλάβει την εργολαβία εγκατάστασης των λεβήτων. Μέσα όμως στις υποχρεώσεις του ΟΕΚ ήταν να μας παρέχει θέρμανση, να μας συνδέσει με την τηλεθέρμανση, να αναλάβει το κόστος της εγκατάστασης. Τώρα πληρώσαμε λέβητες, οι οποίοι τελικά αχρηστεύτηκαν.
Επίσης να αναφέρω και το γεγονός ότι η περιοχή μας είναι τελείως γυμνή από δέντρα και πράσινο. Έπρεπε να γίνει δενδροφύτευση πριν καν παραδοθούν τα σπίτια. Τότε βέβαια υπήρχε μια βιασύνη να παραδοθούν τα κλειδιά, εφόσον άλλωστε πλησίαζαν οι δημοτικές εκλογές. Όχι βέβαια ότι αν δεν ήταν οι εκλογές θα γινόταν πολύ καλύτερη δουλειά…
– Ένα άλλο σοβαρότατο ζήτημα που προκύπτει, κατά πώς φαίνεται, είναι η κοστολόγηση των κατοικιών. Πείτε μας γι’ αυτό…
Αυτό είναι το μεγαλύτερό μας πρόβλημα Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η τιμή των κατοικιών. Κι αυτή θα είναι η μεγάλη μας μάχη, εφόσον μάλιστα διανύουμε και περίοδο οικονομικής κρίσης. Εμείς το σύνθημα που υιοθετήσαμε είναι: ‘Δε φεύγω. Δεν πληρώνω’. Όταν μπήκαμε στα σπίτια δεν γνωρίζαμε το κόστος τους, κι ακόμα δεν το ξέρουμε. Ο σύλλογός μας συμμετέχει στην Ομοσπονδία συλλόγων οικιστών εργατικών κατοικιών Μακεδονίας Θράκης Ηπείρου Θεσσαλίας. Ένα από τα αιτήματά μας πριν από 4-5 χρόνια –σημειωτέον ότι δεν είναι πλέον ίδιες οικονομικά οι συνθήκες- ήταν ότι η ανώτερη τιμή έπρεπε να είναι 450 ευρώ το τετραγωνικό. Βέβαια, για τα σημερινά δεδομένα, ακόμα και τα 450 ευρώ, είναι πολλά. Αυτό πάντως είναι ένα ζήτημα που το επόμενο διάστημα και θα το αναδείξουμε και θα το παλέψουμε!
– Χρησιμοποιήθηκαν όλα τα σπίτια για τη χρήση που προορίζονταν ή αξιοποιήθηκαν με ‘άλλους’ τρόπους;
Η αλήθεια είναι ότι τα σπίτια δε χρησιμοποιήθηκαν όλα. Κάποιοι πήρανε σπίτια και δεν κατοίκησαν ποτέ σε αυτά. Κάποιοι επίσης πήρανε σπίτια και τα νοίκιασαν (αν και μετά από τόσα χρόνια η ενοικίαση δεν θεωρείται πλέον παράνομη). Αυτά είναι φαινόμενα που απ’ την πρώτη στιγμή ο σύλλογος τα στηλίτευσε.
Τα σπίτια αυτά κατασκευάζονται μέσω του ΟΕΚ, και είναι μία μορφή αλληλεγγύης του συνόλου της εργατικής τάξης. Αν εγώ έχω σπίτι στο όνομά μου και κατοικώ σε αυτό, πληρώνω ΟΕΚ, αλλά δεν δικαιούμαι καμία από τις παροχές του ΟΕΚ. Άρα δίνω για κάποιους άλλους… Όσοι έχουν στο όνομά τους κατοικία, όσοι έχουν πάρει δάνειο για κατοικία, δε σταματάνε να πληρώνουν ΟΕΚ και δε θα πάρουν ποτέ τίποτα απ’ τον ΟΕΚ (ούτε επιδότηση ενοικίου, ούτε τίποτε άλλο). Άρα όλη η εργατική τάξη συμβάλλει στο να χτιστούν σπίτια για τους υπόλοιπους εργαζόμενους που έχουν πρόβλημα στεγαστικό. Επομένως τα σπίτια δεν δίνονται για να προστεθούν περιουσιακά στοιχεία σε κάποιους, αλλά για να λυθούν προβλήματα.
Ξέρουμε όμως ότι, έτσι όπως είναι ο κανονισμός του ΟΕΚ, εμμένει στα τυπικά. Δηλαδή αν υπάρχει μια συμφωνία πατέρα και γιού ότι ένα σπίτι θα μείνει ανεκμετάλλευτο γιατί θα το κληρονομήσει κάποτε ο γιός, αυτό δε μπορεί να το ξέρει ο ΟΕΚ. Μπορεί όμως να το ελέγξει. Και το πρόβλημα είναι ότι δεν το κάνει. Υπάρχει μάλιστα και άρθρο στον κανονισμό για τη λειτουργία του ΟΕΚ, ώστε να γίνονται έλεγχοι, και σε περίπτωση που δεν κατοικείται ένα σπίτι για κάποιο συγκεκριμένο διάστημα, να δίνεται αυτό το σπίτι στον επόμενο δικαιούχο που είναι στη λίστα αναμονής. Εμείς το αναδείξαμε αυτό το θέμα και δεχτήκαμε και απειλές μάλιστα. Πολλά επίσης σπίτια δεν έχουν αποδοθεί και μένουν έτσι ανεκμετάλλευτα, ενώ μέχρι να αξιοποιηθούν, θα χρειάζονται ανακαίνιση.
– Πόσο αισιόδοξοι είστε σχετικά με την ικανοποίηση των αιτημάτων σας και πόσο αποφασισμένοι είστε να αγωνιστείτε γι’ αυτό;
Εμείς προτού ακόμα μπούμε μέσα στα σπίτια, ξεκινήσαμε τη διαδικασία δημιουργίας του συλλόγου. Είναι γνωστό ότι οι εργαζόμενοι ό, τι κατακτούν, το κατακτούν με αγώνα. Πολλοί στηρίζουν τον σύλλογο, κάποιοι τυπικά, κάποιοι πολύ ενεργά. Αυτά είναι ζητήματα συνείδησης. Εμείς πάντως είμαστε διατεθειμένοι και αποφασισμένοι να το παλέψουμε.
tharos.gr
